Хүгшэд үбгэдтэ хүргэнэ туһаламжа

Саарһа суурһа шэрэжэ садаад...

 

«Социальна ажалшанай үдэр түрэһэмни дэмы бэшэ гэжэ ойлгооб», - гээд, Арюна Мылзенова хөөрэнэ. Тэрэ мүнөө 44-тэй. Хахад наһаяа гүрэнэй эмхи зургаануудта саарһан дээрэ һуугаа. Дээдэ һургуули дүүргэхэтэеэ сасуу хотын социальна таһагта ажалда ороо. Дүршэлтэй болохо бүри дээшээ ургаһаар, Буряад Уласай Ниигэмые хамгаалгын яаманда ажалтай болоо. Хуулинуудай түлэб зохёохо, зарлигуудта гар табюулха ажалтай аад, 40 гаран наһандаа байдалаа дууһан һэлгэхэ гэжэ шиидээ.

Социальна ажалшаниие яагаад шалгахаб гэжэ заабаринуудые инспекторнүүдтэ бэлдэжэ һуутараа, гэнтэ шалгалтын ерээ һаа, хүдөөгэй юрын хүгшөө яахаб гэжэ бодолгото болооб. Эдэ олон зарлигуудай, түсэлнүүдэй саана юун байнаб? Хэндэ эдэ бүгэдые бэшэнэбибди, хэндэ туһалнабибди? 

Арюна 2018 ондо яаманай ажал орхёод, “АЭЛИТА” гэжэ социальна туһаламжын коммерческэ бэшэ автономно эмхи байгуулаа.              

 

Тулиһан зондо туһална

Гэртэхинэйнгээ ажаһуудаг хүдөө нютагта наһатай ганса зониие Арюна эхиндээ золгоод ерэдэг болобо. Юридическэ асуудалнуудаар зүбшэл үгэхэ, хуулитаар гүрэнэй үгэдэг хүнгэлэлтэнүүдые, түлбэринүүдые яагаад абахаб гэжэ заадаг байгаа. 

«Олонхи үбгэд хүгшэд өөһэдынгөө эрхэнүүдые мэдэнэгүй гэжэ ойлгооб. Талын хүндэ этигэнэ. Үхибүүд шэнги гэнэн гээшэнь! Үүдыень тоншохотойм сасуу тайлажархина. Тэдэнэй дунда байнал даа уруугаа хараад байгшад. Алинданьшье туһаламжа хэрэгтэй. Хүдөө нютагуудһаа залуушуул зөөнэ, тиихэдэнь наһатайшуул ганса нэгээрээ үлэшэнэ. Үхибүүгүйшье зон дайралдана», - гээд, Арюна энэрхэл дүүрэнэээр хэлэнэ.

Арюнын үргэлжэ үбгэд хүгшэдтэ ошоһоор байтар, тэдэнь ходо ерэжэ байхыень гуйжа эхилээ. Гансаараа үрдихэеэ болиходоо, хажуудаа туһамаршадые суглуулжа эхилээ. Тэдэниинь наһатайшуулай гэрэй газаа зосоохиие сэбэрлэхэ, эдеэ хоолыень дэлгүүрһээ асарха, огородыень уһалха гэхэ мэтын жалдань туһалжа захалаа. Юридическэ мэдэсэтэй хадаа Арюна хажуудахи зондоо яагаад салин түлэхэб гэжэ шиидхэжэ шадаа. Тулиһан зондо 10 янзын туһаламжа гүрэн үзүүлнэ. “АЭЛИТА” операторынь гүрэнһөө гаргашаяа бусаажа абана.   

500 модо гаталан, үбгэд хүгшэдтэ хүрэхэнь орёо болоо. Тиихэдэ, 2020 ондо, Буряадай гурбан аймагһаа 140 хүндэ туһаламжа үзүүлдэг һэн.

Буряад Уласай Ниигэмые хамгаалгын яаман Арюные дэмжэжэ, албанайнгаа авто-унаа үгэжэ эхилээ. Тиихэдэньшье тоһо түлишыень даахань бэрхэтэй һааб даа. 

Гэрһээ гарахаяашье болёод, үхэлөө хүлеэшэһэн үбгэд хүгшэдые хараад, Арюнын зосоо аягүй болоо. Яагаад эдэ зондо ажаһууха хүсэл, этигэл, найдал үгэхэб гэжэ һанаата болоо.

 

Хэндэ хэрэгтэйб?

Наһатайшуулай сэдьхэлэй байдал тэгшэлхые Арюна психолог мэргэжэлтэй һайн дуратанда хандаа. Эхиндээ дурадхалыень үбгэд хүгшэд  дүтэ үзөөгүй, дурагүйсөө. Тиигэһээр сэдьхэлээ сэлижэ эхилээ, газаашаа гарадаг болоо. Психологуудтай хүдэлхэ дуратайшуул олошороо. Урмашаһандаа Арюна проект зохёогоод, Юрэнхылэгшын жасын грантһаа дэмжэлтэ эреэ. 2021 ондо «АЭЛИТА» 200 хүндэ туһаламжа хүргөө һаа, 2022 ондо – 350 хүндэ.    

Гэртэхи газаахииень сэбэрлэхэ – гол шухала бэшэ, эдэ үбгэд хүгшэдтэ һайн хандаса, харилсаан дуталдана гэжэ Арюна тобшолол хээ. Психологуудай ашаар тэдэн бага наһаяа дурсана, сэдьхэлэйнгээ шархануудые мэдэрнэ. 

Нэгэ хүгшөөдэй  гэрэйнгээ оёорто ходо һуудаг аад, психологуудай ашаар танихаар бэшэ болотороо хубилаа. Нютагтаа түрүү дуушан. Алтан гургалдай нэрэтэй болонхой. Клуб ошоод, хоорто ябажа эхилээ. Ямаршье хэмжээ ябуулга тэрэ хүгшөөдээгүй үнгэрнэгүй. Һая наашадаа бурхандаа харихаар болоһон намда юуншье хэрэггүй гэдэг 90-тэй хүгшэн соёлой байшан руу харгылдаг болонхой.  

«АЭЛИТА» тухай зон мэдэжэ эхилээд, эндэ тэндэһээ хонходожо, туһаламжа эридэг болоо. Мүнөө энэ эмхи 7 аймагта хүдэлнэ. Ниигэмые хамгаалгын яаманда хүдэлһэниинь Арюнада ехэ туһатай байгаа. Шалгалтын ерэхэдэ, наһатайшуул социальна ажалшаниие магтажа эхилдэг юм байна гэжэ ойлгожо абаа. Тэдэндэ хүрэдэг ори ганса хүнгүй үлэшэжэ болохоб гэжэ айдаг юм байна.    

Үншэн үрөөһэн үбгэд хүгшэдэй сэдьхэлыень урихан хандасаараа дулаасуулдаг ажалтай Арюна Мылзеновада амжалта хүсэе!