Ниигэм 17 mar 2023 625

Даруухан, дорюухан Дарима

Үргэн Түгнын хойморто оршодог Нарһата һайхан нютагта үнэр баян айл бүлын үри басаган Дариматай, хүндэтэ уншагшад, танилсуулха хүсэлтэйбди. Дарима Бальжинимаевна Дашиева мүнөө Арадай уран бэлигэй уласай түбэй (РЦНТ-гэй) таһагые даагшаар хүдэлнэ.  

© фото: Дарима Дашиевагай дурадхаһан гэрэл зураг

«Дуушан лэ болохоб!» 

 

Нарһатын һургуулида, соёлой байшан соо болоһон бүхы хэмжээ ябуулгануудта эдэбхитэйгээр оролсодог Дарима багаһаа дуушан лэ болохоб гэжэ бододог байгаа. Түрүүшынь багша Нима-Ханда Максимовна Гылыкова дорюухан басагые ходо дэмжэжэ, дуратай шэглэлээрээ хүгжэхэдэнь туһалха гэжэ оролдоо. Мүнөөшье ажал хэрэгээрнь һанаата боложо байдаг юм.

Дарима Зүүн Сибириин соёлой академи түгэсхэһэнэй удаа РЦНТ-дэ ажалайнгаа намтар эхилһэн юм.

 

Ажалдаа – бүхы хүсэ шадабарияа

         «Суг хүдэлдэг зомни түрэлхидни шэнги болонхой. Бэе бэеэ дэмжэн, ехэ эбтэйгээр ажалаа ябуулнабди», - гээд, Дарима Бальжинимаевна тэмдэглээдхинэ.

Үнэхөөрөөшье, РЦНТ мүнөө дээрээ тоогүй олон хэмжээ ябуулгануудые эмхидхэнэ. Ажалдаа дуратай дээдын гарай мэргэжэлтэд лэ энэ ехэ харюусалга даажа шадаха аргатай юм. Илангаяа Дарима Бальжинимаевна республикын фольклорно бүлгэмүүдтэй ехэ ажал ябуулна. Репертуараа байгуулхадань, гүйсэдхэхы шадабарияа дээшэлүүлхэдэнь туһална. Хүтэлбэрилэгшэдтэнь янза бүриин  курсануудые эмхидхэнэ. «Магтаал», «Уряал» болон «Наран-Гоохон» бүлгэмүүдэй жэл бүриин тоосоото концерт-наадануудые үнгэргэлсэнэ.         

2016 ондо Буряад арадай дуунуудай сахим бааза байгуулха талаар ажал Дарима Дашиевада даалгагдаһан юм. Мүнөө дээрээ тэрэ баазада 300 гаран дуунай үгэнүүд ноототойгоо хамта оруулагданхай. 5 мянган хэһэгээр хэблэгдэн гараашье. «Арадай абдарһаа абтаһан дуунуудай» тоглолто заншалта болоод, олоной дура буляаһаар.

2022 ондо РЦНТ-гэй хүдэлмэрилэгшэд Буряадай эрдэмэй түбэй түлөөлэгшэдтэй хамта соёлой материальна бэшэ баялигай тобьёг байгуулаа. Тиихэдэ тэдэнэр аймагуудаар ябажа, аман үгын болон этнографическа баримтануудые суглуулжа, тэрэ тобьёг руу 43-ыень оруулһан байна. Энэ ажал баһал Дарима Бальжинимаевна хүтэлбэрилһэн юм. 

         Сибириин болон Алас Дурнын уран гартанай эблэл Буряадта байгуулха талаар ажалые Дарима Бальжинимаевна даажа абанхай юм. Үшөө тиихэдэ шэмээшэгүүдэй соёлдо хабаатай Координационно түбые ударидана.

         Россиин арадуудай үндэһэн соёл аршалан хамгаалгын, хүгжөөлгын тулада үүсхэгдэһэн олон хэмжээ ябуулганууд Дарима Дашиева эмхидхэлсэдэг. Жэшээнь, «Раздайся, корогод», «Хуурайм наадан», «Дыхание земли», «Уран дархан» болон бусад.    

         Уласхоорондын «Алтаргана», «Ердын нааданууд» гэһэн наадануудта, Бүхэроссиин «Культура – это мы!», «Традиции» гэжэ фестивальнуудта хабаадагшадые Дарима Бальжинимаевна бэлдэдэг юм. Тиигэһэнэйнь лэ ашаар 2021 ондо Тарбагатайн «Судьбинушка» ансамбль лауреат боложо, 2 сая түхэриг шанда хүртэһэн юм. Харин 2022 ондо Захааминай «Эхын буян» ансамбль Үбэр Байгалда үнгэрһэн «Алтаргана» нааданда түрүүлээ.     

         Дарима Бальжинимаевнагайл хүсэ оролдолгоор 2022 ондо Уран дархашуулай “Содружество дарханов” гэжэ можо нютагууд хоорондын хуралдаан, хубиин үзэсхэлэнгүүд үнгэрөө. 

Захааминай, Ивалгын болон Зэдын аймагуудай соёлой эмхи зургаануудай мэргэжэлтэдтэй Дарима Дашиева дүтын холбоотойгоор ажалаа ябуулдаг, тэдэндэ арга боломжоороо туһаламжа үзүүлдэг юм. 

Буряад Уласай арадуудай соёлой материальна бэшэ баялигаар Экспертнэ зүблэлэй бүридэлдэ Дарима Дашиевна оруулагданхай, гадна уран һайханай коллективүүдэй «арадай, жэшээтэ» гэһэн нэрэ зэргэ баталха талаар Буряад Уласай Соёлой яаманай дэргэдэхи комиссиин гэшүүн юм.

 

Түшэг тулгууринь – гэр бүлэнь

Эды олон ажал ябуулдаг эжыдээ наһанайнь хани, хоёр үринэрынь туһалха гэжэ оролдодог.

«Нүхэрни баһал Нарһатын.  Батор олон жэлдэ Яхадта уурхайда вахтаар ябажа хүдэлнэ. Хоёр хүбүүдтэйбди. Ехэмни Буряадай багшанарай колледждо 4-дэхи курсда һурана. 2022 ондо «Россиин тамирай мастер» гэһэн нэрэ зэргэдэ хүртөө. Бага хүбүүмни Улаан-Үдын 29-дэхи Буряад гимназида һурана», - тобшохонооршье, тодооршье гэр бүлэ тухайгаа Дарима Бальжинимаевна дуулгана һэн.  

Дээдын гарай мэргэжэлтэн байхаһаа гадуур Дарима Бальжинимаевна энэрхы эжы, наһанай найдамтай нүхэр ха юм.

Автор: Сарюуна ЭРДЫНЕЕВА

Фото: Дарима Дашиевагай дурадхаһан гэрэл зураг