Ниигэм 17 apr 2025 198

Буряад Улас Илалтын эстафетэдэ оролсобо

Апрелиин 12-то Улаан-Үдэ хотын Илалтын хүшөөгэй дэргэдэ «Илалтын эстафетэ» гэһэн уласхоорондын сэрэгэй болон патриотическа акциин хэмжээндэ митинг үнгэргэгдэбэ. Тус хэмжээ ябуулга Агууехэ Эсэгын дайнда илалта туйлаһаар 80 жэлэй ойн баярта зорюулагдаа. Акцида СНГ-н юһэн гүрэн хабаадана.

Митингдэ Россиин ФСБ-н Погранична хүтэлбэриин ажалтан, Буряад Уласай Засагай газарай, олониитын ба һайн дуратанай эмхинүүдэй түлөөлэгшэд байба.

 - Буряад Улас, Улаан-Үдэ хото сэрэгэй ёһо заншалнуудые сахиха талаар ээлжээтэ газар гэжэ дэмы шэлэгдээгүй. Буряадай дэбисхэр дээрэ хилэ харууһалдаг сэрэгэй түүхэ баатарлиг олон хуудаһануудтай. Манай нютагай Гармажап Гармаев, Николай Петров гэгшэд түрэһэн тоонто газараа хамгаалжа, баатарай үхэлөөр унаа һэн. Мүнөө Агууехэ Илалтын һайндэр болотор һараһаа бага саг үлэбэ. Удахагүй манай түүхэдэ үшөө нэгэ Агууехэ Илалтын һайндэр бии болохо, этигэнэб. Энэ хадаа сэрэгэй тусхай үйлэ хэрэгүүдтэ илалта, - гэжэ Буряад Уласай Засагай газарай түрүүлэгшын орлогшо Вячеслав Сухоруков тэмдэглэбэ.

2025 ондо «Илалтын эстафетэ» СНГ-н юһэн гүрэндэ үнгэргэгдэнэ. Азербайджан, Армени, Беларусь, Казахстан, Кыргызстан, Оросой Холбоото Улас, Таджикистан, Туркменистан, Узбекистан гүрэнүүдэй нютаг бүхэндэ Эхэ орондоо дурлал түрүүлхэ шэглэлтэй һайндэрэй хэмжээ ябуулганууд эмхидхэгдэхэ.

- Милитаристнууд, нүхэсэдэггүй гүрэнүүд Агууехэ Эсэгын дайнай түүхэ ондоогоор бэшэхэ, баатаршалгануудые өөрын болгохо һэдэлгэнүүдые гаргана. «Илалтын эстафетэ» гэжэ хэмжээ ябуулга ехэ удха шанартай. Арад зон, илангаяа үхибүүд, түүхэеэ мэдэжэ, элинсэг хулинсагууднай эрэлхэг сэрэгшэд байгаа гэжэ мэдэхэ, һанаха ёһотой, - гээд, Россиин ФСБ-н Буряад Уластахи Погранична хүтэлбэриин дарга Анатолий Шадрин тэмдэглээ.

Үсэгэлдэр «Илалтын эстафетын»  һүлдэ Россиин ФСБ-н Буряад Уластахи Погранична хүтэлбэриин мэргэжэлтэдтэ Үбэр Байгалай хизаарай суг ажалтан дамжуулаа. Харин Буряад орон Тувагай түлөөлэгшэдтэ кубок дамжуулба. Хэмжээ ябуулгын түгэсхэлдэ сугларагшад хүшөөдэ баглаа сэсэгүүдые табижа, Эсэгэ оронойнгоо эрхэ сүлөөгэй түлөө унаһан сэрэгшэдэй дурасхаал хүндэлэн, минутын туршада дуугай зогсобо.

СНГ-н гүрэнүүдэй хилэ зубшан эмхидхэгдэдэг эстафетэ үнгэрэгшэ зуун жэлэй 1930-аад онуудта эхилһэн байна. 1935 ондо «Ашхабад - Москва» шэглэлээр морёор түрүүшын пробег тус хүдэлөөнэй эхи табяа гэжэ тоологдодог. 84 үдэрэй туршада  Туркмениин мори унагшад 4300 км зай гаталһан байна.

Мүнөө жэлдэ  «Илалтын эстафетэ» февралиин 2-ой үдэр Беларуссиин Брест хотоһоо эхилээ. Хэмжээ ябуулга майн 28-да Москвада түгэсэхэ юм.

Хилэ харууһалдаг сэрэгэй түүхэдэ Буряад ороной сэрэгшэдэй баатаршалганууд онсо һуури эзэлдэг. Советскэ Союзай Герой Гармажап Гармаев хамтын ажахын юрын гэшүүнһээ офицер болотороо хүгжэн ургаа, Польско сэрэгэй хүдэлөөндэ, совет- финскэ дайнда хабаадаһан байна. Тэрэ 1945 оной июлиин 16-да СССР-эй баруун талын хилэ шадар националистнуудтай байлдаанда хүндөөр шархатажа, наһа бараа һэн. 1969 оной мартын 2-то Даманский ольтирог хамгаалжа, баатарай үхэлөөр унаһан Николай Петров зэбсэгтэ зүрилдөөнэй түрүүшын агшанай гэрэл зурагуудые буулгажа шадаһан юм. 

Автор: Янжима ДАРМАЕВА бэлдэбэ

Фото: Буряад Уласай Засагай газарай мэдээсэлэй албан