Зурхай 13 may 2024 963

Буряад-монгол зурхай майн 13-һа 19 болотор

© фото: Анна Огородник

Майн 13, гарагай 2, буряад-монгол литээр 6

Талада ажал хэхэдэ, худалдаа наймаа ябуулхада урагшатай. Эд бараа, адуу мал хажуу тээшэнь үгэхэгүй.

Амгалан тайбанай, малгайн, гуталай, хубсаһанай хэшэг даллага абахада; гахай, хонин, туулай жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

“Хэрэмэй” үүдэн нээгдэнэ: гэрэй һуури татахагүй, гэр байра заһабарилхагүй, зөөлгэхэгүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, зүүн зүг руу муу, бэшэ зүгүүд руу һайн.

Нохой жэлтэндэ һанаһанаа бүтээхэдэ, урагша­тай гараг; хонин жэлтэнэй буянай үдэр.

Үһэеэ абхуулхада – зүһэ шарай муудаха.

Майн 14, гарагай 3, буряад-монгол литээр 7

Газар уһанай ажалда, наһа барагшые хүдөөлхэдэ һайн. Нүхэсэхэгүй, бэри буулгахагүй.

Амгалан тайбанай, баялигай хэшэг даллага абахада, хулгана, луу, бишэн жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ, һайн үдэр.

“Бэриин” үүдэн нээгдэнэ: бэриин хэрэгүүдые бүтээхэгүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, зүүн зүг руу муу, бэшэ тээшэ зүглэхэдэ һайн.

Морин, могой жэлтэнэй урагшатай үдэр; хулга­на, гахай жэлтэнэй буян үйлэдэхэ гараг. Тахяа, би­шэн жэлтэндэ муу үдэр, һэргэг ябаха хэрэгтэй.

Үһэеэ абхуулхада – хэрүүл аманда, зарга­да.

Майн 15, гарагай 4, буряад-монгол литээр 7 (дабхарлаба).

Тэрсүүд үдэр санваар хүртэхые, харгыда гара­хые, нүүхые ба бэриин үйлэ, хүдөө гаргаха гэхэ мэ­тые тэбшэхэ.

Газар уһанай ажалда, наһа барагшые хүдөөлхэдэ һайн. Нүхэсэхэгүй, бэри буулгахагүй.

Амгалан тайбанай, мориной даллага абахада, бар, морин, нохой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

“Бэриин” үүдэн нээгдэнэ: бэриин хэрэгүүдые бүтээхэгүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, зүүн зүг руу муу, бэшэ тээшэ зүглэхэдэ гэмгүй.

Хулгана, гахай жэлтэнэй һайн гараг; үхэр, луу, нохой жэлтэнэй буян үйлэдэхэ үдэр. Морин, могой жэлтэн һэргэг байхые оролдог.

Үһэеэ абхуулхада – хэрүүл аманда, заргада.

Майн 16, гарагай 5, буряад-монгол литээр 8

Отошо бурханай дүйсэн үдэр.

Дайсаниие дарахада һайн. Хээрэ талада ажал хэхэгүй, гэрлэхэгүй, хубсаһа эсхэхэгүй.

Амгалан тайбанай, илангаяа хүүгэдэй даллага абахада; тахяа, үхэр, могой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

“Хүүрэй” үүдэн нээгдэнэ: наһа барагшые хүдөөлхэгүй.

Энэ үдэр “морин үхэхэ, эмээл хухарха” ушарһаа харгыда гарахада муу, илангаяа зүүн зүг руу.

Бар, туулай жэлтэнэй урагшатай үдэр, харин та­хяа, бишэн жэлтэнэй буян үйлэдэхэдэ һайн. Үхэр, луу, хонин, нохой жэлтэн һэргэг ябахые оролдохо.

Үһэеэ абхуулхада – наһан утадхаха.

Майн 17, гарагай 6, буряад-монгол литээр 9

Амгалан жаргалантай Дашиниматай (Үлзытэ) үдэр - абишиг (Ваан) хайрлахада, һайтар байгуул­хада (рамнай үргэхэдэ), бурханай тахилга хэхэдэ һайн.

Худалдаа наймаа ябуулхада, урагшатай, һайн. Гэрлэхэгүй, наһа барагшые хүдөөлхэгүй.

Амгалан тайбанай, хониной хэшэг даллага аба­хада һайн.

“Үхэлэй” үүдэн нээгдэнэ: наһа барагшын хэрэг үйлэдэхэгүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, урда зүг руу муу, бэшэ тээшэ һайн.

Хонин, тахяа, бишэн жэлтэнэй урагшатай, һайн үдэр; морин, бишэн жэлтэнэй буянай үдэр. Бар, туулай жэлтэнэй чисаа гараг – һэргэг ябаха хэрэгтэй.

Үһэеэ абхуулхада – үбшэн хүрэхэ.

Майн 18, гарагай 7, буряад-монгол литээр 10

Холын замда гарахагүй.

Амгалан тайбанай, ургаса таряанай даллага абахада; бар, морин, нохой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

“Ниитын” үүдэн нээгдэнэ: суглаа зарлахагүй, шухала уулзалга эмхидхэхэгүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада муу, илангаяа баруун зүг руу.

Үхэр жэлтэнэй урагшатай гараг; бар, туулай жэлтэнэй буян үйлэдэхэ үдэр. Хулгана, гахай жэл­тэндэ урагшагүй үдэр, һэргэг байха хэрэгтэй.

Үһэеэ абхуулхада – жаргалда.

Майн 19, гарагай 1, буряад-монгол литээр 11

Арьбажуулгын хэрэгүүдые бүтээхэдэ һайн.

Энэ үдэр амгалан тайбанай, эдеэ унданай, бая­лигай, адуу малай хэшэг даллага абахада һайн.

“Айлшанай” үүдэн нээгдэнэ: айлшадые урихагүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, баруун зүг руу муу, бэшэ зүгүүд руу һайн.

Луу жэлтэнэй урагшатай, һайн гараг.

Үһэеэ абхуулхада – мэдэрэлнүүд хурсадана.  

Зурхай Жаргал лама ДУГДАНОВ бэлдэбэ

Фото: Анна Огородник