Буряад ламанарай шэди

Тиигэһээр байтар, Эсэ­гэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайн эхилжэ, фашис булимтарагшад Мо­сквадамнай тулажа ерэшоо. Энэ хэсүү сагта СССР-эй тол­гойлогшо Сталин ниислэл хотоёо хамгаалха бүхы арга боломжонуудые хэрэглэхые захирһан байна. Тиигэжэ Буряад-Монголһоо сүлэгдэһэн ламанарые бүгэдэ ара­дай энэ нангин хэрэгтэ хабаадуулха гэһэн шиидхэбэри абтаа һэн (мүн лэ шадалы­ень, эди шэдииень бодото дээрэнь шалгаха гэһэн бо­долтой байгаа бэзэ).

Дулаан уларилтай Евро­по түбиин ажаһуугшад хэды бэрхэ байбашье, хүйтэндэ ядарха, тэдэнэй хэды һайнаар бүтээһэн хуягламал тех­никэшье тогтохо гэжэ ойлгоһон ламанар Ураалһаа сааша үзэгдөөгүй ехэ хүйтэ буулгажа шадахабди, гансал хонхо ошорыемнай, хэрэгтэй номуудыемнай Улаан-Үдын үнэн алдартанай Одигитри­евскэ һүмэһөө асаруулыт даа гэжэ хандаһан, тиигээд сэрэгшэдээ дулаанаар хуб­салуулхыень хэлэһэн байна.

Советскэ Союзай зүрхэнэй сохилжо байһан аяар холын Москва ниислэлһээ тусхайта түлөөлэгшэдэй һүниин дунда ерэжэ, һүмэ абаашажа, будаадын шажанай нангин номуудые, ламана­рай хэрэгсэлнүүдые абаһыень музейн хүдэлмэрилэгшэ Жабоной хөөрэһэн гэршэлгэнүүд бии. Харин би мүнөө тэрэ нангин хэрэгтэ өөрөө хабаадаһан манай нютагай ламбагайн хөөрөөе уншаг­шадтаа дурадханаб.

Москвагай дэргэдэ ун­шалга бүтээһэн юһэн лама­нарай дунда минии эбиин баабайн дүү Жамса гэлэн байлсаһан юм. Энэ ехэ хэ­рэг бүтээһэнэйнь түлөө тэдэ ламанарые гэртэнь табиһан байгаа. Жамса ламбагайн Ёнгорбойдоо ерээд бай­хадань, баһа гомдол ороо. Улаан малгайтан ерэжэ, лам­багайе Улаан-Үдэ абаашажа, Сагаан түрмэдэ тушаагаа. Тэндэ намтарыень мэдэхэ байһандаа, тэрэниие табяад, гансал нютаг руугаа бү ошо гэжэ захяа. Жамса ламбагай хотодо үлэжэ, ПВЗ-дэ ажал­да ороо. Тэндээ наһанайнгаа амаралтада гаратараа хүдэлөөд, нютагаа бусажа ерэһэн юм. Нютагайнгаа зоной хэрэг нюудагаар бүтээдэг һэн гэжэ эбиимнай хөөрэдэг һэн. Мүн лэ Москвада уншал­га бүтээжэ, хүйтэ буулгаһан тухайгаа эбиидэмнай хөөрэһэн байна.