Ниигэм 22 may 2025 367

Улаан-Баатарта Илалтын 80 жэлэй ойдо зорюулагдаһан гэрэл зурагуудай үзэсхэлэн нээгдээ

“Сугтаа Агууехэ Илалтын түлөө” гэһэн үзэсхэлэн олондо дурадхагдаа

Монголой ниислэл Улаан-Баатарай музейдэ СССР-эй ба Монголой арадуудай фашизмтай тэмсэһэнэй гурбан шата харуулһан гэрэл зурагуудай үзэсхэлэн нээгдэбэ. Үзэсхэлэндэ япон сэрэгшэдэй Монгол руу добтололго ба СССР-эй талаһаа абаралга, Агууехэ Эсэгын дайнай үедэ монгол арадай совет сэрэгшэдтэ үзүүлһэн туһаламжа, хоёр гүрэнэй Агууехэ Илалтын уг залгамжын баялиг харуулһан гэрэл зурагууд табигдаа. "Сугтаа Агууехэ Илалтын түлөө" гэһэн үзэсхэлэн Буряад Уласай Засагай газар, Улаан-Баатар хотын музей, Буряад Уласай Гүрэнэй архив, Россиин мэдээсэлэй «Россия сегодня» (РИА Новости, Sputnik) ба ТАСС  агентствэнүүд эмхидхээ.Энэ хадаа Агууехэ Илалтын 80 жэлэй ойдо зорюулагдаһан Буряад Уласай ба Монголой арадуудай хамтын һайндэрнүүдэй нэгэн болоно. Хэмжээ ябуулгын түсэб Буряад Уласай Толгойлогшо Алексей Цыденовэй ба Улаан-Баатар хотын захиргаанай хүтэлбэрилэгшэ Хишгээгийн Нямбаатар хоёрой байгша оной март һарада үнгэргэгдэһэн уулзалга дээрэ баталагдаа һэн.

Түүхэтэ үйлэ хэрэгүүд хоёр гүрэнэй арадуудай дурасхаалда фронтдо ябаһан фотокорреспондентнүүдэй ажалай ашаар үлээгдээ.

- “Россия Сегодня" холбоо нүхэдтэ, тодорхойлбол, РИА Новости фотоагентствэдэ, ТАСС-та  энэ шухала хэмжээ ябуулгада хабаадаһандань баяр хүргэнэбди. Түүхэтэ үнэниие тэрэ зандань үлээхэ хамтын хэрэгтэ оролдолго гаргажа, мүнөө манай мэдээсэлэй томо агентствэнүүд Агууехэ Илалтын уг залгамжын баялиг хадагалха талаар горитойхон үүргэ дүүргэнэ, - гэжэ Буряад Уласай Толгойлогшын ба Засагай газарай Захиргаанай хүтэлбэрилэгшын орлогшо Ирина Доржиева тэмдэглээ.
Гэрэл зурагуудай үзэсхэлэндэ Евгений Халдейн Агууехэ Эсэгын дайнай һүлдэ болоһон ажалнууд табигдаа. Тэрэнэй гэрэл зурагуудай ехэнхинь түүхын номуудта оруулагданхай, бүхы дэлхэйдэ мэдээжэ болонхой. Халдейн архивта дайнай түрүүшын үдэрһөө һүүлшын үдэр болотор гэрэл зурагууд хадагалагданхай. Тэрэ совет фотожурналистикада иимэ сэнтэй архивтай ори ганса фотокорреспондент болоно.

Дайнай үеын «Москвичи слушают сообщение Вячеслава Молотова о нападении Германии на Советский Союз» гэһэн түрүүшын гэрэл зураг тэрэ июниин 22-то үдэрэй 12 сагта 25-дахи Октябриин үйлсэдэ ( мүнөөнэй Никольская үйлсэ) буулгаһан байна. Дайнай һүүлшын гэрэл зураг 1945 оной июниин 24-дэ Улаан талмай дээрэ болоһон Илалтын жагсаалай үедэ буулгагдаа.

Евгений Халдей  Керчь, Новороссийск, Ростова-на-Дону, Ялта, Севастополь болон бэшэшье хотонуудһаа репортажуудые бэлдэдэг байгаа. Тэрэ Болгари, Румыни, Югослави, Венгри, Австри ба Германи гүрэнүүдые дайсанһаа сүлөөлэлгэдэ хабаадаа,  Потсдамай конференци ба Нюрнберг хотодо үнгэргэгдэһэн  сэрэгэй уласхоорондын трибунал мүн буулгаһан байха юм. Нюрнбергын трибуналай гэрэл зурагууд фашистнуудай гэмтэ ябадалнуудай баримтата гэршэ болоо һэн.

Автор: Янжима ДАРМАЕВА бэлдэбэ

Фото: Буряад Уласай Засагай газарай мэдээсэлэй албан