Алас Дурнын тойрогой нютаг можонуудай түлөөлэгшэд Буряад Улас ерэбэ

Майн 26-27-ой  үдэрнүүдтэ Улаан-Үдэдэ «Эхэ орон юунһээ эхитэйб?» гэһэн түсэлэй хэмжээндэ болбосоролой хэмжээ ябуулга үнгэргэгдэбэ. Үргэн дэлисэтэй хэмжээ ябуулгада Алас Дурнын тойрогой нютаг можонуудай түлөөлэгшэд хабаадаба.

Алас Дурнын тойрогоор Оросой Холбоото Уласай Юрэнхылэгшын бүрин эрхэтэ түлөөлэгшын орлогшо Григорий Куранов Эхэ ороншоор эдиршүүлые ба залуушуулые  хүмүүжүүлхэ талаар һуралсал нээбэ. Хабаадагшадые Буряад Уласай Засагай газарай Түрүүлэгшын орлогшо- Буряад Уласай Элүүрые хамгаалгын сайд Евгения Лудупова, Буряад Уласай Болбосоролой ба эрдэм ухаанай яаманай хорооной түрүүлэгшэ Батор Буянтуев мэндэшэлбэ.

Буряадай гүрэнэй хүдөө ажахын В.Р Филипповэй нэрэмжэтэ академиин ба Буряадай гүрэнэй Д. Банзаровай нэрэмжэтэ университедэй талмайнуудта хоёр үдэрэй туршада Россиин, Алас Дурнын тойрогой, Буряад Уласай мүнөө сагай туйлалтанууд, оюун ухаанай ба ёһо журамай заншалта үнэтэ зүйлнүүд, гибридна дайн, мэдээсэлэй ариг сэбэр тухай лекцинүүд үнгэргэгдэбэ.

 «Хоёр үдэрэй туршада Алас Дурнын тойрогой нютаг можонуудай 100 гаран түлөөлэгшэд Эхэ ороншоор хүмүүжүүлхэ талаар мэргэжэлээ дээшэлүүлээ. Эхэ орондоо дурлаһан мэдэрэл дунда ба дээдэ һургуулинуудай, музейнүүдэй, номой сангуудай, мүн ниигэмэй сүлжээнүүдэй туһаар юрын ажамидаралда нэбтэрүүлхэ тухай шагнагшад хөөрэлдөө. Эдэ зон Эхэ оронойнгоо ёһотой патриодууд. Һуралсалай удаа нютагаа бусажа, залуушуулые хүмүүжүүлгын таһалгаряагүй ажалаа тэдэ үргэлжэлүүлхэ», - гэжэ Эхэ ороншоор хүмүүжүүлгын түсэлэй хүтэлбэрилэгшэ Андрей Бородин хэлэбэ. Тэрэнэй тэмдэглэһээр, холбоото уласай спикернүүд, эрдэмтэд, олониитын ажал ябуулагшад түсэлэй бэелүүлгэдэ туһална, Эхэ орондоо дуратайгаар хүмүүжүүлхэ гээшэ миин ойлгосо бэшэ, харин тодорхой үйлэ хэрэгүүд, элинсэг хулинсагай угай баялиг мэдэжэ, хүндэлжэ ябаха тухай залуушуулда ойлгуулна.

Шэтэ хотоһоо хэмжээ ябуулга хүтэлэн ябуулхаяа «Знание» ниигэмэй лектор, Үбэр Байгалай гүрэнэй университедэй ород хэлэнэй кафедрын доцент Надежда Анциферова уригдаһан байна. «Россиин, Алас Дурнын, Буряад Уласай мүнөө сагай туйлалтанууд», «Олоной урда үгэ хэлэлгын дүй дүршэл: уран гоёор үгэ хэлэхэ бэлиг шадабари, буруушаалгануудтай ажал» гэһэн лекцинүүдые тэрэ уншаа.

«Иимэ түсэлдэ хабаадажа, бидэ, лекторнууд, Эхэ ороншоор хүмүүжүүлгын нэгэдэмэл системэдэ хубитаяа оруулха арга боломжодо хүртэнэбди. Залуушуултай хүдэлхэдөө, интерактивна лекцинүүдые, тоо оньһоной арга зүйнүүдые, сэсэ буляалдаа гэхэ мэтэ мүнөө сагай аргануудые хэрэглэхэ гээшэ тон шухала», - гэжэ Надежда Анциферова хубаалдаба.

Дүй дүршэлөөр хубаалдаха шэглэлтэй хэмжээ ябуулганай ашаар олон юумэ шадаха болооб, тэрэ тоодо туһатай контент байгуулжа һурааб гэжэ түсэлдэ хабаадагша, Доодо Ивалгын дунда һургуулиин түүхын багша Ольга Ишимцева нэмэжэ хэлэбэ.

 «Геймификаци гээшэ нааданай элементнүүдые багшын ба лекторэй ажалда хэрэглэлгэ болоно. Энэ арга манда тон туһатай. Олоной урда үгэ хэлэхэ талаар лекци шагнажа, шэнэ эрдэм мэдэсэтэй болообди. Юрын аргаар шагнагшадай анхарал яажа татахаб гэжэ ойлгооб. Мэдээсэлэй арга мэхээр хүн зоной ухаан бодол хубилгажа, гүрэнэй политика руу нэбтэрэн орохо гээшэ гибридна дайн болоно. Гибридна дайнда яажа эсэргүүсэхэб, энээн тухай мүн мэдэхэ болобоб», - гэжэ Ольга Ишимцева тэмдэглээ.

Болбосоролой хэмжээ ябуулгада 27 лектор, «Знание» ниигэмэй таһагай захирал Ольга Котоманова, гэгээрэлэй эмхиин Саха Уласай (Яхадай) ба Еврейн бэеэ дааһан можын таһагуудай түлөөлэгшэд хабаадаа

«Энэ юрын хэмжээ ябуулга бэшэ. Ургажа ябаа залуу үетэниие Эхэ орондоо дуратайгаар хүмүүжүүлхэ, гүрэнэй түүхэ, соёл, баялиг мэдүүлхэ шэглэлтэйгээр гуримшуулагдаһан үүсхэл болоно. «Знание» ниигэм болбосорол, гэгээрэл, хүмүүжүүлгэ нэгэдүүлһэн түсэлнүүдые ходо дэмжэдэг», - гэжэ Ольга Котоманова тэмдэглээ.

Саашадаа һарын туршада мэргэжэл дээшэлүүлгын курснууд эмхидхэгдэжэ, тус ажалай дүн болохо. Һуралсал гараһан багшанар курс хүтэлэн ябуулха. Тэрээнһээ гадуур 2025 оной зун элдэб эмхи зургаануудай ба үйлэдбэринүүдэй 300 гаран инструктор хэрэгтэй эрдэм мэдэсэ, дүй дүршэл абаха аргатай. Тиин үхибүүдэй ба залуушуулай, аба эжынэрэй ба ажалай коллективуудай ажабайдалда үнэтэ зүйлнүүдые нэбтэрүүлхэ ажал ябуулагдаха.