Үе залгаһан «Тамир» клуб

Үнгэрһэн долоон хоногто “Илалта” гэһэн сэрэгэй патриотическа шэглэлэй уласай наадан болобо. Тэндэ 1-дэхи лицей-интернадай хүбүүд, басагад эдэбхитэйгээр хабаадажа, һайн дүн харуулжа, түрүүшүүлэй зэргэдэ байһанаа гэршэлээ. «Тамир” гэһэн сэрэгэй патриотическа клубай гэшүүд эрхимүүдэй тоодо оролсоо.

 Һуралсалай гуламтын байгуулагдаһан үдэрһөө эсэгэ орондоо дуратайгаар үхибүүдые хүмүүжүүлхэ талаар ажал ябуулагдажа эхилээ ааб даа. Иимэг хэрэг бүтээдэг багшанарай дунда өөрын онсо һуури Юрий Александрович Степанов эзэлнэ гэхэдэ, алдуу болохогүй.

Аяар 35 наһатайдаа дээдэ һургуули дүүргэжэ, багшын мэргэжэлтэй болоо. 1-дэхи интернат-һургуули ерэжэ, сэрэгэй патриотическа шэглэлээр хүмүүжүүлгэдэ шэнэ амисхал оруулаа. “Тамир” гэһэн клуб байгуулһан габьяатай.

Ахамад классай хүбүүд, басагадые буугаар буудаха, компасоор зүг бэдэрүүлжэ, бэеэ татан үргэхэ болон сэрэгэй бусад нюусануудтай танилсуулжа, олоной дура буляагаа.

 “Тамир” клубай гэшүүн ябаһан олон үхибүүд һургуулияа дүүргээд, офицернүүд, сэрэгэй курсантнууд болохоёо шамдана. Сагдаанарай, медицинскэ, танкова, дотоодын хэрэгүүдэй, хилэ сахигшадые бэлдэлгын һуралсалай гуламтануудые түгэсхэжэ, сэрэгэй алба хаалгада эрхимээр хүдэлнэ. 60 гаран хүн Юрий Александровичай ашаар ерээдүйнгөө мэргэжэл сэрэгтэй ниилүүлээ.

2020 ондо 80 наһа хүрэһэн Юрий Степанов һая болотор дуратай ажалаа хэжэ ябаа. Оройдоол хэдэн жэлэй саанахана буянта хэрэгээ эрхим шабидаа дамжуулһан байна. Баир Батомункуевич Цыбанов хүндэтэ багшынгаа хэрэг үргэлжэлүүлжэ байһаниинь һайшаалтай. Багша залуушье һаа, суутай хүн юм. 2017 ондо “Делай, как я!” гэһэн бүхэроссиин урилдаанай финальна шатада илалта туйлаһан намтартай.

- Багаһаа хойшо өөрыгөө сэрэгтэй холбоотойгоор харагша һэм. Манай багша Юрий Александровичай ашаар һанаһандаа хүрэжэ ябанаб. Ганса түрүүшын һуури абаха зорилго багшамнай урдаа табидаг байгаа. “Алдуу гаргааб”, “шаданагүйб”, “эсэшөөб” гэхэ мэтэ үгэнүүдтэ дурагүй багшымнай һургаал олон үе хүбүүд, басагадта туһалаа. Энээнһээ боложо, бүхэроссиин мүрысөөндэ илалта туйлааб гэжэ ходо һанажа ябагшаб, - гэжэ мүнөө үедэ “Тамир” клубые хүтэлжэ ябаһан Баир Цыбанов онсолно.

Баир Батомункуевич 7-дохи классай һурагша ябаад, “Тамир” клубай гэшүүн болоһон байна. Клубта орохо дуратай 30 гаран хүнһээ 10-иинь шэлэгдээ һэн. Тэдэнэй дунда Баир Цыбановай ороһониинь гайхалгүй.

- Табан жэлэй туршада командираар ябааб. Эндэ сэрэгэй албанай һургуулиин бүхы эхин шатануудтайнь танилсаабди. Калашниковай автомат суглуулхаһаа эхилээд, бэеэ татаха, Эхэ оронойнгоо түүхэ тордиһогүй һайнаар мэдэдэг болообди, - гэжэ Баир Батомункуевич хөөрэнэ.

Багшатаяа адли “Делай, как я!” гэһэн бүхэроссиин мүрысөөндэ 11-дэхи классай һурагша Александр Белобородов хабаадаһан байна.

- Нёдондо манай һургуули дүүргэһэн Эрдэм Цыдыповтэй хамта Бүхэроссиин мүрысөөндэ хабаадаабди. Угаа хүндэ байгаа һэн гэжэ хэлэхэ хэрэгтэй. Юундэб гэхэдэ, ондоо можо, хизаарнуудай үхибүүд маанадһаа бэеэрээ томонууд, физическэ арга шадалыньшье үлүү байгаа. Шанга басагадшье ябаа. Москвада болоһон мүрысөөн нэгэ амин доро болоо. Нэгэшье тогтонгүй, хэдэн шатануудтань хабаадаад, мэдээгээ алдаад абааб. Тиимэһээ өөрынгөө хүсэ шадал дээшэлүүлхэ, бүри һайнаар һорилго хэхэ хэрэгтэй гэжэ мэдэрээб, - гэжэ Александр Белобородов хөөрэнэ.

Баир Батомункуевич бэрхэ багша болоод ябана. “Тамир” клубай гэшүүд амжалта туйлаһаар. Хүбүүд, басагад бэлэдхэл һайнаар гаража, дүнгүүдээ дээшэлүүлнэ.

- 8-дахи классһаа “Тамир” клубай гэшүүн болонхойб. 9-дэхи классай байхадамни, шэнэ багша ерээ. Тиихэдэ би Калашниковай автомат 28 секундын туршада суглуулагша һэм. Баир Батомункуевич зохидхоноор маанадта ойлгуулжа үгэнэ. Мүнөө 16 секундын туршада хэнэб. 14 секунда һургуулиимнай эгээл һайн дүн болоно. Тэрэниие хүсэхэ гэжэ зорилго урдаа үшөө табяагүйб. Юуб гэхэдэ, зүбөөр, алдуугүйгөөр суглуулха гэжэ оролдонобди. “Тамирта” ябажа эхилһээр, бэеэ татахадаа, сэрэгэй ОЗК түргөөр үмдэхэдөө, жагсаалда алхалхадаа, буудахадаа, һайн боложол байнаб. Хажуугаарнь түүхэ үзэхэдэ, карта хараад зүг шэгээ бэдэржэ һурахада һонирхолтой, - гэжэ һургуулиин юрэнхылэгшын орлогшо, 10-дахи классай һурагша Хэшэгтэ Дашеев хөөрэнэ.

“Тамир” клубта ябажа, һуралсалайнгаа гуламтын богоһо алхажа гарахадаа, сэрэгэй албантай хуби заяагаа ниилүүлхэ дуратайшуул мүнөөнэй гэшүүдэй дунда үсөөн бэшэ. 10-дахи классай һурагша Вячеслав Будаев һайн заншалые үргэлжэлүүлхэ түсэбтэй.

- Сэрэгэй дээдэ һургуулида орохоёо бэлдэжэ байнаб. “Тамир” клубта 8-дахи классһаа ябанаб. Түрүүшээр юуншье тухай бододоггүй байгааб. Яба-ябаһаар, олон юумэндэ һурааб, бэе тамирни һайжараа. Шадалтай, бүхэ болооб, - гэжэ Вячеслав Будаев хэлэнэ.

10-дахи классай Жаргал Бальжуров гансал энэ жэлэй һуралсалай хаһын эхинһээ “Тамирай” гэшүүн болонхой.

- Үетэн нүхэдэйнгөө “Тамирта” оролсоходонь, ехэ омогорходог байгааб. Одоошье мүнөө жэлдэ ябажа эхилээб. Юундэ багаһаа хойшо ябангүй, олон юумэ алдаабиб гэжэ һананаб. Абаһаар лэ хотын мүрысөөнүүдтэ хабаадалсааб, - гэжэ Жаргал Бальжуров мэдүүлнэ.

“Тамир” клубай гэшүүд Улаан-Үдэ хотын Железнодорожно районой һургуулинуудай дунда мүрысөөндэ бүхы шэглэлээрнь эрхимлээ. Тиигэжэ тэдэ “Илалта” нааданда хабаадаһан байна. Тус хэмжээ ябуулгада мэдээжэ шалтагаанһаа боложо, 11-дэхи классай үхибүүд хабаадаагүй. Һүүлшын жэлдэ “Тамирай” командираар Эрдэм Жамбалов ябаһан юм.

- Манай залуу халаан яһала һайнаар уласай мүрысөөндэ хабаадаа. Нааданай зарим шатануудта арайл дүй дүршэл дутаа. Маанадтай адли долоон хоногто гурба дахин һорилго хэжэ, бэлэдхэл гарадаг хүбүүд, басагад “Тамирай” заншалнуудые үргэлжэлүүлхэ байһанаа харуулаа. Бишье баһа 8-дахи классай байгаад, “Тамирта” ороһон байнаб. Тэрэ гэһээр физическэ, эрдэм мэдэсын талаар ехэ ургааб, - гэжэ Эрдэм Жамбалов хэлэнэ.