Соёл уралиг 13 aug 2020 459

​Гуйраншад шэнги болонхойл гуурһа нэгэтэмнай

© фото: Сарюуна ЭРДЫНЕЕВА

Хүн бүхэн уран зохёолшо болодоггүй. Тэнгэриһээ үршөөлтэй уран үгэ дархалагшаднай мүнөө дээрээ олондо тоогдохоёо болинхой. Уран бүтээлэйнь түлөө мүнгэ түлэхэ бэшэ даа. Гүрэнһөө дэмжэлтэ үгы гэхээр. Тиимэһээ бэшэһэнээ ном болгожо барлахын тулада, уран зохёолшо өөрөө мүнгэ бэдэрдэг болонхой. Теэдшье ургажа ябаа улаан бургааһад саарһа хэрэгсээнэгүй – смартфон болон айфон соогоо орошонхой. Тэрээн руунь зохёолшод шэлжэн орохошье аад, баһал өөрын бэрхэшээлтэйнүүд.

Нэрэтэй түрэтэй поэт Дулгар Доржиева. Бүгэдэ буряад арадтаа мэдээжэ ирагуу найрагша, сэтгүүлшэн. Ара нэрэнь «Радио-Дулгар». Үнгэрһэн зуунай 80-90-ээд онуудта дорюун солгёото дууниинь хүн бүхэнэй шэхэндэ соностоо аабза. Илангаяа хойно хойноһоо «нара хараһан» шүлэгүүдэйнь суглуулбаринууд ёһотой талаан бэлигыень гэршэлнэ. Бархан уулын үбэртэ үндыһэн Дулгар Доржиева уран гуурһаяа үхэн үхэтэрөө табихагүй... Мүнөө 77-той. Үшөө 4 ном болохоор бүтээлнүүд гэртэнь байна. Яагаад тэдэнээ хэблүүлхэ тухай мүнөө һанаа үнөөн болонхой.

«Буряадаа алдажал байнабди. Аюултай саг ерээ», - гэжэ Дулгар Ринчиновна гомдоно.

Дулгар Доржиевадал адли үбгэд хүгшэдые, илангаяа буряадаар бэшэгшэдые нэгэдүүлһэн холбоон Буряадта ори ганса юм. Тэрээниие үнгэрһэн жэлдэ Сергей Доржиев толгойлоо. Теэдшье 85 жэлэй ехэ түүхэтэй, олон тоото элитэ ехэ уран зохёолшодой уурхай мүнөө дээрээ хүндэеэ бууранхай гэжэ шэнэ толгойлогшонь абаһаар лэ ойлгоо. Юундэб гэхэдэ, нэгэдэхеэр, 50 гаран буурал тархита буряад зохёолшодые суглуулха өөрын офис гэжэ байхагүй. Баарһад, үйлсэ руу түригдэнхэй. Хоёрдохёор, залуу халаан уран зохёолшод болоногүй. Хүндэтэй бэшэ болоо.

Сергей Доржиевай хэлэһээр, урдань ямар ехэ хүндэтэй байгааб даа... Жэшээлхэдэ, Хоца Намсараев зохёолоо бэшээд, «Волга» унадаг байгаа ха юм!

Буряадай бүхы уран зохёолшодые ниилүүлһэн 3 холбоон мүнөө дээрээ бии. Бултадаа нэгэдэбэлтнай, тан руу харахабди гэжэ, Засагай газар найдуулаад байна. Эдэ холбоонуудые ударидагша Баир Жигмытов, Геннадий Башкуев, Сергей Доржиев гэгшэд хэлсээ баталажа нэгэдээд, Засагай газарые хүлеэжэл байна.

Буряад соёлоо алдахагүйн тулада, мүнөө тэмсэл ябуулагдаһаар гээд харанабди. Юумэн хэгдэнэгүй бэшэ – хэгдэжэл байна. Нютаг хэлэнүүдшье һэргээгдэнэ. Энэ үүргэ «Буряад-ФМ» радио даагаад ябана. Бүгэдэ буряадуудта ойлгосотой хэлээр «Буряад үнэн» сонин хэблэгдэжэл байһаар, Буряадай гүрэнэй телерадиокомпани дамжуулгануудаа хэһээр! Уран зохёолшод урган гаранагүй бэшэ – гарана. Арайл олонхинь – ородоор бэшэдэгүүд... Тэдэниие ниилүүлхэ, хүмүүжүүлхэ, зааха ба залаха үүргэтэй Буряадай Уран зохёолшодой холбоон мүнөө дээрээ гуйраншан шэнги шоодбори байдалтай. Уг шалтагааниинь хаанаһааб? Экономикын байдалһаа. Худал хуурмаг, хулгай дээрэ мүнөө үндэһэлнэбди. Тэрэмнай хэзээ нэгэтэ тэһэрхэл аабза. Арайл хэзээ... Арад түмэнэй тэсэбэри аргагүй ехэл даа!

Автор: Сарюуна ЭРДЫНЕЕВА​

Фото: Сарюуна ЭРДЫНЕЕВА