1934
Хүн бүхэн нара хаража унаһан өөрын түрэһэн дайда, түрэл тоонто нютагтай ха юм даа. Үнгын сэсэгээр бүрхөөгдэһэн үзэсхэлэн һайхан тоонтомни Мэхээртын дабаанһаа эхитэй Хэжэнгын эхиндэ оршодог Хөөрхэ нютаг юм. Түрэл нютагаа ошохо замдаа Хээр Хүтэлэй дабаа үнгэрөөд, уруудахадаа нарһан модотой, тэрэнгиин аятай хангалаар анхилһан харгыгаар зурынабди. Тээ тэндэ Хөөрхымнай Шэбэрэй гол нэмжын харагдажа, альгаа дэлгэн угтана. Харгын хоёр талаар ургаһан ногооншье ондоохон, нюдэндэ дулаахан даа. Хэжэнгын эхиндэ Маарагтын эмтэй домтой аршаанһаа амтархан байжа хүртэдэг гээшэбди. Суута Хужарта нуураймнай шабарта орожо, нютагайшье мүн холо ойроһоо хүн зон ерэжэ, бэеэ махабадаа аргална. Үшөөшье олон һайхан домто аршаанууд нютагтамнай бии юм. Ой модоор, алим жэмэсээр, үбһэ ногоогоор, ургасаар баян даа тоонтомнай.
Хөөрхэ нютаг хэр угһаа хүбүүд үринэрөөр баян, ажалдаа абьяастай, сэхэ сэбэр абари зантайнууд. Тиимэл хадаа үнэр баян айлнууд олон. Ажалша малша, хүндэмүүшэ, талаан бэлигтэй зоноор суурхадаг. Арюухан уһаар ундалжа бодоһон зоной дундаһаа бэлигтэй хүбүүд түрэжэ гараһан намтартай. Тоолобол Чойжинима Генинов, Хоца Намсараев, Цокто Номтоев, Гунгаа Туденов, Гүнзэн-Норбо Гунзынов олон даа, олон - Хөөрхэ нютагайнгаа нэрэ хүндые үргэһэн мэдээжэ нютагаархиднай.
Энэл һайхан үльгэрэй орон шэнги нютагта хүн боложо түрэһэндөө ходол омогорхожо ябадаг хүм. Сагай эрхэ байдалаар би Буряад һайхан оронойнгоо зүрхэн Улаан-Үдэдэ ажаһуунаб, һургуулида һуранаб. Зунайнгаа амаралтада эжы абатаяа, ахай эгэшэнэртэеэ түрэл нютагаа заатагүй эрьен ошожо, эльгэн газарайнгаа элшэ хүсэндэ хүртэжэ ерэдэг гээшэбди.
Бальжина Субботина
Фото: Дамдин Болотовой гэрэл зурагууд
