Соёл уралиг 17 feb 2021 844

Абай Гэсэрэй алтан тоонтодо

Февралиин 12-13-ай үдэрнүүдтэ Байгалай баруун эрьедэ урданайхиһаа үлүү үргэнөөр Сагаалган тэмдэглэгдээ

Февралиин 12-13-ай үдэрнүүдтэ Байгалай баруун эрьедэ урданайхиһаа үлүү үргэнөөр Сагаалган тэмдэглэгдээ. Усть-Ордын тойрогто буряад арадай заншалта энэ һайндэрые мэдээжэ кино-найруулагша Баир УЛАДАЕВ хүтэлбэрилэн, хүгжэлтын нэгэ үндэр шатада гаргажа шадаба гэхэдэ болоно. Тойрогой бүхы аймагуудһаа, Эрхүү хотоһоо, Улаан-Үдэһөө, Буряадай аймагуудһаа хабаадагшад байгаа. Буряад үндэһэн хубсаһаяа үмдэжэ, түрэлхи хэлээрээ бэе бэетэеэ золгон хөөрэлдэжэ, наадануудта дуратайгаар оролсожо байхыень хажууһаа хараад ерэһэн блогер Дмитрий КУШЕЕВЭЙ замай тэмдэглэлнүүдые та олондоо дурадхахамнай.

Һүниин 5 сагта Эрхүү хото хүрэбэбди. Амаржа һэргээд, Усть- Орда тосхон руу зүг барихамнай. Тэндэ “Сагаан һарын арадай наадан” бидэниие хүлеэнэ ха юм.

Нээлгын баяр ёһолол дасанай үмэнэхи талмай дээрэ зарлагдаа. Нюдэ баясуулһан арадай нааданууд, артистнуудай тоглолто болон бусад хэмжээ ябуулганууд удаань сонос­хогдоо. Эдэ бүхы найр нааданууд сэбэр агаарта, газаа эмхидхэгдээ. Тиимэһээ ковид үбшэ халдахаахам­ни гэжэ зобоһоной хэрэггүй байгаа. Тон һайниинь юун бэ гэхэдэ, бүхы хабаадагшад буряад дэгэлтэй ерэхэ ёһотой байгаа. Тиихэдээ томошуулай үхибүүдээ заатагүй дахуулжа асар­хыень эмхидхэгшэд уряалһан байна. Юундэб гэхэдэ, үеһөө үедэ үндэһэн соёлнай дамжуулагдаха болоно ха юм.

Программын ёһоор...

“Возрождение” гэжэ олониитын зүблэл Усть-Ордын Буряадай тойрогой болон Эхирэд-Булагадай аймагай захиргаануудтай хамта энэ хэмжээ ябуулга эмхидхээ.

Февралиин 12-то нээлгын баяр ёһололой удаа шагай наадан соносхогдоо. Баабхаар урилдаан, Туулган тобшо (тобшо хүлөөрөө үдьхэлхэ), үреэлнүүдэй урилдаан, артистнуудай тоглолто болоо. Тэрэнэй удаа ёохор хатар захалаа.

Февралиин 13-да һээр шаагшад урилдаагаа үргэлжэлүүлээ. Гадна таабаринуудые тааха. Мори буляал­даан, “Мушхуурга”, аргамжа таталган, Буузын баяр үнгэрөө. Видео-буулга­баринуудай болон уран зурагуудай урилдаан “Усть-Орда онлайн” соо эмхидхэгдэжэ байгаа.

Үдэшын 17.00 сагһаа дүнгүүд соносхогдоод, дахинаа ёохор хатар наяраа.

Олоной анхарал татаа

Усть-Ордын газар дэбисхэр дээрэ Сагаан һарын ехэ найр үни заяанай иимэ дэлисэтэйгээр үнгэрөөгүй байгаа. Ямаршье яһанай, ямаршье шажан мүргэлтэй хүндэ буряад ара­дай гол һайндэртэ оролсохо арга үгтөө. Тиимэһээ тусгаар олон зон хабаадаа. Манай һайндэрөөр зон һонирхоно гэжэ ойлгооб. Социаль­на холбоон соо нүхэсэдэг уладаа бодотоор хаража харилсааб. Жабар­тайшье һаа, наратай һайхан үдэртэ удхатай уулзалганууд олон байгаа. “Возрождение” зүблэлэй хүбүүд эбтэй эетэй байна гэжэ адаглааб. Баир Уладаев уладые шадамараар хүтэлжэ, эблэрүүлгын, нэгэдүүлгын ехэ һайхан найр наада эмхидхээ. Һайн даа!

Агууехэ талада соло дуудагша

Мэдээжэ түүхэшэн, хизаар ороноо шэнжэлэгшэ, Ородой географическа обществын бодото гэшүүн, Москва­гай Нүүдэл соёлой музейн захирал Константин Куксин Баир Уладаевай урилгаар “Сагаан һарын арадай нааданда”оролсоо. Агууехэ талын арадуудай түүхэ болон соёл урлал дэлгэрүүлхэ талаар тэрэ угаа ехэ ажал ябуулһаар бшуу. Үндэр соёл болбосоролтой хүн гэжэ харилсаха зуураа гансата ойлгохоор байгаа.

Бусаха замдаа

Усть-Ордын тойрог анха түрүүшынхиеэ ошооб. Тиимэһээ Абай Гэсэрэй алтан тоонтодо алхам бүхэмни алибаа нэгэ гүн удхатай мэтээр һанагдажа болоо. Буряадаараа бэе бэетэеэ харилсана гэжэ ажаглалта хэһэн байнаб. Илангаяа залуушуулай түрэлхи хэлээрээ хөөрэлдэхыень адаглаад, ехэтэ баярлааб. Үшөө тиихэдэ бэе бэетэеэ ехэ эбтэй эетэй байна гэжэ тобшолол хээб. Хэбэр харуулнагүй – бодотоор тиимэ байна. Эмхидхэгшэдшье, тамиршадшье бэе бэеэ ехэ хүндэлнэ. Үшөө нэгэ гайхалтай ажаглалтамни гэхэдэ, элдэб наһанай зон намтай мэндэшэлээд, харилсахаяа забдана. Намтай танил шэнгеэр хандана. Энэ хадаа социальна сүлжээнэй хүсэн гээшэ.

Усть-Ордын Сагаалган ехэ үндэр хэмжээндэ үнгэрөө. Иимэл хэбээрээ саашадаа үнгэргэжэл байгыт гээд эмхидхэгшэдтэ хүсэхэ байнаб.

Баир Уладаевта, нютагай захиргаанай болон “Возрождение” зүблэлэй түлөөлэгшэдтэ баяраа мэдүүлнэб. Наталья Балдаева, Оксана Гармаева болон Солбон Санжиев гэгшэдтэ мүн лэ һайниие хүргэнэб. Ерэхэ жэлдэ дахинаа Усть- Ордын талада Сагаалганаа угтахаяа шамдахаб. Эхэ нютагтаа эльгээрээ дуратай зоной эхин нютаг лэ!

Буряад-монголшууд, сэхэ урагшаа ябаарайт! Сагаан hараар, Сагаалганаар!

Дмитрий КУШЕЕВ

Фото: Лия Мархаева