848
«Буряад үнэн» соо шогууша зон хүдэлдэг, шогтой ушарнууд хэдышье болодог һэн
Ц.Ц.ДОНДОГОЙН хөөрөөнһөө:
Мүргэдэг буха
Хоца Намсараев, суута уран зурааша Цыренжаб Сампилов нүхэдтэеэ Оронго руу агнахаяа ошоо. Тон энеэдэтэй ушар тэндэ болоһон. Тэдэнэй машинынгаа хажууда зогсожо байхада, ууртайгаар бүрхирһэн буха дүтэлэн ерэбэ ха.
Ц.Сампиловынь саг дары дүтын бургааһа руу гүйжэ ороод, дүрэ зураг буулгаһан мэтээр бүхы үйлэ ушарнуудые хойно хойноһоонь зуража мэдэбэ. Үшөө нэгэ нүхэрынь машина соогоо хорошобо. Хоргодожо үрдеэгүй Хоца Намсараевые мүргэхэеэ буха сэхэ ерэбэ ха. Түрүүшээр машинаяа тойрон эрьюусэлдэбэ. Тиигээд Хоца Намсараев нуур тээшэ гүйбэ. Буха – хойноһоонь. Одоол ямар үйлэ маани болохонь гээшэб гэжэ байтарынь мал адуулдаг эзэн эхэнэр ерэжэ, тэрэнээ туужа абаашаһан гэхэ.
Бусаха замдаа энэ эшэбэритэй юумэндэ ороһоноо хүндэ бү хэлүүжэбди гэжэ хэлсэһэн байгаа. Энэнь уданшьегүй зондо мэдээжэ болошоо. Бато Базарон “Мүргэдэг буха” гэһэн рассказ найруулжа толилһон. Харин Цыренжап Сампилов зурагуудаа зондо харуулжа, хүхюу шог зугаа һайсал үүсхэһэн гэхэ.
Даритай Базарон, даригүй Базарон
Ц.Ц.Дондогой 1960-аад онуудта болоһон нэгэ ушар тухай хөөрэдэг һэн. Иисэнгэдэ багшалжа байгаа. Н.Хрущёвой аймагуудые томодхохо гэһэн хаһа. Яруунын, Хориин, Хэжэнгын аймагуудай нэгэдхэгдээд байһан ушарһаа зүүн аймагуудай зохёолшодой зүблөөн Хори тосхондо зарлагдаһан байгаа.
Зүблөөнэй удаа Ярууна ошохо автобус хүлеэжэ байба. Ахамад зохёолшо Бато Базарон, залуухан Чимит Дарибазарон хоёр үдэшэбэ. Бато Базарон Чимидые хажуу тээшэнь дуудаад, юушьеб хэлэбэ, хоюулан энеэлдэбэд. Тиин баяраа хэлээд, редакци тээшээ ошобо.
- Юун гэлсээд хүхилдэбэт? – гэжэ Ц.Дондогой асууба ха.
- Залуу эхэнэрэй анхаралда шимни хүртэжэ шадахаш. Тиигэншьегүй яаха һэмши. Шимни даритаяа зандаа Базарон ха юмши. Харин бишни дарияа алдаһан Базарон хадаа ябажа үзэһүүлши гээ, - гээд Чимит Дарибазарон дахин эльгэ хатаба. Бато Базаровичнай гайтайхан шогууша хүн байна гэлсээд байтарынь автобусшье дүтэлшоо һэн.
Галина БАЗАРЖАПОВА-ДАШЕЕВА
