​Сэрэгшэ хүбүүд сэдьхэлээрээ баярлаа

Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай үедэ Буряад-Монголой хүгжэмтэ-драмын театр хэдэн концертнэ бригада-бүлгэм байгуулжа, Улаан-Үдын, Байгал далайн зүүн зүгэй, Алас Дурнын сэрэгэй албанай, сэрэгэй эмнэлгын газараар ябажа, концерт-наада табидаг байгаа.

1943 оной үбэлэй хаһада Гомбо Цыдынжаповай хүтэлбэрилгэ доро мэргэжэлтэ артистнарай бүлгэм Белорусска фронтын анги хэһэгүүдээр концерт табижа ябаа бэлэй. Тэрэ бүлгэмдэ олон үндэр нэрэ солотой зүжэгшэд хабаадалсаһан: СССР-эй арадай артист Гомбо Цыдынжапов, Буряад-Монголой АССР-эй габьяата артистнууд Бадма Балдаков, Татьяна Гергесова, Вера Лыгденова, Надежда Петрова, балет хатарагшад Мария Шалтыкова, Цыден Бадмаев, баяан дээрэ наадагша Иван Дворников.

РСФСР-эй арадай артистка Надежда Казаковна Петровагай дурсамжаар, сэрэгшэдээ вагон соо һуулгаад, шэнэ солдадуудтай хамта бидэнэрые Москва руу ябуулаа бэлэй. Хатуу саг байгаа. Хэрбэеэ тэрэ фронтдо ябаха гэжэ байһан бүлгэмдэ орошохо һанаан хүсэлтэй байгаа болбол, элдэб хүндэ хатуу байдал, бэрхэшээлнүүдые тэсэжэ дааха хэрэгтэй байгаа. Юундэб гэхэдэ, дайн сэрэгэй фронт дээрэ эгээл эрхим һайн, шэн зоригтой хүнүүдые абадаг байгаа. Буряад кандидадуудые Илалтын Маршал Константин Константинович Рокоссовский бэеэрээ шалгажа хараад абаа. Тэрэнэй зүбшөөлөөр лэ манай артистнар фронт дээрэ концерт табидаг байгаа.

Сэрэгшэ хүбүүд сэдьхэлээрээ баясажа, дуун бүхэндэмнай халуун альгаа ташаад: «Эхэ ороной түлөө! Сталинай түлөө! Илалтын түлөө!» - гэжэ хүхюутэйгээр хашхаралдан угтажа байгаа. Һүүлдэнь, байлдаанай дүүрэхэдэнь, тоогоороо үсөөн болоод, тамир тэнхээгүй, зүдэрүү, ядарһан хүбүүднай концертыемнай дулаанаар угтаад лэ абагша һэн. Харин нюур шарай, нюдэнүүдынь ондоо болоод байха...

Фронт дээрэ байгаа хугасаада бүлгэмнай юрэдөө зуу гаран концерт табяа һэн. Программадамнай олон янзын оперонуудай ари, СССР-эй арадуудай дуу, хатар, ород, украин арадай дуунууд бии байгаа. Сэрэгшэ солдат-фронтовигууд, дээдын зиндаатай офицернүүд ехэ дулаанаар концертнүүдыемнай угтаад, Буряад-Монголой АССР-эй ажалшадта халуун мэндые хүргэдэг һэн!

Цыренжаб ЧОЙРОПОВ, Россиин Журналистнуудай холбооной гэшүүн