​«Дара эхын үльмые таалаһайб...»

Галина Базаржаповагай япон аялга оруулжа, 3 мүрөөр бэшэһэн номые үзэжэ, ехэл һонирхобоб. Юрэдөө, иимэ аргаар анха түрүүшынхеэ бэшэжэ үүсхэһэниинь һайшаалтай.

Энэ богонихон 3 мүр дотор юу хараһан, хүсэһэнөө дүрсэлөө. Сэдьхэл соогоо бүгэдые багтаанхай, тэрэ зуураа хүндэ ойлгомжотойгоор, тон аятайханаар зураглаа.

Буряадай арадай поэт Галина Хандуевна Базаржапова үни удаан бодожо, хадагалжа, суглуулжа ябаһан һанаа бодолоо бүрин согсолоо ха юм. Япон яруу найрагшадай арга һажаан бүтэһэн ном үнэхөөр нимгэхэншье һаа, бодото удхаараа барюубшатай, баяр үүсхэмэ зохёол болоо.

Даруухан эжынгээ

Үльмыем тааладаг шэнгеэр

Дара эхын үльмые таалаһайб - гэжэ энхэргэн тодоор, элбэг сэдьхэлээр бэшэнэ. Эндэ үлүү шэмэг гоёолто огто хэрэггүй. Бүхы һанаа сэдьхэл, хүсэлынь эдэ мүрнүүд соонь тон зохидоор багтаа.

Зураг мэтэ үүлэн соо

Зурхай зураатай –

 Зурыса уншажа шадаал һаа

- гэжэ өөрын нюдөөр һайхашаан обёорһоноо философско удхатай болгожо, нюуса-таабари мэтээр зураглана.

Үнэхөөрөөшье, юумэнэй далда удхые ойлгодог жиирэй бэшэ хүн, жэшээлбэл, үлзы мэргэн санаартан Тэнгэриин нюуса бэшэгүүдые ойлгодогшье байжа болоо аалам... Энээн тухай уран бэшээшэ таамаглана гү...

Үринэр, ашанар, зээнэртээ

Үргэн замынь нээлсэжэ

Үндэр хуби үршөөел... - гэжэ тоб тодорхой мүрнүүдынь дэмбэрэлтэй, дэбжэлтэтэй уряа мэтэл даа.

Байгаали дэлхэйдэ зорюулһан 3 мүр соо зохёолшын бэлигынь ямар зохимжотойгоор элишэлэн гаранаб, гайхалтай. Шүлэгшэнэй аялгада тааруулан, тэрэниие һажаад гэн иимэ үреэл өөрын зүгһөө үргэһүү:

Ургажа байгаа ногоондол

Ухаан бодолын цоморлиг

Ушар бүхэниие ухааруулна.

Эхэнэр поэдэй дээрэһээ үгтэһэн хубита элшэеэ дам саашань иигэжэ дамжуулжа байһаниинь бурханай номнолдо эгээ тааруу:

Заяагаа буулгабат,

Замыем гэрэлтүүлбэт –

Зондоо тараахам элшыетнай

***

Монголшуудай дайдын нюдэн –

Миралаа долгито Байгалнай

Минаа ташуур бүһэтэй гү?

***

Бүхэли замбиин бодомжо

Бүри мүһэн толотоһоор лэ

Байгал далайн толи соо.

***

Далай соохи нөөсые

Дараса мэтээр һанажа,

Дэмыл даа, ухашалхань.

***

Монгол дайдын сэсэгы –

Магтаал солотой Байгалнай

Мэшэеэн дууланал... буряадаар.

***

Заргаша хааншье бай,

Зараса богоолшье бай –

Замбиин жамаһаа зайлашагүй.

***

Хогоосон шанартай дэлхэйе

Хосоролһоо абарха арга бии –

Хуугай табингүй, мэгзэмээрээ...

***

Сахюусан хуралай удаа

Саанаһаа эльгээгдэһэн мэтэ –

Сартуулай булаг дэлбэрээ.

***

Даяаншын үльмыдэ мүргөө һаа,

Дабхар шүтэн һүзэглөө һаа –

Даамай хүсэлнүүд бэелхэ гү?

***

Абарал үршөөдэг,

Арюудхадаг, һэргээдэг

Аригуун сэсэг бэдэрнэб.

***

Ара Монголой дайдые

Абарагша, хамгаалагша,

Аршалагша Үндэр Баабай

«Япон аялгаар» гэһэн ном соохи иимэ онсолиг дүршэлөө эгүүридэ сагта мүлижэ, энэрхы һайханаар арадтаа бэлэглэжэ байхань болтогой!

Батын АМГАЛАН, заншалта шажануудые шудалагша