Түнхэн тухай шэнэ дуунууд

«Нилова Пустынь» тухай һайхан дуунай клип буулгагдажа, үнгэрһэн долоон хоногто интернет сүлжээндэ олоной һонорто дурадхагдаба. Шэнэ бүтээл абаһаар лэ бултанай һайшаалда хүртэжэ, хэдэн мянгаад хүн тэрэниие хаража баясаа.

Гомбо Цыдынжаповай нэрэмжэтэ Буряадай гүрэнэй оперо болон баледэй театрай дуушад - Буряадай арадай артист Намхайн Мүнхзул болон Елена Мохосова гэгшэд шэнэ дуу шэхэ хужарламаар гүйсэдхөө.

Үнэн дээрээ хэлээ һаа, эм домтой аршаантай Нилова Пустыниие Буряадаймнай ажаһуугшад ехээр мэдэнэгүй ха юм. Юуб гэхэдэ, бэеэ аргалуулхаяа Эрхүү можын зон тиишээ олоор ябадаг. Тиихэдэ Ородой бусад можо хизаарнуудай амарагшад тэндэхи аршаан шэлэжэ абадаг байһаниинь һайшаалтай. Хаа[1]яандаал манай нютагаархидые тэндэ харахаш. Тиимэһээ энэ дуунай ашаар Ниловкын курорт олондо мэдээжэ болохо гээд һанагдана.

Ганса Түнхэнэй аймагта бэшэ, бүхы Буряадтаа үргэл мүргэл ехэтэй Бурхан Баабайн дэргэдэхи дасанда, Ниловкын курортдо, Хойтогол һууринда клип буулгаһан байнабди, - гэжэ Буряадай габьяата артист Елена Мохосова хөөрэнэ.

Тэрэнэй нэмэн хэлэһээр, энэ дуу уран зохёолшо, композитор Энгельсина Михайловна Гармаева бэшэһэн байна. Түнхэнэй аймагта бага наһаяа үнгэргэһэн Энгельсина Михайловна түрэл болоһон нютагтаа зорюулжа, табан дуу зохёогоо. «Хонгор Ууламнай һайхан даа!», «Хэнгэргэм», «Жэмһэг нютагнай жаргалтай», «Нилова Пустынь» болон «Тункинский вальс» гэһэн дуунуудайнь үгэнүүд гантиг шулуугаар хэгдэһэн хабтагай дээрэ һиилэгдэжэ, үргэл мүргэлтэй газарнуудта табигданхай. Иигэжэ дуунуудай үгэнүүд, тэдэниие хангюурдадаг артистнарай болон авторнуудайнь нэрэнүүд мүнхэлэгдэнэ гээшэ. Тиигэжэ гурбан дууниинь клиптэй болонхой.

Энгельсина Гармаевагай бүхы бүтээжэ ябаһан хэрэг «Буянтай Буряад орон» гэһэн уряа доро Буряад Уласай байгуулагдаһаар 100 жэлэй ойдо зорюулагдана. Энэ ушараар 2019 ондо Бурхан Баабай шадар тусхай тоглолто болоо бэлэй. Тиихэдэ Түнхэнэй нютагуудта зорюулагдаһан дуунууд зэдэлээ һэн. Буряадай гүрэнэй оперо болон баледэй театрай дуушад Батор Будаев, Тогмит Танхаев, Дамба Занданов, Туяна Дамдинжапова, Елена Мохосова, Оюна Дарижапова, «Байгал» театрай дуушад Галина Бадлуева, Болот Сандипов, Буряадай эстрадын одод Чингис Раднаев, Бадма-Ханда Аюшеева, Вера Шобосоева гэгшэд тэрэ концерт-нааданда хабаадаа һэн.

«Жэмһэг нютагнай жаргалтай» гэһэн дууень оперын мэдээжэ дуушан Ольга Жигмитова хангюурдаһан байна. Энэ дуунай клип 2020 оной октябрь һарада мүндэлөө һэн.

- Энгельсина Михайловнагай бэшэһэн Жэмһэг тухай дуун намда абаһаар лэ һайшаагдаа. Юундэб гэхэдэ, минии эжы тэндэһээ гарбалтай юм. Хажуугаарнь “Дуран түрэнхэйл” гэһэн дуунай клип тиихэдэ буулгаа һэмди. Залуугаар ябашаһан мэдээжэ дуушан Елена Шараевада зорюулагдан бэшэгдэһэн юм. Тэрэнэй дүү басаган Зинаида Шараеватай энэ дууень дуулаабди, - гэжэ Ольга Жигмитова хэлэнэ.

Һүүлэй жэлнүүдтэ Түнхэнэй нютаг нугануудта зорюулагдаһан олон дуунууд мүндэлнэ, клипүүд буулгагдана гэхэдэ, алдуу болохогүй. Саяан хадын хормойһоо гарбалтай зохёолшод, дуушад эдэбхи үүсхэл гаргажа, нютагаа холо ойгуур суурхуулжа байһаниинь баярламаар. Байгша ондо Елена Мохосова түрэл Галба нютаг тухай дуунайнгаа клип буулгаа. Энэ дуунай үгэнүүдыень Ирина Шобоева бэшээ, хүгжэмыень Вера Шобосоева тааруулан найруулаа. Дуушанай мэдээсэһээр, тэрэнь мэнэ һаяар «нара хараха».

Зохёолшо, дуушан Вера Шобосоева эдэбхитэйгээр, үрэ дүн ехэтэйгээр ажал ябуулна. Түрэл Түнхэндөө аяар долоон дуу зорюулһан байна. Екатерина Шенхорова, Валентина Бильдакова-Арбальжинова уран зохёолшодой Далахай тухай хоёр шүлэгые дуун болгожо, өөрөө дуулана. Галина Шахмаловагай «Хүрхүүд угсаатан» гэһэн шүлэг дээрэ дуунай клип буулгаа.

Үнгэрһэн хабар «Зулгы минии, Зүүн Мүрэн» гэһэн дуунтай танилсалга болоһон юм. Дуунай үгэнүүдые бэшэһэн эрдэмэй дид[1]доктор Алла Дамдиновна Эрдынеева түрэһэн Зүүн Мүрэндөө тус хэмжээ ябуулга эмхидхээ.

Тооро нютаг, Охор-Шэбэрэй һургуули, СССР-эй Герой Жамбал Тулаев тухай дуунуудые Вера Шобосоева мүн лэ зохёоһон байна.