539
Мухар-Шэбэрэй Шаралдай нютагта Буряадай мэдээжэ уран зохёолшо Исай Калистратович Калашниковай 90 жэлэйнь ойн баярта зорюулһан хэмжээ ябуулга августын 9-дэ үнгэрбэ.
90 жэлэй саана августын 9-дэ шэмээшэгүүдэй ажалша бэрхэ гэр бүлэдэ орон нютагаа, Буряад Уласаа суурхуулха уран зохёолшо түрэһэн юм. Шаралдайн арад зон нютагайнгаа элитэ хүбүүн тухайгаа дурасхаал нангинаар хадагалжа ябадаг. Жэл бүри түрэһэн үдэртэнь Шаралдай нютагта байгуулагдаһан музей-усадьбада Буряадай уран зохёолшод, поэдүүд морилон ерэдэг. Мүн холо ойрын аймагуудһаа айлшад буудаг.
Халдабарита үбшэнэй дэлгэрһэн ушарһаа энэ жэл хабаадагшадай тоо үсөөн болгогдоо. Мухар-Шэбэрэй аймагай соёлой таһагайхид вайбер соо уран зохёолшын ажалайнь намтарта зорюулһан конкурс, викторинануудые эмхидхээ. Исай Калашниковай уран зохёолнуудаар «Амидырһан хуудаһанууд» гэһэн зүжэглэмэл хэһэгүүд бэлдэгдээ. Аймаг соонь уран зохёолшын шанда хүртэхын түлөө урилдаан үнгэргэгдөө.
Байгша ондо Исай Калистратовичай музей-усадьба байгуулагдаһаар 30 жэл гүйсэбэ. Энэ хэрэгтэ эмхидхэгшэд ехэ харюусалгатайгаар хандаа. Тиигэжэ тусхай программада оруулагдажа, байра байшангыень заһабарилан шэнэлээ. «Копокун» ТОС-ой гэшүүд хажуу тээ үлөөгүй, баһал хам оролсожо, Буряадай арадай уран зохёолшын музейдэ хамһалсаа. Тэдэнэр 200 мянган түхэриг заһабарилгада оруулаа. Зарим мүнгэниинь зохёолшын хүшөө шэнэлэлгэдэ дамжуулагдаа.
Баримта
Исай Калистратович бага балшар наһанһаа aжалай амта үзэһэн. Үдэшын һургуулида һуралсаһан, “Буряадай залуушуул” сониндо хүдэлһэн. Багаһаа уран зохёол бэшэхэ дуратай байгаа.М.Горькиин нэрэмжэтэ Литературна институдай Дээдэ литературна курсануудые дүүргээд, олон жэлдэ Буряадай Уран зохёолшодой холбооной харюусалгата секретариин ажалтай байгаа. “Подлесок” (1963), “Через топи” (1969), “Расследование” (1980) гэһэн туужануудай, “Последнее отступление” (1961), “Разрыв-трава” (1970), “Жестокий век” (1972) романуудай автор. “Жестокий век” гэһэн роман уран зохёолойнь эгээл ехэ үрэ дүн болоно. Тус роман хэды дахин Улаан-Үдэдэ, Москвада хэблэгдэжэ, олоной һонирхол татаһан гээшэ. “Не поле перейти” гэжэ томо роман бэшэжэ байтараа, дүүргэнгүй, Исай Калистратович энэ дэлхэйе орхижо ошоһон юм.
Исай Калистратович Калашников СССР-эй Уран зохёолшодой холбооной гэшүүн байгаа. 1973 ондо “Буряадай арадай уран зохёолшо” гэһэн үндэр нэрэ зэргэдэ, 1970 ондо Гүрэнэй шанда хүртэһэн намтартай.
Фото: Булат Аюшеев
