​Түрэл нютагаа түүрээн магтагшад

Һаяхан Улаан-Үдын Восточный һууринай “Рассвет” (авиазавод) гэһэн соёлой ордон соо “Хяагта” гэжэ нэрэтэй арадай аман зохёолой ансамблиин тоосоото концерт («Дуунайм эхин – арадһаа”) ехэ зохидоор үнгэргэгдэжэ, залаар дүүрэн зоной альга ташалгада хүртэбэ. Урданай буряад болон мүнөө үеын дуунуудые огсом дорюунаар, ехэ сог залитайгаар наһажаал артистнууд дуулаһан байна.

Тэрэшэлэн энэ гүн удхатай тоосоондонь суута болоһон “Старикиразбойники” ансамбль, “Наян-Наваа” гэһэн хатарай этно-бүлэг хабаадажа, концертыень уран бэлигээрээ шэмэглэбэ. Концертын һүүлдэ “Хяагта” ансамблиин хүтэлбэрилэгшэ, Буряад Уласай соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ, Хэжэнгын Загаһата нютагһаа гарбалтай Г.В.Дашипыловатай уулзажа хөөрэлдэһэн байнаб.

- Гэрэлма Владимировна, бидэнэй - харагшадай зүрхэ сэдьхэл ханааһан, ехэ зохидхон, удха шанартай тоосоото концерт тухайгаа тодорхойгоор хөөрэжэ үгыт даа. Гадна зохёохы намтартаяа танилсуулыт.

- Манай фольклорно ансамбль юһэн жэлэй саана байгуулагдаа бэлэй. Мүнөө үдэшымнай концертдэ хүн зоной олон байһанда баясаабди. Анхан Хяагтада хүдэлхэ үедөө суута болоһон “Алтайн дууша гурбан” (“Алтайское трио”) бүлэгтэй хамта Алтайн “Уряал” ансамбльтай Чехидэ болоһон фестивальда («Агууехэ торгон зам») хабаадаабди. Мария Цыжипова, Галина Цыбикжапова, Галина Цыбикова, суута гурбан дуушаднай - Анна Жапова, Бадмасуу Цыбикова, Зоя Мункуева, бусаднай һара соо Франци, Германи, Бельги, Голланди, Швейцари гүрэнүүдтэ уран бэлигтэеэ танилсуулаабди. Арбан жэл Хяагтын аймагта хүдэлөөд, Буряад Уласай соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ болоһондоо баясааб, мүн тэндэ хуушанай, сонгоол хасагуудай, ашабагадуудай урданай дуунуудые ноотоорнь бэшэжэ абаһамни, саашанхи ажалдамни туһалаа бэлэй. Тэрэ үедэ соёлой таһагай дарга байһан Л.С.Жамбалтарова хариин гастрольнуудтамнай мүнгэ алтаар ехэ дэмжээ һэн.

10 жэлдэ Улаан-Үдын аман зохёолой “Тоонтодо” ажаллажа, дүй дүршэл нэмээб. Мүнөө тоглолтодомнай “Золгоё” гэһэн Хяагтын урданай дууе манай һайхан хоолойтой Надежда Батуева гоёор дуулаба:

Хүгтэйлөө хангайн дабаае

Хөөрхэнхэн халюунаар дабуулая.

Хүгшөөни буурал эжыгээ

Хүрэжэл нэгэ золгоё...

Энэ дууень баһал бэрхэ дуушан Дашама Батуева заажа үгөө бэлэй. Жэнхэни буряад дуунуудаа дуулаһан эдэбхитэй дуушаднай Дарижап Бадмаева, Анарида Жапова (ансамблиимнай староста – дарга), Серафима Булгатова, Валентина Бадмаева, Галина Мандирова, Тамара Батлаева, Тамара Малханова, гол дуушамнай Надежда Батуева гэхэһээ гадна мантай хамта “Старики-разбойники” ансамблиинхид дуулаба гэжэ шагнабат, юуб гэхэдэ, манай аккомпаниаторнай хадаа тус ансамблиин хүгжэмтэ хүтэлэгшэ, манай “хяагтынхидые” эхинһээ ударидаһан уласай арадай артист, РБ-гэй соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ (баяан дээрэ) Цыден-Дамба Хасаранов мүн. Морин хуур дээрэ искусствын колледжын багша Эрдэм Дымбрылов, лимбэ дээрэ хүгжэм хүүгэдтэ заадаг багша (5-дахи һургуули) Евгения Эрдынеева, хэсэ хэнгэрэг, барабан дээрэ “Старикиразбойники” ансамблиин дуушан Алексей Санжиев дуунуудыемнай дэмжэбэ гээшэ.

- Хэдэн темэдэ зорюулагдаһан урданай дуунууд зэдэлээ. Тоосоонойтнай түгэсхэлдэ мэдээжэ хүнүүд амаршалһан байна.

- Түрэл нютагаа магтаһан дуунууд, жэшээнь, “Алтай-Дунгын гол нуурта”, бусад дуунуудые зорюулаабди. Түрэ найрай (“Зүүзэгэр”), мүн эжыгээ, Эхэ ороноо магтаһан дуунууд ханхинаа. Хоорондомнай бэлигтэеэ танилсуулһан, олон мэдээжэ дуунуудые хатаржа байжа дуулаһан “Старики-разбойники”, һайхан буряад хатарнуудые “Наян-Наваа” (хүтэлбэрилэгшэнь Татьяна Базарова) тоосоондомнай хабаадаба. Жэшээнь, 12 жэлдэ Баунтын аймагые ударидаһан Вячеслав Хингелов гоёор дуулаа.

Түгэсхэлдэмнай Буряад Уласай Арадай Хуралай депутадууд – Найдан Чимбеев, анхан Хяагтын аймагые хүтэлһэн Валерий Цыремпилов, РФ-гэй габьяата артист Сергей Аюшеев гэгшэд, хяагтынхидай эблэл амаршалба. Тиихэдэ ансамблииемнай амаршалһан Ажалай, дайнай болон эрхэ хамгаалгын захиргаанай ветерануудай уласай соведэй түрүүлэгшэ Геннадий Айдаев тайзан дээрэ гаража, Буряад Уласай Толгойлогшо А.С.Цыденовэй зүгһөө “Буряад Уласай үмэнэ габьяатай байһанай түлөө” медаль ЦыденДамба Хасарановта барюулһан байна.

- Гэрэлма Владимировна тайзанайтнай арые гоё буряад зурагуудаар шэмэглэһэн, таанадые дэмжэһэн бэлигтэй зон тухайгаа нэмэн хөөрыт даа.

- Нэн түрүүн “Рассвет” ордонойнгоо директор Анна Пугачта, орлогшонортонь Светлана Нечепай, Валерий Буянтуев гэгшэдтэ баярые хүргэнэб. Уран һайханай хүтэлбэрилэгшэ, режиссёр Екатерина Иванова, абяа үгэдэг оператор Виктор Харламов, режиссёрой туһалагша Анна Котляр (зурагуудай түлөө харюусалгатай) ехэтэ маниие дэмжээ. Юуб гэхэдэ, наһатай болоһон артистнууднай холоһоо ерэдэг, заримандаа репетицидээ хожомдохошье сагай болодог хадань ойлгожо, хүлеэхэ тэсэбэритэй байһандань булта баяртайбди даа.

Концертыемнай шадамараар БГТРК-гай диктор Баир Цыцыков хүтэлбэ.

- Ансамбльтаяа хаагуур ябаабта? Саашаа ямар түсэбтэйбта?

- Ансамбльнай Улаан-Үдынгөө, Буряад Уласайнгаа бүхы хэмжээ ябуулгануудта, “Һүниин ёохорто” “Ёрдын нааданда”, бусад фестивальнуудта хабаадана. Казаньда, Сочидо болоһон уласхоорондын конкурс, фестивальда ошожо, I шатын лауреадууд болообди.

Урагшаа һанаатай, нэгэ гэр бүлэ шэнги болоһон артистнуудтаяа хойто жэл болохо ансамблиингаа байгуулагдаһаар 10 жэлэйнгээ ойдо бэлдэжэ, шагнагшадаа арадайнгаа дуунуудаар баясуулха түсэбтэйбди.

- Хөөрэжэ үгэһэндэтнай баярые хүргэе, үшөө ехэ амжалта ансамблиинтнай эдэбхитэй гэшүүдтэ хүсэе!

- Һайн даа.

Бэлигма ОРБОДОЕВА хөөрэлдэбэ