Бүхыдөө зүжэг монологуудһаа бүридэнэ. Иимэ түхэлөөр һүүлэй сагта Буряадай гүрэнэй драматическа театршье табидаг болонхой. Ольга Ранжиловагай найруулһан “Эмгээ” гэжэ зүжэгтэй түхэлөөрөө адли гэжэ ажаглахаар байгаа. Хабаадагша нюурнууд хубидаа үзэһэн хараһанаа харагшадта дуулгана.
Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайн гүрэн түрымнай айл бүхэнэй байдалда сууряатаа. Боро гэжэ нүхэрөө дайнда үдэшэһэн Балма бүхы наһаяа хүлеэлгэндэ зорюулаа. Нэрэ һураггүй үгы болошоходоньшье найдалаа алданагүй. Найдалай хүсэниинь, али дураниинь гү - унтаршагүй ехэ гэжэ ойлгонобди. Балмадал адли байдалтай басагад мүнөөшье байна ха юм. Украинада носоһон гал дүлэн руу нүхэрөө эльгээгээд, найдалай хүсөөр сэдьхэлээ заһаад ажаһуунал даа.
Балмын дүрэ гүйсэдхэһэн Маргарита Хардаева “Эхэнэрэй дүрэ эрхимээр гүйсэдхэһэнэй түлөө” гол шанда хүртөө. Залуу басаган мэргэжэлтэ актриса гэжэ һанахаар. Бэшэнииньшье дутуугүй һайнаар наадана. Голынь гэхэдэ, бултадаа шахуу эдирхэнүүд. Уһан буряад хэлээрээ тайзан дээрэһээ залуушуулай дуугаржа байхыень харахадаа, эхэ хэлэмнай үеһөө үедэ дамжуулагдаһаар ха юм гэжэ омогорхол түрөөдхинэ.
Гэмэлтэһэн бэетэй дохолон Дондогой дүрэ олондо хадуугдаа. Хобууша хүнүүд манай дунда байһаар гүб даа. Теэд зосоогоо бэеэ сагаалжа, һайн хүмби гээд лэ өөрыгөө үмөөрнэ. Муу юумэ хэнэб гэжэ ойлгожол ябаа хадаа тиигэнэ гээшэ.
Агуу дайнай болоогүй һаа, Боро Балма хоёр жаргалтайл ажаһууха һэн. Боронь фашис булимтарагшадай һабарта ороод, баряанда байһанаа, һүүлэй һүүлдэ Совет сэрэгшэдтэ урбагша гүүлээд, холын Красноярск хото руу сүлүүлнэ. Тэндэ Варвара гэжэ ород басагантай ниилээд, хоёр үринэртэй болоно.
Найдалай хүсөөр Балмын өөдэнь болгоһон Буладынь түгэсхэлдөө Дондогой басаганда дурлана гэжэ харанабди. Буладай дура буляаха басага үндылгэһэн Дондог заһарһан лэ байха.
Зүжэг уншаагүй һаа, найруулга дууһан ойлгохоор бэшэ. Харагша бүхэн саашань өөрөөл тобшолол хэхэ болоно. Энэ баһал найруулгын нэгэ арга болоно гээшэ.
Цырегма Сампиловагай бэшэһэн энэ зүжэг Ахын арадай театршье найруулан табиһан юм. Энэ найруулга тэдэнэйхиһээ тад ондоо болоо гээд, автор тэмдэглэнэ. Һайн лэ зохёол хадань хоёр театр шэлэн табина гээшэл даа.
Хэжэнгын арадай театр энэ найруулгаяа нютагтаа дэлгээһэн юм. Тиихэдэньшье Буряадай драматическа театрташье харагшад нэрьемэ альга ташалгаар угтаа. Нютагаархидай эблэлые толгойлогшо Булад Шойнжонов тайзан дээрэ гаража, Баярай бэшэгүүдые зүжэгэй авторта, найруулагшада, труппые ударидагшада барюулаад, иимэ дурадхал оруулаа: “Гүн удхатай, буряад арадай түүхэ харуулһан зүжэг болоо. Арадай театрнуудые дэмжэһэн энэ проект ехэ һайшаагдана. Шэнэ зүжэгүүд бии болоно. Эдэ зүжэгүүдые суглуулжа, согсолбори хэжэ байгаа һаань, һайн байгаа”. Буряадай Соёлой яаманай дэмжэлгээр РЦНТ-гэй эмхидхэһэн “Театрай долоон хоног” харагшадые ёһотоор баярлуулба. Нютагайнгаа театр хаража, сэдьхэлээ сэлмээһэн зон олон.