Суута эрдэмтын шэнэ танхим

Урда долоон хоногто энэ буянта хэрэг үргэлжэлүүлэгдээ. Эрхито Раднаевич Раднаевай нэрэ 8411-дэхи танхимда олгогдобо. Тус хэмжээн эрдэмтэнэй 95 жэлэй ойн баярта зорюулагдаа.

Эрхито Раднаевич Раднаев хадаа педагогикын эрдэмэй доктор, профессор, Ород гүрэнэй һуралсалай академиин гэшүүн-корреспондент, Буряад Ула­сай эрдэмэй габьяата ажаябуулагша, РСФСР-эй арадай гэгээрэлэй отлич­ник юм.

Эрхито Раднаевич Раднаев

Нэрэ солотой эрдэмтын нэрэм­жэтэ танхим нээхэ тухай тогтоол Буряадай гүрэнэй ехэ һургуулиин эр­дэмтэдэй зүблэлэй ехэ суглаанда октябриин 2-то абтаһан байна. Энэ богонихон болзорто бэлэдхэлгын бүхы ажал түргөөр бүтээгдээ. Эрхито Раднаевичай хүбүүн Баир Эрхиту­евич энэ ушараар бултанда баяраа мэдүүлһэн байна.

Баир Эрхитуевич абынгаа хар­гыгаар ябажа, түүхын эрдэмэй кандидат болоһон байна. Буряад хэ­лэеэ шудалха, эрдэм шэнжэлгын ажал таһалгаряагүйгөөр үргэлжэлүүлэгдэжэ байһанда баяртай байһанаа тэрэ мэдүүлнэ.

- Уг залгамжалгын ажал замханагүй. Минии абын багшанар Ин­нокентий Васильевич Баранников, Гарма Дансаранович Санжеев, Дмитрий Андреянович Алексеев гэгшэд хэлэ шудалалгын үндэһэ табиһан, ямар бэрхэ хүнүүд гээшэб. Абын ажал тогтоогдонгүй, шабинарынь хэлэ бэшэгээ шудалжа, баһал нэрэ солотой эрдэмтэд болонхой. Харин мүнөө иимэ гоё Зүүн зүгэй институ­дай ордондо абын шабинарай ша­бинар эрдэм шэнжэлжэ байна. Энэ ажал тогтоногүй, дүн эли харагдана. Жэшээлбэл, совет үедэ буряад хэлэ булта үзэдэггүй байгаа юм. Ганса буряадуудай ажаһуудаг нютагуудта оройдоол нэгэ класс үзэгшэ бэлэй. Мүнөө дуулахада, бүхы һуралсалай гуламтануудта буряадаар заагда­на, худалдаа наймаанай түбүүдтэ хөөрэлдэнэ. Тэрэ трамвай соо “удаадахи буудал” гэхэдэнь, досоошни һайн болоно, - гэжэ Баир Эрхитуевич хэлэнэ.

Баир Раднаев

Буряадай гүрэнэй багшанарай дээдэ һургуулида бэеэ даанги буряад хэлэ бэшэгэй факультет Эрхито Раднаевичай үүсхэлээр нээгдээ.

- Дэлхэй дээрэ ори ганса буряад факультет Улаан-Үдэдэ хүдэлдэг гэжэ Эрхито Раднаевич ходо омогорхожо ябадаг һэн. Иигэжэ хэлээд, сээжэ­еэ урагшань болгон үргэгшэ бэлэй. Хэды тиигэбэшье, номгон дорюун зантай хүн ябаа. Буряад хэлэеэ дээ­шэнь үргэжэ, саашадаа түрэл хэлэм­най ямар болохоб гэжэ ходо һанаата болодог томо эрдэмтэн байгаа бшуу, - гэжэ олон жэлэй хугасаада БГУ-гай ректорээр хүдэлһэн Степан Влади­мирович Калмыков һанан дурсана.

Буряад Уласай шэнэ түүхын яба­далай эхиндэ гүрэн түрын байдал бүтээгдэжэ эхилһэн юм. Нээлгын баяр ёһололой үедэ буряад хэлые 2-дохи гүрэнэй хэлэн болгохо талаар һонирхолтой баримта мэдэгдэбэ.

- Нэгэтэ эрдэм һуралсалай сайд байһан Сергей Дашинимаевич Намсараев минии абые дуудажа, буряад хэлэ хүгжөөн нэбтэрүүлхэ та­лаар тусхай программа зохёохо хэрэгтэй гэһэн даабари үгөө. Хэ­дэн үдэрэй туршада суг хүдэлдэг нүхэдөөрөө программа бэлдэхэдэнь, буряад хэлэмнай гүрэнэй болгогдоо. Тиимэһээ ори гансаараа Эрхито Рад­наевич юушье хэжэ шадахагүй, иимэ үндэр туйлалтануудта хүрэхэгүй һэн. Хамта хүдэлһэн эрдэмтэдтэйгээл бүхы юумэ шадаа. Валентин Игнатье­вич Золхоев, Валентин Баторович Махатов болон бусад нүхэдөөрөө иимэ ехэ ажал бүтээгээ, - гэжэ Баир Эрхитуевич мэдүүлнэ.

Нэрэмжэтэ танхимай нээлгын баяр ёһололдо шабинарынь, суг хүдэлһэн нүхэдынь һайхан баярай үгэнүүдые хэлэһэн байна. Мүн Эр­хито Раднаевич Раднаевай түрэһэн гараһан нютагаархидынь зорюута энэ хэмжээ ябуулгада ерээ. Табан жэлэй саана Баргажанай аймагай Баянголой дунда һургуулида баһа тусхай класс нээгдээ һэн.

- Эрхито Раднаевич дүлэтэ дай­най үедэ Баянголойнгоо һургуулида һуража эхилээ. Һуралсалаймнай гуламтын түрүүшын выпуск боложо гараа. Дүүргэгшэдэй дунда эгээл түрүүн эрдэмэй докторой нэрэ зэр­гэдэ хүртөө һэн. Эрхито Раднаеви­чай мүр харгыгаар Баянголһоо уг гарбалтайшуул урагшаа дабшаа. Һүүлэй байдалаар, манай һургуули дүүргэһэн 7 хүн эрдэмэй доктор бо­лоо, дид-докторой нэрэтэй 30 хүн тоологдоно, - гэжэ Баянголой дун­да һургуулиин захирал Екатерина Ракшаевна Дондупова омогорхон хөөрэнэ.

Баянголой нютагаархидынь

Энэ үдэр Зүүн зүгэй институдай дэргэдэхи буряад хэлэнэй ба уран зохёолой дээдэ һургуулида ганса нэрэмжэтэ танхим нээгдээ бэшэ, мүн уласхоорондын хэмжээнэй эр­дэмэй конференци болоһон байна. Залуу үеын эрдэмтэд эндэ олоороо хабаадаһаниинь һайшаалтай.

- Үнгэргэжэ байһан хоёр томо хэмжээ ябуулгамнай ехэ удха ша­нартай, шухала юм гээд һанагдана. Нэн түрүүн хүндэтэ багшадаа, суг хүдэлһэн нүхэртөө өөрын хүндын тэмдэг мэдүүлнэбди. Гэхэтэй хам­та, эрдэмтын наһаараа хэжэ ябаһан ажалтай, эрдэм шэнжэлгэнүүдтэй арад зоноо танилсуулха гэжэ орол­донобди. Шэнэ танхимда ерэжэ согсологдоһон бүхы ажалынь хүн бүхэн хараха, үзэхэ аргатай. Харин манай оюутад үдэр бүри энэ танхимда хэ­шээлдээ ерэхэдээ, энэ хүнэй нэрэ обог ганса номой гадарта бэшээтэй бэшэ гэжэ ойлгожо абахал. Үнэн дээрээ иимэ томо эрдэмтэн, эрхэтэн, эсэгэ ябаһан юм гэжэ мэдээд ябаха, - гэжэ Буряад хэлэнэй ба уран зо- хёолой дээдэ һургуулиин захирал Гарма-Ханда Цыбикжаповна Гунжи­това ойлгуулна.