Ниигэм 15 oct 2025 427

Үндэһэн хэлэнүүдэй хуралдаан

Намарай алтан хаһын һайхан үдэр Эрхүү хотын залуушуулай байшанда түрэл хэлэнүүдтэ зорюулагдаһан хуралдаан үнгэргэгдэбэ

Тус хэмжээ ябуулга зохёон үнгэргэгшэдэй нэгэн хадаа Эрхүүгэй можын дэбисхэр дээрэ ажаһуудаг үндэһэн арадуудай соёл хүгжөөлгын түб болоно. Эдэнэй ашаар иимэ хуралдаан үндэр хэм­жээндэ гараа.

Октябриин эхиндэ Эрхүүгэй можын дэбисхэр дээрэ ажаһуудаг үндэһэн арадуудай соёл хүгжөөлгын түб байгуулагдаһаар 19-дэхи жэлээ угтаба. Энэ хуга­саада тэдэ можынгоо дэбисхэр дээрэ түрэл хэлэнүүдые, соёл, арадай заншалнуудые дэмжэхэ талаар олон тоото түсэлнүүдые бэелүүлээ, хэмжээ ябуулгануудые үнгэргөө. Тэдэнэй нэ­гэн хадаа үндэһэн хэлэнүүдэй фести­валь болоно.

- Эрхүүгэй можодо үндэһэн хэлэнүүдэй тоодо буряад, тофалар болон эвенк хэлэнүүд ородог гээшэ. Мүн манай фестиваль Эрхүүгэй ехэ дэбисхэр дээрэ ажаһуудаг бусад арадуудые нэгэдүүлнэ. Хүндэтэ айлшаар бууһан можын Засагай газарай түлөөлэгшэд энэ хэмжээе үндэрөөр сэгнэжэ дэмжэһэндэнь баяртайбди, - гэжэ түбэй захирал Александр Стариков хэлэнэ.

Үнэхөөрөө, тус фестивальда хабаадагшадай тоо жэлһээ жэлдэ олошорно гэжэ тоо баримтанууд харуулна. Энэ удаа Усть-Ордагай Буряадай тойрогой бүхы аймагууд, Эрхүүгэй можын 14 районууд өөһэдынгөө түлөөлэгшэдые иишэнь эльгээгээ.

- Заншалта ёһоороо, хуралдаанай программада хоёр урилдаан ородог гээшэ. “Уран үгэ” болон “Дуунай аялга” гэһэн конкурснууднай олондо үнинэй һайшаагдана. Сагай эрилтэдэ таарамаар фестиваль эмхидхэхэ гэжэ видео-буулгабаринуудай урил- даа эмхидхэжэ эхилээбди. Эрхүү хотодо ажаһуудаг олон тоото үндэһэ яһатанай ниитэ эмхинүүд манай нүхэд болонхой. Хуралдаанда тэдэ дуратайгаар хабаадалсажа, хэмжээ ябуулгыемнай шэмэглэнэ гэхэдэ, алдуу болохогүй, - гэжэ үндэһэн арадуудай соёл хүгжөөлгын түбэй захиралай орлогшо Серафима Балданова хөөрэнэ.

Хуралдаанай үедэ залуушуулай байшанай фойе соо Эрхүү можодо ажамидардаг арадуудтай танилсалга болоо. “Ярмарка языков” гэжэ нэрлэгдэһэн хэмжээндэ чуваш, белорусс, татаар, башкир, литва, поляк болон бусад угсаатан ерэжэ, соёл заншалтайгаа сугларагшадые танилсуулаа.

Усть-Ордын Буряадай тойрогой талмайда үхибүүдтэ зорюулагдаһан “Игрушки от Батрушки” гэһэн шэрээгэй наадан олониие һонир- хуулаа. Үхибүүдэй дунда Орос гүрэнэй, Европын болон дэлхэйн чемпионадуудта түрүүлжэ гараһан 11 наһатай Батор Манзаев гэр бүлөөрөө иимэ наада зохёожо, арад зоной һонорто харуулаа.

- Минии зээ хүбүүн Батор Манзаев даам наадалгада ехэ анхаралаа хандуулдаг. Хэды тиигэбэшье, түрэл буряад хэлэндээ, соёл заншалдаа дуратайгаар хүмүүжүүлхэ гэжэ оролдонобди. Саг оложо, хамта хизаар ороноо шэнжэлгын талаар элдэб номуудые уншажа, асуудалнуудые бэе бэедээ табиха дуратайбди. Тиигэжэ “Батрушка” гэһэн наада зохёогообди. Батруша хадаа түрэл дайда тухай наада дурадхана. Жэшээлбэл, Эрхүүгэй можодо ажа- һуудаг үндэһэн гурбан арадуудай хубсаһан тухай эндэһээ мэдэжэ абахаар. Баторта энэ юумэн ехэ хэрэгтэй. Юуб гэхэдэ, холо ойгуур мүрысөөнүүдтэ ябахадаа, аяншалхадаа, хаанаһаа ерээбиб, хэд тэндэ байдаг бэ гэжэ шэнэ нүхэдтөө ойлгуулжа үгэхэдэнь бэлэн байха, - гэжэ Батор Манзаевай нагаса эжы Евгения Калиновна Ханхасаева хөөрэнэ.

Шан барюулга

Бүхы шэглэлнүүдтэ Агууехэ Илалтын 80 жэлэй ой, Эсэгэ ороноо хамгаалагшын жэл гол һуури эзэлһэндэнь гайхалгүй гээд һанагдана. Хуралдаанай гол урилдаануудта 183 хабаадагшад оролсоһон байна. Тиимэһээ шанга шэлэн абалгын шатануудай удаа шэглэл бүхэндэ эрхим 10 хабаадагшад залуушуулай байшанда болоһон түгэсхэлэй шатада ерэжэ, сугларагшадые баярлуулаа.

Гран-при шанда хүртэһэн «Наранай туяа» ансамбль

Эрхүү хотодо ажаһуудаг Цыбигмит Митуповна Дамдинжапова өөрын- гөө зохёоһон “Дурасхаал” гэһэн шүлэг дурадхажа, “Уран үгэ” гэһэн урилдаанда Гран-при шанда хүртөө. Хатарай мүрысөөндэ Эхирэд-Булагадай аймагай “Наранай туяа” гэһэн буряад дуунай арадай ансамбль гол шанда хүртөө. Энэл ансамблиин артистнууд видео-буулгабариин урилдаанда түрүү һуурида гараа. Буряад дуунуудай согсолбориһоо бүридэһэн тэдэнэй клип шүүгшэдтэ ехэ һайшаагдаа.

Автор: Борис БАЛДАНОВ

Фото: etno.pribaikal.ru