Гансаараашье һаа, газарданагүйл

Үргэн Буряадтаа үнинэй суутай Борьёогой тала мүнөө ногоон хүнжэлөөр бүрхөөгдэнхэй. Хура бороотой зун боложо, үбһэ ногоон үбдэгhөө үлүү дээрэ урганхай. Уудам талын үнгын сэсэгүүдэй хангал унхидан, Бүрин хаанай үбэртэ оршодог Инзагатаһаа хойшоо зүг барин, Гончог Нимбуевич Цырендоржиевай гүүртэ руу шамдабабди.

Монгол туургатанай табан ехэ хаашуулай нэгэн – Бүрин хаан холоһоо харагдана. Зүүн, Дунда болон Баруун Бүрин хаан баабай үргэн ехэ талын харуулшан шэнгеэр үзэгдэнэ. Зүүн Бүрин хаан – Хамбын тахилгатай. Бүри совет үедэ сэрэгшэд тэрэнэй орой дээрэ ехэ вышкэ барижа эхилһэн аад, сахилгаанда сохюулжа, бултадаа шахуу наһан болоһон юм. Шэрүүн абаритай Бүрин хаан хүн бүхэниие дүхүүлдэггүй гэжэ энэ ушар гэршэлнэ. Илангаяа эхэнэрнүүд тиишээ гараха эрхэгүй.

Амарханииень шэлээд...

Зүблэлтэ засагай үедэ “Коммунизм” колхозой комплекс байһан Дабхарай Шэлэдэ 15 жэлэй саана гүүртэеэ түхеэрһэн Гончог Цырендоржиев мүнөө малаан толгойтой казах үүлтэрэй үнеэдые үсхэбэрилнэ. Тэрэ үнеэдынь өөһэдөө бэлшээд, үдэшэ тээхэнэ байрадаа бусадаг юм ха. Гэбэшье зоргоорнь табяад, өөдөө хараад хэбтэхээр бэшэ. Харууһан хэрэгтэйл юм аабза.

“Юундэ хони үсхэбэрилнэгүйбта? - гэжэ асуухадамни, иигэжэ харюусаба: «Хони барихада ажалтай. Үдэр бүри хойноһоонь ябаха хэрэгтэй. 400 толгой хонитой байһанаа, табан жэлэй саана дууһыень тушаажархёо һэм”.

Хүдэлхэ хүсэлгүйнүүд

Гүүртын эзэн токарь мэргэжэлтэй юм. Улаан-Үдэдэ ЛВРЗ-дэшье хүдэлһэн. Хожомынь гэр барилгада ябаа. Солонгостошье хара ажал хээ. Тэндэ олоһон мүнгөөрөө нютагтаа гүүртэ худалдан абаад, мүнөө болоходо, малаа хараад, эхэ нютагтаа эзэн ёһоор ажаһууна. Теэдшье бэрхэшээл үгы бэшэ. Туһамаршадые хүлһэлэн хүдэлүүлхэдэнь, оройдоо тогтоногүй. Улаан-Үдэһөөшье асараад үзөө. Нютагаархидаашье дуудаа юм ха. Һүүлэй һүүлдэ гансаараал үлэшэнэ. Наһанайнь нүхэршье удаан сагта үхэр малай дэргэдэ байхаяа хашарна. Улаан-Үдэһөө ерэн-ошон байhаар.

«Табан жэлэй гансаардалга»

Эгээл иимэ гаршаг доро Гончог Нимбуевичай наһанайнь нүхэр Надежда 2014 ондо ном хэблүүлһэн юм. Бүхы намтараа, хараһан үзэһэнөө бэшээ. 2007 онhоо табан жэлэй туршада Испанида яагаад ажамидарһанаа ехэ дэлгэрэнгыгээр зураглаа. Холын хари нютагта бүхы байдалаа бэшэхэдээл, уйтай болоһон зосоохимни сэлмээдхидэг һэн гэжэ ойлгуулна. Инзагатадаа үетэн нүхэдөөрөө үнгэргэһэн сагаа дулаанаар дурсана. Инаг ганса нүхэртэеэ айл бүлэ байгуулаад, 2 үхибүүгээ нарайгаар алдаһанаа сэдьхэл хүмэрюулмээр дуулгана. Эхэнэрэй нюдөөр бэшэгдэһэн энэ ном һонирхолтойшье, уншасатайшье. Хубиингаа байдал дууһан ниитэлүүлхэ зүрхэтэйл эхэнэр байна гээд, тобшолол хэмээр. Буряад, ород болон испан хэлэнүүд дээрэ бэшэһэн уянгата мүрнүүдынь мүн лэ ном соонь ороотой. Жэшээнь:

Хари холын газарта

Гансаардажа ядахадаа,

Байдалаа дүүрэн хөөрэхыем

Хайрата гансам хүлисөөрэй.

Зүгэй холын хизаарта

Зулгы дайдаяа hанажа,

Зүрхөө шатаан уйлахыем

Түрэл арадни хүлисөөрэй.

Сагай бэрхэ эрьесэдэ

Хаян шамайгаа ябахыем,

Ойлгон намайгаа хүбүүмни

Yнэн зүрхэнhөө хүлисөөрэй.

Надежда Цой (Солонгос ошоходоо, обогоо хубилгаһан байгаа) Вконтакте сүлжээндэ «Эсперанса» бүлгэм байгуулаад, богонихон зураглалнуудаа, шүлэгүүдээ ниитэлүүлнэ. Гадна Naydal.com гэжэ хубиин сайт байгуулаад, тэрээн соогоо хэблүүлhэн номоо, hонирхолтой толилолгонуудаа оруулаа.

Гүрэнhөө туһаламжа хэрэгтэй

Цырендоржиевтанай бүлэ хубиингаа ажахы үргэдхэхэ түсэбтэй. Фермернүүдтэ үгтэдэг грантнуудай урилдаанда оролсоһоншье һаа, илажа шадаагүй юм. Нилээд бата бэхи болоһон гүүртэтэй Гончог Нимбуевич бүри олон үнеэдые абаад үсхэбэрилхөөр бэлэн. Тиигэхынь тулада хүрэмөөр бэлшээриин газар бии.

Инзагатын хажуугаар бүхыдөө 10- аад хубиин ажахынууд мүнөө дээрээ тоологдоно. Татаар яһанай Мустафа Сагдеевэйхинь хамагай томо тоотой юм. Һүнэй ехэ фермэ тэрэ баринхай. Эбэртэ бодо малһаа гадуур хони ямаа, гахайнуудые олоор үсхэбэрилдэг. Таряашье ургуулдаг. Өөрын тээрмэтэй, таряагаа хадагалдаг байратай. Сагдеевтэн гүрэнһөө туһаламжа абаһан аабза.

Хүрөөд гарабалтнай – хүхихэл!

Гүүртын эзэн тарбаганай мяхаар хүндэлбэ. Зэдын талаар таргалhан тарбаганууд мүнөө олон болонхой. Нютагаархид захижал байдаг юм ха.

Гансаараа ажаhуухада уйтайшье ёһотой. Талын али нэгэн айлшанай хүрөөд гарахадань, Гончог Нимбуевич ехэл баяртай. Yбэл зунгүй хүдөө талаараа малаа манаhаар, хүрилшэhэн шэг шарайнь гансата гэрэлтээдхинэ hэн.