​«Буряад үнэнэй» шогуудһаа: «Хошоо мэргэн үгэтэй»

Буряадай мэдээжэ уран зохёолшо, олониитын элитэ ажал ябуулагша Ц.Ж.ДАМДИНЖАПОВАЙ түрэһөөр 110 жэлэй ой гүйсэбэ. “Буряад-Монголой үнэн” сониной редактораар, “Правда” сониной сурбалжалагшаар, Буряадай номой хэблэлэй директорээр, республикын соёлой сайдаар, Монгол орондо СССР-эй элшэн сайдуудай тусхай газарта зүбшэлэгшээр хүдэлһэн намтартай.

Мүнөө Цырендоржи Дамдинжаповай «Нүхэд тухай дурдалга” (1977 он) гэһэн номһоо “Аха нүхэр, ахамад хүн” найруулгын шогтой хэһэгүүдые шэлэн толилбобди.

Хошоо мэргэн үгэтэй

1926 оной зунай эхиндэ, минии 15 наһатай боложо ябахада, минии эсэгэ Хэжэнгын хушуунай гүйсэдкомой шалгалтын комиссиин түрүүлэгшэ болоһоной хубяар, энэ гүйсэдкомдо ревизи хэхээр, намда шэрүүлээд, Хэжэнгэ оробо. Хаанашье байрлаһыень хаанаһаа мэдэхэбиб: нэгэ гонзогор, ногообтор оройтой байшан гэрэй эгээл баруун таһалгадань оробобди. Үнөөхи Хоца Намсараев гэдэг үндэр сагаа-улаан хүмнай, тэрэнэй эхэнэр Бальжит хээтэй, үхибүүдынь байба. Тиихэдэ Хоца Намсараев Хэжэнгэдэ багшаар хүдэлөөд, тэрэ хушуунай гүйсэдкомой шалгалтын комиссиин гэшүүн байлсаһан байгаа. “Буха ехэ” ярилдаан боложо, соёл болбосорол тухай Хоца Намсараевичай ехэ олон юумэ хөөрэһыень һананаб.

Гэнтэ Хоца Намсараев минии эсэгэдэ иигэжэ шог наадатайгаар хэлэбэ:

- “Бодонгууд хүн болохогүй унтаана” гэһэнэй ёһоор, та минии хэшээлээ үнгэргөөд ерэтэр унтажа байха бэшэ аалта даа. Һүүлдэнь хамта хушуунай гүйсэдком ошохо бэшэ гүбди?

- “Хуасай хүн хошоо мэргэн үгэтэй” гэһэндэл, Хоца Намсараев, намайгаа хадархадажа, хазахадажа байна бэшэ гүт. Та хэшээл хэжэ байхат, би тиихэдэтнай унтажа хэбтэхэб – дан хэтэрһэн ябадал болохо бэшэ гү? Түрүүн би гансаараа хушгүйсэдком ошоод, эхинэй хөөрэлдөө ябуулжа, түрүүшын бэлэдхэл хэжэ байха бэшэ гүб, - гээд манай эсэгэ баһал шогтойшогоор харюусаа бэлэй.