«Зэдэлээтэ зэбэнүүд»

Энэ хүн буряад угсаата зон сооһоо эгээл түрүүн һур харбал­гаар «СССР-эй спортын мастер» гэһэн тэмдэг сээжэдээ зүүһэн юм. 1966 ондо энэ түүхэтэ ушар болоһон. СССР-эй шанда хүртэхын түлөө урилдаанда гурба да­хин һууринуудые эзэлһэн, Совет гүрэнэй суглуулагдамал команда­да олон жэл соо гэшүүнээр ябаһан, Буряадай Сурхарбаанда аяар 24 дахин илажа гараһан. Наһанайнь нүхэр Галина Эрдыниева баһал һур харбагша, Буряадһаа эхэнэрнүүдэй дунда эгээл түрүүн «СССР-эй спор­тын мастер» мүн лэ болоһон.

«Даши-Нима Эрдыниев түрүүшын спортын мастер, мүн тиихэдэ һур харбаанай һургуулиин үндэһэ һуури табигшадай нэгэн гээд тоологдодог. Мэдээжэ харбагша, багша шэлэһэн хэрэгтээ үнэн сэхэ ябаһан. Мэдээжэ сурбалжалагша Баясхалан Дабаин Даши- Нима Эрдыниевэй үшөө мэндэ байхада уулзажа, хөөрэлдэжэ, тэрэ зугаагаа сониндо хэблэһэн байдаг. Тэрэ статья соо Баргажанай мэргэн харбагша спортдо шэлжэн ороһон тухайгаа иигэжэ хөөрэһэн байна.

«Балшар бага наһанһаа Сурхар­баанда харбагшадай урилдаа адаглан харадаг байгааб. Теэд оюутан хаһадаа гимнастикада ябажа, бэеэ туршаа һэм. Институдта ороходоо, турнигта нара эрьюулжэ шада­даг байһамби, БГПИ-гэй чемпи­он болоһон байгааб. Баргажанай буряад хадаа барилдажашье тур­шааб, Уласай Сурхарбаанда хаба­адажа, гурбадахи һуури эзэлһэн байхаб. Институдай гурбадахи курсын оюутан байхадаа, харба­жа эхилээб. 1956 ондо Буряадта анха түрүүшынхиеэ харбалгаар секци байгуулһан Л.Н. Устинова- Ивановагай ударидалга доро анха түрүүшынхиеэ классическа номо годлёор һорилго хэжэ захалааб».

«Багшымнай нэрэ ходол манай сэдьхэлдэ байдаг юм даа», – гэжэ Даши-Нима Эрдыниевэй мүнхэ дурасхаалда зорюулагдаһан бу­ряад номо годлёор түрүүшын турнирта сугларһан шабина­рынь, нүхэдынь хэлэнэ бэлэй. Баргажанай аймагай Максимиха нютагта 100 гаран харбагшад су­глараа. Холые холо гэнгүй холын аймагуудһаашье, хүршэ Агын Бу­ряадай тойрогһоошье мэргэшүүл морилон ерээ. Нээлгын баярта олон зон дулаан үгэнүүдые хэлээ, Баргажанай аймагта һур харбалга дахин һэргээхэ тухай зугаа гараа. Даши-Нима Раднаевичай гэртэ­хин, түрэлхид хабаадагшадта, эм­хидхэгшэдтэ бултандань халуун баяраа мэдүүлжэ, абымнай нэрэ һанажа, дурдажа ябаһандатнай бахархамаар гээд, һур харбалга­ар Буряадай суглуулагдамал ко­мандын ахалагша тренер, Д-Н.Р. Эрдыниевэй хүбүүниинь Констан­тин Дашиевич Эрдыниев баяраа мэдүүлээ.

Хура бороогүй, һалхигүй гоё ду­лаан наратай үдэр боложо, харбаг­шадые баярлуулаа. Буряад харба­ан һүүлэй сагта ехэ хүгжэнэ, шэнэ дүримүүд оруулагдана, һонирхол татуулхын тула нэмэлтэ хубилал­танууд хэгдэнэл даа. Тиин 45, 55, 65 наһанай хизаарлалтануудаар мэргэшүүлые хубаагаа. Мүн ла­сти нааданда хубилалтанууд ору­улагдаа. Баргажанай аймагта һур харбалга олоной анхарал татаха­яа болиһон аад, һүүлэй хэдэн жэ­лэй туршада аалихан «мэлхэйн ябадалһаа бага зэргэ түргэхэнөөр» урагшаа дабшажа байна. Мэргэ­жэлтэ харбагшад үгы ха даа. Энэ турнирта хабаадахаяа Баргажанай, Хурамхаанай аймагуудай харбаг­шад хамтаржа, нэгэ команда боло­жо хабаадаа.

«Манай хүгжэлтэдэ, дүй дүршэл абалгада ехэ хэрэгтэй турнир эм­хидхэгдэбэ гээшэ. Буряад номо годлёор харбахада тиимэ бэлэн бэшэ даа, тиибэшье һураха гэжэ зорилго табяад ябанабди. Эндэ сугларһан мэргэшүүлэй олонхинь дүй дүршэлтэй, олон жэлэй турша­да амжалтатайгаар харбадаг бай­на. Олонтойнь танилсаабди, адаглажа байхада, ехэ һонин, өөртөө ехэл хэрэгтэй мэдээсэл абаабди, са­ашань һорилгоёо бүри шанартайга­ар хэдэг болохобди», – гэжэ «Боевое братство» эмхиин Баргажанай айма­гай таһагай ударидагша Зоригто Га­тапов хэлэнэ һэн.

Даши-Нима Раднаевичай дурас­хаалай мүрысөөн ехэ үндэр хэмжээндэ үнгэрөө.

Үрэ дүнгүүдтэйнь танилсуулнабди:

45 наһа хүрэтэр эрэшүүлэй дунда

Дампилов Вадим, 57 оноо, Барга­жан гол

Догбаев Арсалан, 56 оноо, Шэтэ хото

Джабаров Байгал, 56 оноо, Сэлэн­гын аймаг

55 наһа хүрэтэр эрэшүүлэй дунда

Гармаев Баирта, 56 оноо, Барга­жан гол

Аюшеев Жаргал, 56 оноо, Зэдын аймаг

Цыбикжапов Олег, 55 оноо, Сэ­лэнгын аймаг

65 наһа хүрэтэр эрэшүүлэй дунда

Абашеев Цырен-Доржи, 52 оноо, Зэдын аймаг

Ринчинов Мэргэн, 51 оноо, Зэдын аймаг

Бадмаев Солбон, 50 оноо, Улаан- Үдын Железнодорожно район

Эрэшүүл. Ветерануудай дунда

Николаев Дугаржаб, 53 оноо, Улаан-Үдын Железнодорожно район

Мункуев Арсалан, 49 оноо, Забай­калиин хизаар

Батомункуев Балдан-Доржи, 48 оноо, Шэтэ хото

Эрэшүүлэй дунда абсолютна урилдаанда Гармаев Баирта мэргэн байжа, илан гараа.

55 наһа хүрэтэр эхэнэрнүүдэй дунда

Харитонова Надежда, 50 оноо, Түнхэнэй аймаг

Лыгденова Наталья, 49 оноо, Хо­риин аймаг

Шойзонова Намжилма, 46 оноо, Загарайн аймаг

Эхэнэр ветерануудай дунда

Сосорова Лыгжима, 45 оноо, Агын Буряадай тойрог

Гатапова Светлана, 44 оноо, Бар­гажан гол

Бадмаева Аюна, 42 оноо, Улаан- Үдын Железнодорожно район

Эхэнэрнүүдэй дунда абсолютна урилдаанда Железнодорожно райо­ной Оюун Базарова илан гараа.

Командын тоосоогоор түрүүшын һуурида Улаан-Үдын Железнодо­рожно район, хоёрдохидо - Агын Буряадай тойрог, гурбадахида Шэтэ хотынхид гараһан байна.

Энэ хэмжээ ябуулгада мүнгэ алтаар, хони ямаагаар, дулаахан үгэнүүдээршье олон зон туһалһан байна. Һур харбаанай үндэһэ һуури табигшадай нэгэн болохо Даши-Нима Эрдыниевэй дурасхаалта урилдаан заншалта болохо гэжэ ехэтэ найда­набди. «Энэ турнирта оролсоһон, туһа хүргэһэн зондо Буряад һур харбаанай федерациин зүгһөө баяр баясхалан хүргэнэб», - гэжэ федерациин дарга Альберт Доржиев хэлэнэ һэн.

Эрдэни РАДНАЕВ

Буряад-Монгол оромнай

Бэрхэ хүбүүдээр баян даа,

Баргажан голой Даша-Нима аха

Баатарнуудаймнай нэгэн даа.

Һур харбаанай һүлдэ дамжуулан,

Һургуулииень һалбаруулһан суутай,

Өөрөөшье амжалтатай харбан,

Ород гүрэнэй абарга болоһон.

Арадаа суурхуулһан һуршадые бэлдэн,

Олимпиин орьёлдо шармайһан,

Абынгаа хэрэг дамжуулан хүбүүниинь

Амжалтатай ажалыень ябуулһаар....

Олимпиин мүнгэн шанда хүртэһэн,

Олондо мэдээжэ 

Светлана Гомбоева, Константин Эрдыниевэй шаби - Омогорхонобди буряад-монгол угсаатан!

Базаржаб Галсанов, Улаан-Үдэ хото