​​Абарга бүхэшүүлэй наадан

Суута тамиршадые Балдан Цыжипов ударидана

Мүнөө жэлэй “Наадан-Сурхарбаан” хара­хаяа хэзээ хэзээнэйхиһээ олон хүн суглараа. Теэд... олонхи зоной үдэшэ ерэхэдэнь, бүхы мүрысөөнүүд түгэсэшэһэн байба. Гансал ба­рилдаанай оройдоол гурбан тулалдаанда, һур харбалгаар һүүлшын шатада тэдэ үрдеэ. Мүн бусад тамирай зүйлнүүдээр шангууд үнинэй барюулагдашаһан байжа, ямар тамиршан али зүйлөөр шүүгээб гэжэ хэншье ойлгоогүй.

Бүхэ барилдаан, һур харбалга, мори урил­даан, шатар, шагай наадан, гиир үргэлгэ гэһэн зүйлнүүдээр тамиршад мүрысэһэн байна. Мүнөө жэл һээр шаалгаар тулалдаану­удай болоогүйнь харамтай.

Бүхэ барилдаанай абарга - Ринчин Санжеев

Бүхэ барилдаанай мүрысөөндэ Буряадай олон мэдээжэ тамиршад хабаадаагүй. Зари­маниинь Ородой чемпионадта бэлэдхэл хэжэ байна, нүгөөдүүлынь ондоо хото городууд­та мүрысөөндэ хабаадана. Тиимэһээ түрүү һууринуудта залуу тамиршадай гараһаниинь гайхалгүй.

Ринчин Санжеев удангүй шүүхэнь

Бавасан Буянтуев, Доржаа Айдын бо­лон Балдан Цыжипов гэгшэд өөр өөрын шэгнүүртэ илаа.

Абсолютна чемпион болохын түлөө мүрысөөндэ хахад финалай уулзалгада Тываһаа уг гарбалтай Доржаа Айдын мэдээ­жэ барилдаашан Балдан Цыжиповэй нюрга шоройдуулжа, олон тоото сугларагшадые гайхуулба. Финалай уулзалгада тэрэ Захаа­минай бүхэ Ринчин Санжеевтэ диилдэбэшье, харагшадай зүрхэ сэдьхэлдэ тэрэ өөр тухай­гаа һайн һанамжа үлөөгөө гээд һанагдана.

Ринчин Санжеев хадаа һүүлэй хэдэн жэлдэ иимэ томо мүрысөөнэй абарга бүхэ боложо шадаһан байна.

- Өөрынгөө шэгнүүртэ 50 хүн сооһоо III һуури эзэлээб. Тиимэһээ заал һаа абсолют­на чемпион болохоёо оролдооб. Үнөөхил Балдантайгаа дахин барилдахам хаш гэжэ байхадамни, тэрэмни шүүгдэшөө. Гэбэшье һүүлшын уулзалга тиимэ бэлээр үнгэрөөгүй. Айдын ехэ шанга хүбүүдые мүнөөдэр шүүжэ амтархашоод байгаа гү даа? Нэгэ үедэ шүүд хүлдэмни орошон алдаа. Тон ехэ арга шада­лаа гаргажа, абарга болобоб, - гэжэ Ринчин Санжеев хэлэнэ.

Эгээл мэргэн - Чингис Дашеев

Һур харбалгаар мүрысөөндэ һүүлэй хэдэн жэлэй “Наадан-Сурхарбаанда” шэнэ хүнүүд түрүүлнэ гэжэ хэлэхээр. 2010 онһоо хойшо жэл бүхэндэ ондо ондоо абарганууд тодорно гээшэ.

Энэшье удаа шэнэ чемпионтой болообди. Энэмнай хадаа Захаамин аймагай Сагаан-Мо­риной һургуулиин багша Чингис Дашеев гээшэ.

Эрхим мэргэн Чингис Дашеев

- Би һая болотор барилдажа ябааб, спор­тын мастерай нэрэ зэргэтэйб. Гурбан жэлэй саана харбаха байна гэжэ шиидээб. Гэрэйнгээ хорёо соо һорилгоёо гансаараа хэдэгби, - гэжэ Чингис Дашеев хөөрэнэ.

Командна тоосооной гуримаар Түнхэн ай­магай мэргэшүүл түрүү һуури эзэлээ. Шангай һуурида Зэдэ аймагай болон Улаан-Үдэ хотын Советскэ хороогой харбаашад гараа.

Бусад тамирай зүйлнүүдээр эрхимүүд

64 хүниие суглуулһан шатарай мүрысөөндэ абсолютна чемпионой нэрэ зэргэдэ мүнөө жэл уласхоорондын гроссмейстер бо­ложо шадаһан Жамсаран Цыдыпов хүртөө. Тэрэ 7,5 очкотойгоор наадаяа түгэсхөө. Жам­саран хадаа эрэшүүлэй дунда баһа I һуурида гараа. Эхэнэрнүүдэй дунда Арадай Хуралай һунгамал Инна Ивахинова чемпион болоһон байна.

Жамсаран Цыдыпов наадана

Шатарай абаргын мэдээсэһээр, рейтингээ 2600 очко хүрэтэр дээшэлүүлхэ түсэб урдаа табяад байна. Намартаа тэрэ уласхоорондын хэдэн томо мүрысөөнүүдтэ наадаха юм.

Буряад арадай шагай нааданда абсолют­на чемпион болохын түлөө бүхы гурбан зүйлнүүдээрнь наадажа шадаха хэрэгтэй. “Няһалалга”, “мори урилдаан”, “шүүрэлгэ” зүйлнүүдтэ мүнөө жэл Буряадай гүрэнэй дэ­эдэ һургуули дүүргэһэн Агаһаа уг гарбалтай Аюр Дондоков шалгаржа, “Наадан-Сурхарба­анай” гол шанда хүртөө.

- Зургаадахи ангиин ябахадамни, ми­нии эжы Сэсэг-Ханда Рабдановна Дондо­кова шагай наадуулжа һургаа. Тэрэ гэһээр мүрысөөнүүдтэ хабааданаб. 2018 ондо “Ал­таргана” нааданда илалта туйлааб. Мүнөө жэл Сурхарбаанда шүүһэндээ баяртайб, - гэжэ Аюр Дондоков мэдүүлнэ.

Шатарша басагадта шан барюулагдана

Мори урилдаагаар Жокиен гэжэ долоо наһатай хүлэг түрүүлжэ гараа. Тэрэнэй эзэн - Пётр Малакшинов. Урилдаанда Жокиениие Павел Бужгиров унаа. Энэ морин Этигэл хам­бын нааданда, “Алтарганада” амжалтануудые туйлаһан юм.

Гиир үргэлгөөр Кабанск аймагай Сергей Каргин абсолютна чемпион боложо тодо­роо. Май һарада тэрэ уласхоорондын клас­сай спортын мастер болоһон байна. Энэ мэдээсэл абаһандаа дали ургажа, тэрэ Евро­пын болон Ородой чемпионадуудта шангай һууринуудые эзэлээ. Мүнөө нааданай абарга болобо гээшэ.

Бүхы спортын зүйлнүүдэй үнгэрһэнэй удаа командна тоосоондо дүн гаргагдажа, илалта туйлаһан аймагай нэрэ элирүүлэгдээ. 32 очкотой Захаамин аймаг түрүүлжэ, 100 мянган түхэриг шанда хүртөө. Сэлэнгэ айма­гай болон Улаан-Үдэ хотын Железнодорож­но хороогой команданууд удаадахи шангай һууринуудые эзэлээ.

Анна ОГОРОДНИГОЙ болон авторай гэрэл зурагууд