Спорт 19 may 2021 627

Буряадай Түнхэнэй аймагта “Би гүйнэб!” гэһэн уряа доро марафон эмхидхэгдээ

Тус хэмжээ ябуулга оройдоол хоёрдохиёо үнгэргэгдэнэ гээд хэлэлтэй. Хэды тиигэбэшье, Эрхүү можын, Үбэр Байгалай хизаарай, Буряад Уласай 300 гаран тамиршад урилдаа

Түнхэнэй аймагта майн 15-да спортын талаар удхатай үйлэ хэрэг эмхидхэгдээ. “Би гүйнэб!” гэһэн уряа доро марафон эмхидхэгдээ. Тус хэмжээ ябуулга оройдоол хоёрдохиёо үнгэргэгдэнэ гээд хэлэлтэй. Хэды тиигэбэшье, Эрхүү можын, Үбэр Байгалай хизаарай, Буряад Уласай 300 гаран тамиршад урилдаа.

Буряад Уласай Хүнгэн атлетикын федерациин хүтэлбэрилэгшэ, СССР-эй болон дэлхэйн чемпион Наталья Соломинскаягай хэлэһээр, манай улас дотор иимэ хэмжээ ябуулганууд үсөөн эмхидхэгдэнэ.

- Хоёр жэлэй саанахана Түнхэндэ иимэ мүрысөө эмхидхэхэнь гэжэ дуулаад, ехэтэ баярлааб. Гүйгөөшэд дуратайгаар эндэ хабаадана. Манай федераци энэ үйлэ хэрэгые дэмжээ, - гэжэ Наталья Соломинская мэдүүлнэ.

2019 ондо Түнхэнэй аймагайхид түрүүшынгээ марафон үнгэргэхэдөө, нютагайнгаа мэдээжэ хүнгэн атлет Валерий Базырович Дарбаковто зорюулаа. Тэрэ 1944 ондо Зүүн-Мүрэн һууринда түрэһэн намтартай. 1973 ондо марафон урилдаагаар хүдөө нютагуудай тамиршадай дунда СССР-эй чемпионой нэрэ зэргэдэ хүртэһэн габьяатай. Юундэб гэхэдэ, иимэ үндэр амжалта Буряад орондо хэншье туйлаагүй байгаа бшуу.

- Багшанарай дээдэ һургуули дүүргээд, Жэмһэг һууринда багшалхаяа эльгээгдээб. Үглөөгүүр Зүүн-Мүрэнһөө гараад, ажалдаа гүйгөөд ябагша һэм. Үдэшэндөө гэдэргээ гүйгөөд ерэхэш. Харин мүнөө тиигэжэ гүйжэ шадахаяа болёоб - үбдэгни үбдэнэ, - гэжэ Валерий Базырович хөөрэнэ.

Мүнөө жэлэй мүрысөөндэ үбшэниие үбшэн гэнгүй, 77 наһатай тамиршан 21 километр зай гаталжа шадаа. Буряад Уласай Спортын болон залуушуулай хэрэгүүдэй талаар яаманай, Түнхэнэй аймагай захиргаанай Баярай бэшэгүүдтэ хүндэтэ ветеран хүртөө.

Туран һууринһаа Хойтогол хүрэтэр харгы дээрэ мүрысөөн болоһон байна. Марафоной мүрысөөндэ хабаадагшадта дүрбэн зай дурадхагдаа. 3, 10, 21 болон 42 километр зайнуудһаа алинииень гүйхэбиб гэжэ хүн бүхэн өөһэдөө шэлэн абаа.

Һургуулиин наһанай үхибүүд 3 километр зай гаталаа. Энэ зайда ехэшье хүнүүд олоор гүйлдөө. Туранай, Шэмхын, Зүүн-Мүрэнэй үхибүүд олоор хабаадажа, өөр өөрын наһанай бүлэгүүдтэ шангай түрүү һууринуудые эзэлээ. Улаан-Үдэ хотын ВСГУТУ-гай оюутан Егор Захаров болон Үбэр Байгалай хизаарай Дулдаргын аймагай 8-дахи классай шаби Екатерина Москалюк бусадһаа урид гүйжэ гараа.

Буряадай түрүү тамиршад Сергей Соловьев болон Кристинья Белалова гэгшэд 10 километр зайда түрүүлжэ шадаһан байна. Роман Троценко болон Оксана Котыхова гэгшэд 21 километр зайда чемпионууд боложо тодороо. Марафоной 42 километр 195 метрые Эрхүү можын Артём Кухаренко эгээл түрүүн гаталжа гараа.

Мүрысөөндэ үндэр наһатай тамиршадай олоороо оролсоһониинь һайшаалтай. Эгээл үндэр наһатай урилдаашан гэхэдэ, 83 наһатай Цогто Дондоков байгаа һэн. Тэрэ шадамар бэрхээр 10 километр гүйжэ гараа.

- Элдэб мүрысөөнүүдтэ 80 наһа гаталһан гурбан хүн ходо хабаададагбди. Энэ удаа нүгөө хоёрни ерэжэ шадаагүй. Иимэ гоё гайхамшагта байгаалитай газараар гүйһэнөө хөөрэжэ, тэдэнэйнгээ шүлһэ гоожуулхаб. Нүгөө жэлдэ булта эндэ ерэхэбди, - гэжэ Цогто Дондоков хэлэнэ.

70-79 наһатай тамиршадай дунда Хяагтаһаа гарбалтай дэлхэйн чемпион Геннадий Мармушев, Ородой чемпион Солбон Будожапов болон Селенгинск һууринай Георгий Орлов гэгшэд шалгараа.

Хабаадагшадай дунда эрэмдэг бэетэй тамиршадшье хабаадалсаһан байна. Түрэл Түнхэн нютагаа Баясхалан болон Баярто Будаевууд дуратайгаар ерэжэ, урилдаанда хабаадаа. Баярто хадаа хүнгэн атлетикээр нюдэ муутай зоной дунда Ород гүрэнэй чемпион юм. Баярто һур харбалгаар, велосипедээр урилдаагаар Ородой чемпионадуудта хабаадаһан намтартай.

- Мүнөөдэр 3 километр гаталааб. Минии аха Баясхалан 10 километр гүйжэ гараа. Июнь һарада болохо Ородой чемпионадта бэлдэжэ байнабди. Тиимэһээ нютагаа ерэжэ, бэеэ туршаһандаа баяртайбди, - гэжэ Баярто Будаев хэлэнэ.

21 болон 42 километр зайда урилдаһан тамиршан бүхэндэ тусхай медаль зүүлгэгдээ. Түнхэнэй аймагай захиргаанай, Буряад Уласай Спортын болон залуушуулай хэрэгүүдэй яаманай, “Туран” һууринай захиргаанай сэнтэй шангуудта, медальнуудта, грамотануудта түрүү һуури эзэлэгшэд хүртөө.

2022 ондо тус хэмжээ ябуулга дахинаа үнгэргэгдэхэ. Үшөө олон тамиршад сугларха бэзэ гэжэ найдагдана. 

Автор: Борис БАЛДАНОВ

Фото: Борис Балданов