Мүнгэн шангай сэн

Японой ниислэл Токиодо эдэ үдэрнүүдтэ үнгэржэ байһан Олимпиин наадануудта Буряадай тамиршан Светлана Гомбоева ялас гэмэ амжалта туйлаба. Һур харбалгаар эхэнэрнүүдэй дунда мүрысөөнэй командна тоосоондо Ородой суглуулагдамал команда мүнгэн медальда хүртэһэн байна.

Һанаа зобоомо ушар һур харбагшадай мүрысөөнэй түрүүшын үдэр тохёолдоо. Бүхы хабаадагшадай харбажа дүүргээд байхада, Буряадай тамиршан шангаар наранда шаруулһанһаа мэдээгээ алдажа унашоо. Тиихэдэнь ганса Ородой суглуулагдамал командын гэшүүд унашоод хэбтэһэн басаганда туһалаа бэшэ, мүн Великобритани, США болон бусад гүрэнүүдэй тамиршад туһалхаяа шамдаа. Ямар гүрэнүүд бэе бэетэеэ эбээ таһараад байнаб гэжэ тэрэ дороо мартагдаһаниинь һайшаалтай. Удангүй эмшэд гүйлдэжэ ерэжэ, Буряадай басаганда түрүүшын туһаламжа үзүүлһэн байна.

Хуби заяанай иимэ хүндэ ушарые шангал шандааһатай хүн ээм дээрээ дабажа гараха аргатай. Светлана Гомбоева тэмсээнүүдтэ мүрысөөгөө үргэлжэлүүлхэб гэжэ абаһаар лэ мэдүүлээ.

Түрүүшын шатада Буряадай түлөөлэгшын һайн дүн харуулаагүйдэнь ойлгосотой ааб даа. Тэрэ аяар 45-дахи һуурида гараа. Свердловско можын дүй дүршэл ехэтэй Ксения Перова 8-дахи һуури эзэлээ. Ростовско можын Елена Осипова 22-дохи дүн харуулаа. Эдэ гурбан тамиршадай абажа шадаһан очконууд нэмэгдэжэ, командна тоосоондо хэн хэнтэй харбахаб гэжэ элирүүлэгдээ. Эндэ хабаадаха 12 командануудай дунда Ородой суглуулагдамал команда 6-дахи һуурида гараа гэжэ мэдэгдээ.

Украинын, США-гай болон Германиин командануудые шүүжэ, Ородой харбагшад финалда гаража шадаа. Хахад финалай уулзалгада зол талаан манайхидта ушараа. Германиин команда нэгэ шатада түрүүлжэ ябаһан аад, эгээл эрхим тамиршаниинь муугаар харбажа, оройдоол хоёр очко оноо. Тиихэдэнь суг харбагша немец басагадайнь аза талаан баһал мухардажа, һүүлэй һүүлдэ шүүгдэшөө.

Табан жэлэй урда болоһон Олимпиадын түгэсхэлэй шатада Ородой тамиршад Урда Солонгосой харбагшадта диилдээ бэлэй гэжэ һануулая. Харин мүнөөшье дэлхэй дээрэ эгээл шанга гэжэ суутай харбагшадые шүүжэ шадаагүй. Хэды тиигэбэшье Олимпиин наадануудай мүнгэн медаль - тон ехэ амжалта ха юм даа.

- Манай нютагай арад зондо, бүхы харагшадта аргагүй ехэ баяраа дуулганаб. Танай дэмжэлгын һайхан үгэнүүдтэй олон тоото бэшэгүүдые хараад, дали жэгүүр ургаһандал боложо, урагшаа тэгүүлхэ хүсэ шадалтай болооб, - гэжэ мүрысөөнэй удаа Светлана Гомбоева абаһаар лэ хэлээ.

- Урда Солонгосой харбагшадые диилэхэ аргатайбди. Ходол шүүгдэхэ гэжэ байдаггүй ха юм. Мүнөөдэр бидэ нэгэдэжэ, бүхы хүсэ шадалаа элсүүлэн харбаабди. Мүнгэн медальда хүртэһэндөө баяртайбди, - гэжэ басагаднай хэлэнэ.

«Айбал, бү хэ, хэбэл, бү ай!»

Светлана Гомбоевагай Олимпиин орьёлдо хүрэһэндэ баярламаар. Багаһаа шанга, нугаршагүй голтой һэн. Гэхэтэй хамта, шударгы, түргэн байгаа.

Светлана Усть-Орда тосхондо 1998 ондо түрөө. 2004 ондо Усть-Ордын 1-дэхи дунда һургуулида орожо, һуралсалай гуламтын гол эдэбхитэн боложо шадаа. Абаһаар лэ хэмжээ ябуулгануудта дуулажа, хатаржа эхилээ. “Камертон” ансамблиин гэшүүн һэн. Хажуугаарнь бисерээр гүрэдэг, оёлгын, нэхэлгын кружогуудта ябажа үрдигшэ бэлэй. Хэды тиигэбэшье, эрхимээр һурадаг басагаяа эжынь һур харбалгада үгэхэ гэжэ шиидхэбэри абаа. 20-ёод жэлэй үнгэрһэн орьёлһоо харахада, наһанай эгээл зүб шэлэлгэ байгаа гэхэдэ, алдуу болохогүй.

- Гурбадахи класс дүүргэжэ байхадамни, һур харбалгаар багшын утаһанай номер Ольга Александровна эжымни үгөө. Гайхаһандаа тиишээ ошоһон байнаб. Ольга Михайловна Галушко түрүүшын һорилгоһоо намайе дэмжэжэ, бусадһаа үлүү туһалжа эхилээ. Элдэб олон юумээр бэеэ һамааруулжа, ходо сүлөөгүй ябадаг һэм. Тиимэһээ һур харбалгада ерэн, ошон ябааб. Һараар һорилгодоо ябагшагүй һэм. Удаан болоод, дахинаа бусахадам, Ольга Михайловна энеэбхилэн угтан абагша бэлэй, - гэжэ Светлана түрүүшынгээ алхамууд тухай һонирхолтойгоор хөөрэнэ.

Оройдоол 2011 ондо һур харбалгадаа үдэр бүри Светлана ябажа эхилээ. Энэ шамда хэрэгтэй юумэн гэжэ һоригшонь ойлгуулаа. Түрүүн классическа түхэлэй номо һуршаар харбадаг байгаа. Ольга Михайловна гэнтэ байтараа, блочно номо һуршаар харбахыень эдир тамиршанда дурадхаа. Энэ ушарһаа боложо, гэртэхиниинь шэнэ түхэлэй номо һурша худалдан абаа.

- Иигээд лэ дүнгүүдни эгсэ дээшэлээ. Абаһаар лэ спортын мастерта кандидат боложо шадааб. 2012 ондо түрүүшынхиеэ эдиршүүлэй дунда Ородой чемпионадта ошооб. Энэ мүрысөөн Улаан-Үдэдэ болоһон байгаа. Буряадай ниислэл ерээдүймни хуби заяанай ошон болохо гэжэ тиихэдэ үшөө ойлгоогүй, мэдээгүй ябаа hаабзаб даа. Юуб гэхэдэ, “Ородой спортын мастер” гэһэн үндэр нэрэ зэргэдэ хүртэжэ шадааб, - гэжэ Светлана хөөрөөгөө үргэлжэлүүлнэ. Удаадахи жэлнүүдтэ бүхэроссиин мүрысөөнүүдтэ түрүүшынгээ медальнуудые абажа эхилээ.

Зүб шиидхэбэри

Блочно түхэлэй номо һуршаар хэды ехэ үрэ дүнтэйгөөр Светлана харбабашье, һанаа бодолоороо улам ехэ амжалта туйлахаб гэжэ найдажа ябаа ха. Тиихэдээ али түхэлэй номо һуршаар харбахаб гэжэ хоёр жэлэй хугасаада шэлэжэ ядаа. 2015 ондо үнгэрһэн Ородой һурагшадай Спартакиадада түрүүшын һуури эзэлээ. Энэл мүрысөөнэй удаа классическа түхэлэй номо һуршадаа бусаха гэһэн шиидхэбэри абаа.

Эгээл тэрэ үеэрнь шэлэхэ үшөө нэгэ үйлэ ушар тохёолдоо. Юундэб гэхэдэ, бүхэроссиин хэмжээндэ амжалтануудые туйлажа эхилһэн басаган һургуулияа дүүргэжэ, һуралсалаа үргэлжэлүүлхэ харгы бэдэржэ эхилээ. “Эрдэм һуралсал гү, али һур харбалга” гээд, хүндүүлхэй асуудал урдань элеэр табигдаһан байна.

Энэ ушарта түрэлхидынь, түрүүшынь һоригшо Ольга Галушко Светланые Улаан-Үдэ эльгээхэ гэһэн шиидхэбэри абаа. Тиигэхэдээ нэн түрүүн тамирайнь тала хараада абтаа. Дэлхэй дээрэхи һур харбалгын эгээл эрхим һургуулинуудай нэгэн Буряад Уласта ха юм. Улаан-Үдэдэл ошожо, һорилго хэбэл, бүри ехэ амжалтануудые туйлаха. Харин мэргэжэл, эрдэм һуралсал хэзээдэшье, хаанашье абаха аргатай ха юм.

Улаан-Үдэдэ ерээдүйн “одондо” Константин болон Гэрэлма Эрдыниевтэн һорилго хэжэ эхилээ. Гадна Буряадай гүрэнэй дээдэ һургуулида һуралсалаа үргэлжэлүүлхэ болоо.

- Өөрын дуратай информатика дээдэ һургуулида шудалха гэжэ шиидэһэн байнаб. Диплом абаад, мэргэжэлээрээ хүдэлхөө ябашахаб гэжэ бүхы һанаамни байгаа. Минии ерээдүйдэ спорт үгы гэжэ харагдаа. Юуб гэхэдэ, Буряад Уласта хүндэтэ нэрэ зэргэтэй, ганса Ород гүрэн дотороо бэшэ, мүн дэлхэй дээрэ түрүү тамиршад ажаһууна. Иимэ суутай тамиршадтай яагаад адли тэмсэхэбиб, бултандань шүүгдэхэб гэжэ һанажа ябааб. Константин Дашиевич бүхыгөөрөө энэ һанаа бодолыемни тархи сооһоом гаргаха гэжэ оролдоо. “Бэрхэ басаган байнаш - ехэ амжалтануудые туйлахаш” гэхэ мэтэ дэмжэлгын үгэнүүдые түрүүшын үдэрһөө намда хэлэжэ байгаа, - гэжэ Светлана наһанайнгаа шэнэ хаһын эхин тухай хөөрэнэ.

Эрмэлзэл ехэтэй, урагшаа һанаатай басаган залуушуулай дунда Буряад Уласай суглуулагдамал командын бүридэлдэ орожо шадаа. Бүхэроссиин, уласхоорондын мүрысөөнүүдһээ Светлана гар хооһон бусадаггүй болобо. Диплом грамотануудаарнь гэрэйнь ханануудые няажархиха аргатай байгаа.

Удангүй Светлана ээлжээтэ дабаагаа гаталаа. 2019 ондо бүхэдэлхэйн Универсиадада командна тоосоондо шангай 2-дохи һуури эзэлээ. “Уласхоорондын классай спортын мастер” гэһэн үндэр нэрэ зэргэдэ хүртөө.

Иигэжэ Светлана Гомбоева спортдоошье үндэр амжалтануудые туйлаа, дээдэ һургуулияашье эрхимээр дүүргээ.

Пандемигээр шалгалта

Одоошье ехэшүүлэй дунда мүрысэжэ, наһанай шэнэ шатада оролсожо эхилхэдэнь, дэлхэй дээрэ муухай үбшэн һүжэржэ, бултаниие гэртэнь һуулгаа, мүрысөө тулалдаануудые зогсоогоо.

Эгээл энэ үедэ бэлигтэй тамиршанаа алдахагүй гэжэ һоригшод хэдэн зүб алхам хээ. Светланын гэртэ тэдэ харбалгын щит сагаалсатай асаржа оруулаа. Хурганайнгаа үзүүр хүдэлгэжэ байхын түлөө тэдэ гитара бэлэглээ.

- “Олимпиин наадануудта хабаадахабди, һайнаар бэлэдхэл хэе”, - гэжэ байгаад, һоригшодни намай баалажа эхилээ. Бүри үргэнөөр бэеэ һорижо эхилээд лэ байхадамнай, коронавирус буушоо. Таһалга соогоо оройдоол гурбан метрһээ үдэр бүри харбадаг һэм. Оршон байдал бага һайжархадань, Усть-Орда руу Виктория Викторовна Макарова хүгшэн эжыдээ ябааб. Тэндэ огород дээрэнь һорилгоёо үргэлжэлүүлээб, - гэжэ Светлана хөөрэнэ.

Һоригшодойнгоо үгэһэн бүхы даабаринуудые хүсэд дүүргэхын хажуугаар, дуратай юумэеэ хэхэ саг олоод лэ байгаа. Миин гэртээ һуугаагүй. Гитараар наадажа һураа. Хажуугаарнь ном уншаа, һүүлэй үедэ олондо һайшаагдадаг болоһон литтеринг болон скрапбукинг гэһэн аргануудаар бүтээһэн хэрэгсэлнүүдээр нүхэдөө баясуулаа. Үһөө элдэб үнгөөр будаха, гайхал татама татугаар бэеэ гоёохо гэхэ мэтээр һонирхоо.

Одото жэл

Пандемиин үедэ хэды болгоомжотойгоор һорилго хэбэшье, 2020 ондо ехэшүүлэй дунда Ородой чемпионадта хубиин тоосоондо шангай 2-дохи һуури эзэлһэн байна. Иигээд лэ Олимпиадада түрүүшын алхам хэгдээ гээд һанагдана.

2021 онойнь дүнгүүдые гайхамаар. Харбаһан мүшэндэл (метеор) адли Светлана Ородой суглуулагдамал командын бүридэлдэ орожо шадаа. Тэрэ нэгэшье мүрысөөнһөө алтан медальгүй гэртээ бусаагүй. Дэлхэйн Кубогта хүртэхын түлөө мүрысөөнэй нэгэ шатада, Европын чемпионадта түрүүлһыень нэрлэмээр. Тэндэ Европын рекорд Буряадай тамиршан табиһан намтартай.

- Европын мүрысөөндэ анха түрүүшынхиеэ хабаадаһан байнаб. Эдэ амжалтанууд дээрэ зогсохо хэрэггүй. Туг буулгагдаа, гимн ханхинаа, иигээд лэ шэнэ шалгалта дабахаяа шамдаха хаһа ерээ, - гэжэ июнь һарын эхиндэ Светлана дуулгаһан байна.

Олимпиин алтан шан абаг лэ!

Токиодо Светлана тамиршанай намтар дүүргээгүй. Мүнгэн медальда хүртөөд, урмашажа һууха саг үгы. Июлиин 29-дэ тэрэ хубиин тоосоондо харбахань. Нидерланды гүрэнэй Габриэла Шлёссер гэгшэтэй 1/32 шатада Буряадай харбагша уулзаха. УлаанҮдынхеэр 15 саг 39 минутада энэ харбалга эхиеэ абаха. Нидерландын түлөөлэгшэ мүнөөнэй Олимпиадада мүнгэн медальда командна микст тоосоондо хүртэһэн юм. Эдэ хоёрой дунда шүүһэн тамиршан 15 минута болоод лэ, мүрысөөгөө үргэлжэлүүлхэ.

- Мүнөө жэлэймнай мүрысөөнүүд түгэсөөгүй. Дэлхэйн Кубогта хүртэхын түлөө мүрысөөнэй финальна шата маанадые хүлеэнэ. 2024 ондо үнгэрхэ Олимпиин наадануудта мүнөөнһөө бэлдэжэ эхилхэбди, - гэжэ мүнгэн медаль ялалзуулан, Светлана Гомбоева түсэбүүдтэеэ танилсуулба.