Нютагаа үргэһэн нашан бүхэ

«Самбо барилдаагаар уласхоорондын мастер, Ази түбиин болон дэлхэйн түрүү һууриин тэмсээнүүдтэ дээгүүр һууринуудые эзэлһэн, монгол барилдаагаар уласай нашан, Монгол ороной габьяата һоригшо, педагогикын эрдэмэй доктор Галсанжамсын Пүрэв-Очирай шангай түлөө мүрысөөн үргэлжэлһөөр», - гээд лэ соносхоно.

Тиихэдэнь би: «Иимэ үндэр зиндаата тамирай ажал ябуулагша байба гээшэл даа», - гэжэ досоогоо шэбшэнэб. Гэнтэ забһарлалгын үедэ маанадта нэгэ барилдаашан дүтэлөөд: - Хүбүүд, хаанахибта? – гэжэ уһан буряадаар асууба. - Бидэ Агымди, - гэбэбди. - Бишье баһал Агаһаа уг гарбалтай хүм. Галсанжамсын Пүрэв-Очир гээшэб. - Агын хаагуурхибта? - Могойтын. Ехэшүүлнай Тариин нуур тойроод, наашаа гараһан аабза...

Энэ мүрысөө, минии бага зэргын габьяа хүндэлжэ, аймагнай эмхидхээ, - гэжэ хөөрөөгөө үргэлжэлүүлбэ. Пүрэв-Очир тиихэдэ 51- тэй болоһон ябабашье, хэды залуушуулые шоройдуулаад, гурбадахи дабаанда хүбүүндээ – Хүдэр-Тулгада уулзалгаяа «үгөө һэн». Тиигэжэл Монголой үзүүр буряад хүбүүдэй нэгэнтэй дүтөөр танилсаха азатай байбабди. Пүрэв-Очир монгол барилдаанай дүрим тухай эрдэм шэнжэлэлгын удхатай номоо бэлэглээ бэлэй. Өөрөө энэ нааданда эжыгээ абаад ябаа һэн. Тэрэ сүлөөгүй саг соогуур хүгшэнһөө уг узуурынь удхалан асуужа үрдеэгүйгөө мүнөө шаналдагби.

Гэбэшье Пүрэв-Очиртай хожомоо харилсаагаа үргэлжэлүүлээбди. Энэ хүмнай монгол барилдаагаар «Уласай нашан» солодо хүртэһэн үсөөхэн буряад бүхэшүүлэй нэгэн болоно. Уласай ехэ нааданда хабаадалсаһан 512 бүхэшүүл сооһоо 6 дабаа дабажа, 16 эрхимэй тоодо ороһон бүхэдэ иимэ нэрэ соло олгогдодог. Гадна Пүрэв-Очир самбо барилдаагаар өөрөө үндэр дүнгүүдые туйлахын хажуугаар дэлхэйдэ шалгарһан олон барилдаашадые хүмүүжүүлһэн габьяатай. Гүрэн түрэнь габьяа солыень баталжа, «Монгол Уласай габьяата дасгалжуулагч» (тренер-һоригшо) гэһэн нэрэ зэргэ олгоһон гээшэ. Дэлхэйн абарга, габьяата тамиршан Ш.Чанрав «Энхын голой Пүрэв-Очир» гэжэ номдоо тэрэнэй бүхы амжалтануудые тоолоһон байдаг.

Пүрэв-Очир 2006 ондо Улаан-Үдэдэ үнгэргэгдэһэн «Алтаргана» нааданда Монгол оронойнгоо бүхэшүүлые ударидажа ерээ һэн. Һүүлээрнь Монгол Уласай Тамирай яаманай сайдаар ажаллажа байхадаа, агынхидта буряад-монгол барилдаанай тусхай хубсаһаар хамһалсаһан юм. Тиихэдэ Агын тойрогой Барилдаанай федерациин даргын орлогшо Цырен Лодоевич Даширабданов энэ асуудалаар Г.Пүрэв-Очир даргатай хэдэн дахин уулзаа һэн.

Барилдаанай тусхай хубсаһаар хамһалсаха арга боломжонь тэрэнэй һамган Мүнхын Дунгармааһаа эхитэй. Тэрэ 2006 ондо Улаан-Үдэдэ болохо Бүгэдэ Буряадай «Алтаргана» нааданда хабаадалсаха Монголой барилдаашадай үмдэхэ хубсаһа богонихон саг соо оёжорхиһон юм.

«Бидэнэй, тамиршадай амжалта туйлаха нэгэ гэршэнь – үри хүүгэдээ, маанадые үргэжэ, дэмжэжэ ябадаг гэрэй эзэн эхэнэр мүн. Илангаяа манай Г.Пүрэв-Очирай һамган Мүнхын Дунгармаа лаб бэ даа», - гэжэ уласай абарга Ш.Чанрав бахархал дүүрэн хэлэһэн гэхэ.

Үшөө нэгэ жэшээ: Монголой Самбо барилдаанай федерациин юрэнхылэгшэ, уласай Ехэ Хуралай гэшүүн Л.Энэбишэ Дунгармаагай оёһон хурьган дотортой торгон дэгэл үмдэжэ ерээд: «Таанад һамгадаа Дунгармаадал адляар оёдолдо һургахаяа яанат!» - гэжэ, бэшэ тамиршадта дэгэлээ һайрхаһан юм.

Бүлын түрүүгэй найдамтай түшэг тулга М.Дунгармаа 3 хүбүүдээ, 1 басагаяа нүхэртэеэ һайнаар хүмүүжүүлжэ, хүл дээрэнь гаргалсаа, эрдэм һургуули хүүлэлсээ. Г.Пүрэв-Очир уласай тамирай сайдай үндэр тушаал эзэлжэ байха үедөө Улаан-Үдэһөө Ага хүрөөд, манай үндэһэтэнэй музей орожо хараад, Дорнодоо, Цагаан-Овоогоо ошохоор мордоо бэлэй. Тэрэ гэһээр уулзаадүй байнабди. Дахин үе-үе уулзажа байхын тула энхэ мэндэ ябахамнай болтогой.

P.S. Минии найза Г.Пурэв-Очир 2022 оной 7 һарын 22-24-эй үдэрнүүдтэ Агада үнгэргэгдэһэн Буряадай уласхоорондын «Алтаргана» нааданда хабаадалсажа, тэрэнэй нээлгын Туг үргэлсэхэ үндэр хүндэдэ хүртөө һэн. Тэрэ ехэ һайндэрэй үедэ сүлөө саг оложо, манайдаа буугаад, халуухан сайемнай уугаа, өөрынгөө бэшэһэн «Буряад зоной бүхэ барилдаан», «Буряад бүхын харгыгаар» гэһэн номуудаа бэлэг болгон баряа бэлэй. Тиимэһээ бидэнэй хоорондохи харилсаан 20 гаран жэлэй туршада таһалданагүй.