1314
Элдэб яhатанай зондо сэдьхэл соонь тоонто нютаг, түрэл хэлэн, түрэhэн газар хаанашье ябаа hаань hанагдажа ябадаг.
Би Хэжэнгэ нютагта 1971 ондо түрɵɵб. Хэжэнгын аймаг үндэр хада уулануудаар, тала дайдаар, гол горхонуудаар, аршаан булагуудаар элбэг даа. Хабсагай үндэр hэбхеэн хадын хойморто Жэбхээhэнэй аршаан бии. Энэ аршаан Хэжэнгэhээ 32 модо урагшаа болоно.
Бага наhанhаа гэртэхинтэеэ энэ аршаанда оло дахин амараа hэмди. Тойроод hайхан байгаали, сэбэр агаар, аршаан бурьялаад, хобоо соогуур урдаад ерэдэг. Аймагай арад зон эндээ субарга тахинхай, ерэхэдээ hүзэглэдэг, мүргэдэг юм. Энэ аршаан Дара Эхэ эзэтэй юм, гэжэ эжынгэй хэлэhэн үгэ мартадагүйб. Хаанашье ябахадаа энэ hайхан газар хододоо намда hанагдажа байдаг.
Жэбхээhэнэй аршаанда хүнүүд торходо ородог, хүртэдэг. Аршаан олон үбшэ аргалдаг: хотын, зүрхэнэй, үе мүсын, арhанай, үшѳѳ хүсэ шадал нэмээдэг. Хүнүүд аршаан гэртээ залажа асараад уудаг. Нэн түрүүн hүзэглэхэ хэрэгтэйл даа гэжэ hанагшаб.
Эжы баабаймни олон үбгэд хүгшэдɵɵр Жэбхээhэнэй аршаанда амархаяа ерэдэг hэн. Газаа hарабшатай сарай доро гал түлёод эдихэ юумэеэ шанадаг hэн, урданайнгаа ажал тухай, залуугайнгаа наhан тухай хɵɵрэлдэдэг байгаа. Yшɵɵ элдэб наада наададаг, хүхилдэдэг hэн. Тойроод элдэб гоё сэсэгүүд hалбардаг, жэмэс ургадаг, шубууд амитад байрладаг.
Хэжэнгын аймагтамнай үшɵɵ олон аршаанууд бии: Хуригадай, Ородой, Хуурайн, Һараантайн, Мозойн, Бахлайтын, Эреэнэй. Yшѳѳ шабар арга Хɵɵрхэ нютагта бии юм. Холо газар эмнэлгэдэ ошоошьегүй hаа болохо. Эндэмнай иимэ hайхан аршаанууд байна даа.
Тиимэhээ энэ hайхан байгаалияа гамнажа, ой модоёо бү унагаая, аршаан булагаа бү хатаая! Ой тайгаяа сэбэрлээд, түймэрhѳѳ аршалая!
Аршаан булагнай, ой модон байгаалимнай – манай алтан, манай баялиг!
Хэжэнгэ нютагнай суутай
Алишье талаараа баян,
Аршаан булаг ундатай
Алим жэмэс элбэгтэй.
Амин бэеым тэнжээhэн
Алтан минии нютаг.
hайхан энэ байгаалияа аршалжа
Гамнажа хододоо ябаял даа!
Сэсэгма Содномдоржиевна Михайлова
Фото: selorodnoe.ru
