Бишыхан наhaнайм нажар

    Газаа ааяма халуун, харин тиигэбэшье Саяна өөрhөөн үндэрхэн үдхэн сабшалангай ногоон соо тэнгэри өөдэ шэртэн хэбтэнэ. Агаарта жэргэмэл хэтын дуугаа татажа, ногоон соо таршаагууд пишаганалдажа, ямар нэгэ хүгшэмшэдэй тайзан дээрэ концерт табиhaндал, оршон тойрон үзэгдэнэ. Саяна хажуудаа ургажа байhaн  мангир хараад , толгойень таттажа , альган соогоо мухарюулжа наадана, шара, хүхэ, ягаахан сэсэгүүд дээрэ эрбээхэй,  тэрмээлжэн, зүгынүүд үдэрэйнгөө ажал хэжэ, сүлөөгүйнүүд ниидэнэд . Наран үшөө дээрэ, нүхэд басгадаараа Могжоон соо нэгэ бухаад ерэхэ байнa, hүүлээрнь зүүн заха, Туяа, Хахи хүрэтэр амтатайхан мойho түүхэеэ ошохобди, - гэжэ Саяна үдэрэйнгөө түсэб табина.

  Гэртээ орожо, шанагаар удхаад , худагай хүйтэн уha түргэ түргэн уугаад, стол дээрэhээ хилээмэ абаад, зузаагаар тоho дээрэнь түрхижэ,  амташаан эдижэ,  газаашаа гарана. Садатараа шунгаад,  тангалайгаа харалтар мойho эдижэ, бидонгоо дүүргээд,  нүхэдөөрөө боро хараанаар гэртээ бусаба.  Аймшагтайгаар хадын оройнууд ямар нэгэ баатарнууд мэтэ хойто зүгhөөнь харална.  Тэнгэридэ түрүүшын мүшэд ялалзаба.  Үхибүүд үхэр малай мөөрөөн,  хонидой маараан доро хашаадаа туласа ерээд,  үшөө тараха дурагүй , элдэб аймшагтай хөөрөөнүүдээр  бэе бэеэ шэхэ хужарлана. Гэртэхинэйнгээ оогложо эхилхэдэ, гүйлдэhөөр гэр гэртээ ороно. Саяна гар нюураа угаажа,  таhaлуулhaн лапшатай амтатайхан мангиртай шүлөө уужа, haжад гэhэн хэбэртэй hyyна. 

  Гэртэ хон -  жэн. Булта унтанхай,  Саяна зүүдэ манана. Гэнтэ далитай болоhондол,  өөдөө дэгдэжэ,  сэхэ хада өөдэ ниидэнэ, нюдэнэй хараанда уha гол, нуурнууд хүхэрэн харагдана, үргэн хүнтэйн зүүн талада үндэр түрэлтэ Соодой ламхайн субарга наранда толорно,  бар тайга,  ан гүрөөлнүүд,  үзэгдөөгүй шубуу шонхор,  аршаан булагууд, Баргажан голоо танин абаад,  баяраар сэдьхэлынь халина. Ямар haйхан шэдитэ дайдада байдагаа гайхана. Хадын орой туласа ерээд, аяар дээрэhээ   Баргажан дайдаяа шэртэжэ, Элhэн тоонтоёо хараад,  нюдэнэйнгөө нулимса аршана. Эхэ эсэгэ тухайгаа гажарлан ябадагаа haнаадхина,  хаана, ямар орондо оршодог юм гэжэ гайхана. Гэнтэ ямар-нэгэ хүнэй мүр дээрэнь гараа табиhaндал үзэгдэбэ.  Хүншье харагдаагүй аад,  харин аалихан шэхэндэнь хэлэжэ байба: " Басгамни, эндэhээ хойшо Баргажан - эхэшни, Бархан Үндэр -баабайшни, нютагайшни зон -  аха дүүшни. Энээниие хадуужа абабал,  гансаардалга үзэхэгүйш. Хүн зондо этигэлтэй яба, нютагаа сахюусадта мүргэжэ яба."      

 Хүнгэхэн hэбшээн нюур руунь үлеэжэ,  Саяна нюураа хаагаадхина,  харин hэбшээн ехэдэжэл байна. Амияа буляалдажа,  haлхинтай тэмсэжэ байhaaр , гэнтэ hэришэбэ.  Хажуудань Баярта ахань үбдэглэжэ hyyгаад,  энеэбхилжэ байгаад , нюур руунь үлеэжэ байба . Саяна бишыхан гарнуудаараа үhэндэнь аhaжа,  үhөөгөө абаха haнаатай. Харин Баярта гар дороhooнь годироод, шуран бэрхээр бодоод,  газаашаа гүйн гараба.  Сонхоор дүүрэн наран Саяные шэнэ үдэрэй найрта урижа байба…

Сэрэгма Рабжиновна Ринчинова