​Дээдэ янзын дуран

Хүдөөгэй клуб соо лекци cоносхобо, темэнь: “Парти ба арад зоной нэгэ һанал, бодол”. Нэгэшье хүн ерэбэгүй. 7 хоног үнгэрөөд байхада, баһал лекци, темэнь: «Дуранай 3 түхэл янза”. Хүн зон дүүрэсэ сугларба...

- 3 түхэл янзын дуран байдаг юм – гээд, лекци уншагша эхилнэ. 1-дэхи янза – патологическа дуран: хэм түхэл соогоо бэшэ, эгсэ хажуу тээшээ болоһон. Энээн тухай хэлэжэ боломоор бэшэ.

2-дохи янза – хэм түхэл соогоо, нормальна. Энэ дуран тухай һайн мэдэнэт, үни энээн дээрэ байнгүй, саашаа ябая...

Эгээл шухала, эгээл дээдэ янзын дуран – энэ, 3-дахи янза, арад зоной партидаа дуратайнь. Мүнөө бидэ энээн тухай тодорхой дэлгэрэнгыгээр хөөрэлдэхэбди...

* * *

Будамшуу наһанһаа нүгшэбэ. Бурханай орондо шэлэжэ абахыень дурадхаба: капиталис гү, али социалис тамын орондо орохыень…

- Социалис тамын орон ошохомни, – гэбэ Будамшуу.

«Эхэ орондоо ямар үнэн сэхэ хүн байгаа юм?” – гэжэ шүдхэр боохолдойнууд ехэтэ һонирхоно... Өөрынхеэрээ Будамшуу иигэжэ тайлбарилба:

- Капиталис тамын орондо: зогсолтогүй, таһалгаряагүй ажалынь ябажал байха... Харин социалис тамынхидай зуруул шиирэнь үгы болохо, түлеэниинь дүүрэшэхэ, котёл – тогоониинь заһабарилгада байшаха, боохолдой шүдхэрнүүдэй партийна суглаан эхилшэхэ... Ганса политсоносхол заримдаа цех соо болохо. Иигээд саг – үдэр үнгэрхэл даа...

* * *

Хүдэлмэришэн анкетэ бэшэжэ байтараа, хүршэдөө хандаба:

“Гэр бүлын байдал” графа соо олон гэр бүлэтэйб гэжэ бэшэхэмни...

- Юундэ? – гэжэ хүршэнь һонирхоно.

- Үгы, һамгагүй ха юмши, ганса хүн...

- Тэрэшни хадаа тэрэ. Теэд минии хүзүүн дээрэ бүхы дэлхэйн коммунистнар – тэжээбэриин хүнүүд болоод һууна. Манай гүрэн тэдэ золигуудта туһалнабди гээд, намһаа, бүхы совет арад зонһоо хододоо салин түлбэриһөөмнай хасаад, тэдэнэртэ эльгээжэл байха. Капиталистнуудтай тэмсэнэбди гэжэ ажал хүдэлмэриеэ хаяад, шууяа шааяа гаргажа байһан хүнүүдтэ би юундэ туһалха болонобиб?

«Үдэжэ олон болоод...»

Совет сэрэгшэдэй Монгол орондо байрлахада, гэнтэ эхэнэрнүүдэй түрэхэ олошоржо эхилбэ.

Мэгдэһэн, һанаагаа зобоһон энэ ороной ажаһуугшад эрхэтэдэй ба шажан мүргэлэй засаг хуулида, Совет сэрэгэй захиргаанда хандабад. Энэ ябадал ямаршье үрэ дүн үгэбэгүй...

Ядахадаа Хамба лама совет сэрэгэй ахалагшатай уулзаха эрилтэ табиба.

- Бидэ танай урда эрилтэ табинабди: сэрэгшэдэйнгээ дунда шанга гэгшын эмхи журам тогтоохо болоот! – гэнэ Хамба. - Иимэ байдал тэсэбэригүй боложо байна.

- Тиимэл даа, үндэр түрэлтэ Хамба лама, – гэнэ генерал.- Теэд та һанана бэзэт, Библи соо юун гэжэ хэлэгдэнэб: “Ошо, үдэжэ олон боло...”?

- Тэрэ хадаа тэрэ, – гэбэ Хамба. - Харин Библи соо хэлэгдэнэгүйл: “Үдэжэ олон болоод, үгы боло...”.

Очир Нурбаев