Түүхэтэ ушар Хяагтын музейдэ

Хяагтын хизаар ороноо шэнжэлгын музей соо hайндэр болоно. Һэльбэн шэнэлэлгын удаа жасанууд руу 19-дэхи зуун жэлэй хоёр гайхамшагта бүтээл бусаагдаа. Мүнөөдөө бүтээhэн хүниинь элирүүлэгдэнэ, харин hүүлээрнь арад зоной анхаралда үзэсхэлэн дээрэ дэлгэгдэхэ. 
Хяагтын хизаар ороноо шэнжэлэлгын музей 1980 ондо байгуулагдаhан юм. Тэрэнэй жасада 120 мянга гаран  бүтээл ороно, ургамал болон ан амитадай дүрэ, Ород Улас Хитад хоёрой хоорондын худалдаа-наймаанай хэрэгсэлнүүд, хизаар ороноо шэнжэлгын гайхамшагта номууд, зурагууд болон урданай бурханай дүрсэнүүд гэхэ мэтэ. Зарим хубиниинь hэльбэн шэнэлэлгэдэ орохо ёhотой.  Обручевай нэрэмжэтэ Хяагтын хизаар ороноо шэнжэлэлгын музейн захирал Баир Цыремпиловэй хэлэһээр:

Манай Обручевай нэрэмжэтэ музейдэ хоёр ехэ сэнтэй, зохид бүтээл ерээ, ваза домбо, тиихэдэ заанаар хэгдэhэн байпуур, санзай бадараадаг», - гэжэ  хөөрөө. 

Буряадай соёлой яаман нёдондо мүнгэ hомолжо, март соо бүхэроссиин hэльбэн шэнэлэлгын түб руу шаажан домбо эльгээhэн байна. Уридшалан мэдээгээр энэнь 18-дахи зуун жэлэй монголой бүтээл гэлсэнэ. Энэ хадаа үнэхөөрөөшье музейн жасада байhан ори гансахан гайхамшагта бүтээл юм. Шатааhан шабар, хайлуулhан дабирхай, эржэн танада ороходоо, аргагүй наринаар хэгдэhэн эд зөөри гээшэ. Тус бүтээлые 1938 ондо Эрмитаж Хяагтын хизаар ороноо шэнжэлгын музейдэ дамжуулhан юм. Тэрэ сагта иимэ бэлэгүүд заншалта байгаа. Жэшээлхэдэ, энэ байпуур мүн лэ Эрмитажhаа ерээ, баhал шэнэлэлгэ хэрэгтэй байгаа хаа. 
Зүгөөр шэнэлэгдэhэн гайхамшагта энэ бүтээлнүүд майн 18-да болохо музейн үдэртэ арад зондо харуулагдаха.