Бар жэлэй найр наадан эхилбэ

Үхэрөө үдэшэбэ, бараа угтаба

 Буряад-монгол арад түмэнэй энэ алтан тайзан дээрэ Сагаалганаа угтажа эхилһээрнь, аяар 33 жэл үнгэрбэ. Буряад театрай дээдэ гарай зүжэгшэд тэрэ гэһээр арад зондоо баяр баясхалан таһалгаряагүй асарһаар. Гүлмэрхэн залуу, зүжэгшэнэй мэргэжэлдэ түрүүшын алхамуудаа хэжэ байһан зүжэгшэдһөө эхилээд, театрай һаншаг сагаан аха захатан хүрэтэр энэ нааданда хабаадаба. Һүр жабхаланта хүгжэмэй зэдэлхэтэй сасуу хүшэгэ нээгдэжэ, тайзан дээрэ зүүн зүгэй литын 12 амитад бултадаа зогсоно. Үнгэржэ байһан үхэр жэлээ ёһо соонь хүндэлөөд, уһан хара бар жэлээ ёһотой һууридань һуулгана. Иигэжэ Сагаан һарын наадан эхиеэ абаба. Баярай нааданай түрүүшын хахадта уянгата дуунуудай, хүхюутэй наадануудай хажуугаар ургажа ябаһан залуушуулда тон хэрэгтэй буряадай ёһо заншалнууд тухай зүжэгшэд хөөрэжэ үгэнэ.

Шог ёгто наадан

Энэ хэһэгтэ Ород Уласай габьяата зүжэгшэн, мэдээжэ Олег Бабуевай тайзан дээрэ гаража ерэхэдэнь, тэндэ һууһан харагшад халуухан альга ташалгаараа угтаба. Тэрэ абаһаар лэ харагшадтаяа холбоо тогтоожо, энеэдэтэй хөөрэлдөө ябуулаа. Зал соо һууһан 3 харагшые тайзан дээрэ урихадань, тэдэнэй дунда манай нүхэр Эрдэни Раднаев гаралсаба. Россиин теле-субагта гарадаг «Слабое звено» гэһэн наада Олег Бабуев, Буряад Уласай арадай зүжэгшэн, тус нааданай сценари бэшэһэн Надежда Мунконова гэгшэд тайзан дээрэ уригдаһан зонтой наадаба. Сагаалганда хабаатай шог ёгто асуудалнуудта харюусахадань, одоол энеэдэтэй наадан болобо. Түрүүшын дүхэригэй һүүлдэ нэгэ хүниинь нааданһаа гаража, манай нүхэр Эрдэни саашаа ябаха эрхэдэ хүртэбэ. Нааданай дүнгөөр илаһан хүн үгы, “эб найрамдал” диилэбэ гэжэ шүүгшэд элирүүлээ. Буряадууд Сагаалганай үедэ һээр сохижо наададаг байгаа гээд мэдээжэ. Буряад театрай зүжэгшэд харагшадайнгаа дунда заншалта наадаяа мүн лэ үнгэргэбэ. Һээр сохихо дуратай 2 хүбүүд гараба. Нэгэниинь Захааминай байжа, түрүүн сохихо эрхэдэ хүртэбэ. Ушарынь гэхэдэ, Олег Дамдинович өөрөө Захаамин һайхан нютагһаа уг гарбалтай гээд мэдээжэ ха юм. Һээр сохихо наада үнгэргэхэ зуураа Олег Бабуев арад зоноо хүхеэнэ, энеэлгэнэ, энэнь зүжэгшэнэй амаргүй ехэ талаан бэлиг, дүршэл гэршэлнэ бшуу. Захааминай болон Яруунын хоёр хүбүүд һээрнүүдээ нэгэ сохиходоо хухалжа, театрай зүгһөө билет бэлэгтэ хүртэбэд.

Үбгэд хүгшэд

Буряад театрай «үбгэд хүгшэдэй» арадайнгаа гүн сооһоо абажа бэлдэһэн наада харагшад үнинэй халуунаар угтан абадаг болонхой. Үбгэд хүгшэдэй хабаадалгагүйгөөр нэгэшье тоглолто үнгэрдэггүй гэхэдэ, алдуу болохогүйл даа. Халдабарита ханяаданай хорюулнууд, үбшэнһөө бэеэ яажа аршалхаб гэһэн сэдэбээр эдэнэр шог бэлдэжэ бэлэглээ. Юрэдөө, бултыень хөөрэжэ бү үгэе даа. Буряадаймнай ажаһуугшад болон ерэһэн айлшад өөһэдөө тоглолтодо ошожо, шэхэнэй шэмэг дуунуудые шагнажа, энеэдэтэй наада хаража ерыт гэжэ уряалха байнаб.

Найруулан табигшад

«Бар жэлэй найр наадан» гэһэн тоглолтын сценари Буряад Уласай арадай зүжэгшэн Надежда Мунконова болон Лосолма Протасова хоёр бэлдэбэ, Сойжин Жамбалова найруулан табяа. Ород Уласай соёлой габьяата ажаябуулагша Эржена Жамбалова һүүлшын мүлирүүлгэ хэһэн байна.

- Мүнөө жэлэй Сагаалганаймнай наадан оройдоо хэдыхэн үдэр соо харуулагдаха, үрдин байжа, ерэжэ харыт! – гэжэ Эржена Жамбалова дуулгаба.

Нааданай һүүлдэ

Баярай үдэшын дүүрэхэдэ, харагшад ехэл хүхюутэйнүүд, өөһэд дундаа харилсан, дэгэл малгайгаа абажа зогсонод. Тиихэ үедөө тоглолто тухай һанамжануудаараа хубаалдана.

- Яһала гоё наадан болоо, зүжэгшэд бэрхэнүүд даа!- гэжэ дунда наһанай хоёр эхэнэр зугаална.

- Арба гаран жэл Буряад театр ерээгүйб, мүнөө нэгэ ондоохоноор наадаяа табидаг болоһон байна. Түрүүн гоёхоноор үнгэрдэг һэн, али, магад, би өөрөө залуу ябаа гүб даа. Тиихэдэ аймаг аймагаараа суглардаг байгаа һэмнайбди, - гэжэ нэгэ үбгэжөөл хажуудахидаа хөөрэнэ.

 Сагаан һараар, Сагаалганаар!