Буряад циркын амжалта

Амитадай хабаадалгагүй энэ тоглолтодоо циркын артистнууд дээдэ гарай уран бэлигээ, хүсэ шадалаа, харагшадые гайхуулха, баярлуулха урма шэдиеэ дэлгээгээ бшуу.

      Yнгэрhэн жэлэй намар Буряадай Гүрэнэй циркын уран hайханай хүтэлбэрилэгшын тушаал залуу хореограф Алдар Кынзыбеев даажа абаhан юм. Гурбан жэлэй саана тэрэ циркдэ балетмейстерээр хүдэлжэ эхилээд, вольтижна акробатика, агаарай гимнастика мэтын тусхай мэргэжэлтэ hуралсал гаража, циркын шоу-нааданда хам оролсоо hэн. Шэнэ наадандаа Буряадай циркын hургуулиин шабинарые, шэнэ үеын хатарай «Угол зрения» театрай артистнуудые хабаадуулаа hэн. Тэрэнэй хүтэлhэн уран бэлигтэнэй хамтарал шэнэ түхэлэй балетно-акробатическа шоу-наада зохёогоо. Республикын 100 жэлэй ойдо зорюулагдаhан соёл урлалай хэмжээнүүдтэ эхи табиха хүндэтэ эрхэ Буряадай Гүрэнэй циркын энэ тоглолтодо даалгагдаа hэн.

     Кремльдэ 2020 ондо үнгэрhэн Сагаалганай, Улаан-Yдэдэ боксоор эхэнэрнүүдэй дэлхэйн чемпионадай найр нааданай режиссер Леонид Ситов энэ тоглолтын ахамад найруулагша болоhон юм. Хүгжэмыень мэдээжэ Лудуб Очиров зохёогоо. Шоу-нааданда тоглогшодой шэмэг хубсаhа бэлигтэй уран зурааша Амгалан Ринчинэ бүтээгээ.

      Байгаалиин, дэлхэйн табан хүсэнэй нюуса тайлбарилха хүсэлтэй зориг түгэлдэр герой холын аян замда гарана:

 

Намда галай шэнжэ бии…

Наран шэнгеэр хүйтэн юумэ гэдхээжэ,

Амидын шанар, хүсэ тэнхээ оруулаад,

Аянда саашаа ябаха хаба бии.

 

 (Борис Сыреновэй «Намда бии» гэжэ шүлэгэй мүрнүүд эндэ ба саашадаа хэрэглэгдэбэ).

 

      Дурна зүгэй хэдэн гайхамшаг орон дайдаар аяншална, шэдитэ үйлэ хэрэгүүдэй гэршэ болоно. Yлгэн дэлхэйн хүсэнhѳѳ хүртэжэ, аян замаа үргэлжэлүүлхэдээ, Эхэ-байгаалитай таhаршагүй холбоотой байhанаа мэдэрнэ:

 

Намда уhанай шэнжэ бии…

Мүрэн шэнгеэр үерлѳѳд, гандаhан газар сэлмээжэ,

Мүнхын сэсэг, ногоо набша надхуулаад,

Мэлмэн далай тээшэ тэгүүлхэ шадал бии.

 

Намда модоной шэнжэ бии…

Сэсэрлиг соохи алим жэмэсые эдеэшүүлжэ,

Сэдьхэлэй дура, сээжын охи hэргээгээд,

Жэлhээ жэл бүри сэсэглэхэ заяан бии.

 

     Дурна зүгэй үзэсхэлэн энэ нааданда харуулагдана, гоё гоо, уян нугархай абхай дангина басагад харагшадай дура татана. Иллюзионистнуудай эди шэдиие бүри гайхамшаг шэнжэтэй болгохын тула шэнэ сагай оньhон түхеэрэлгэнүүд (спецэффекты) тааруугаар хэрэглэдэнэ.

     Хайлашагүй халиб соо шэнгэн болодог, нугардаг, урдадаг шэрэм, булад мэтэ шэрээгдэшэгүй хүсэлтэй хүн шэн зоригтой абари зангаараа, эрэлхэг баатарай эрмэлзэл зүрхѳѳрѳѳ ямаршье уула хада дабаха, гай тодхор гаталан гараха аргатай гэжэ энэ зүжэг домоглоно.

 

Намда агаарай шэнжэ бии…

Алтан дэлхэй бүhэлжэ, амитаниие амидыруулаад,

Агуу уушханай хѳѳргэ хүдэлгѳѳд,

Асари гүрэн түрэнүүдые хүтэлхэ жолоо бии.

 

    Классика болон эстрадые, балет болон мүнѳѳ үеын хатарые, клоунада болон драмые, жонглер болон акробадуудые нэгэдүүлhэн гайхамаар hонин шэнэ жанрай мүндэлжэ байhаниие тэмдэглэхээр. «Сагай дүрбэн эрьюулгэ / Сахариг болоод үнгэрнэ./ Сарюун наhанайм эрьюулгэ/ Дуулан жэргэн үнгэрнэ» гэhэн энэ юртэмсын мүнхэ хуули тухай солото мүрнүүдые hануулhан энэ зүжэг наадан Буряадай Гүрэнэй циркын үнэтэй ехэ амжалта, уласаймнай ойн баярай сэнтэй бэлэг болобо ха юм.