Түрүү аргаар ургуулна

 Ошоошо хабар эдэ теплицэнүүдые харахадаа, үнөөхи алдар суута Авгиин конюшнинуудые эрхэ бэшэ һанаһан хүм. Бог шорой, хог нобшоор дүүрэн миин лэ торхо байгаа һэн. Нэн түрүүн тэрэниие хушалта доро оруулжа, досоонь арилгаха хэрэг гараа. Хэдэн жэлдэ хэгдээгүй бусадшье ажалнууд удаань ябуулагдаа юм ааб даа, - гэжэ тус академиин Инженернэ һалбариин хүдөө ажахые тоногжуулха тэнхимэй багша Анатолий Леонидович Езепчук хэлэнэ.

Мүнөө дээрээ хүнэй хүсэ хэрэглэхэгүй мүртөө, зайн гал болон бусад нөөсэ алмадаг түрүү технологинууд эндэнь нэбтэрүүлэгдэнхэй. Харин ажалай дүршэл оложо байһан оюутадта эдэ бүхы шэнэлэлтэнүүдэйнгээ ашаг үрэтэйе харуулха зорилготойгоор нэгэ теплицэ соохи ургамалаа заншалта гуримаар уһалһан зандаа. Нүгөө хоёртонь лэ дуһалай уһалуури түхеэрэнхэй. Эдэнь бэе бэеһээ нилээд ехэ илгаатай юм. Хоёрдохинь одоошье һүүлэй үеын түрүү технологи болоно. Хүнэгөөр уһа зөөжэ, ургамалаа уһалха гэжэ тухашарха хэрэггүй. Зайн галай хүсөөр хоёр теплицэ соо нэгэ доро ажал ябуулагдана.

 Дуһалай уһалууриин булюу таланууд олон. Нэгэдэхеэр, тиимэ ехэ уһан адхагданагүй, гадна газарай хүрьһэ эдлүүрилхэ талааршье бэлэн боложо үгэнэ. Эндээ өөһэдын худагтайбди. Харыт даа, ажалаймнай үрэ дүнгүүдые – овощнууднай хараа байса монсойно. Гэбэшье эсэсэй дүнгүүд намар тээшэл согсологдохо. Заншалта гуримаар, мүн иигэжэ дуһал дуһалаар уһалха хэрэгэй илгаань ургаса хуряалгын үедэ эли бодо харагдаха ёһотой, - гэжэ Буряадай гүрэнэй хүдөө ажахын дэргэдэхи «Агротех» гэһэн һуралсалай-үйлэдбэриин талмайн агроном Саян Дамдинов тэмдэглэнэ.

Гадна дуһалай уһалуури нэбтэрүүлхын хажуугаар эндэхи мэргэжэлтэд тусхай хушалта хэрэглэжэ, үрмэдэһэнэй ургахаһаа һэргылнэ. Тиигэжэ хэрэггүй ногоо гараараа түүхэеэ болинхой.

 Эдэ бүхы шэнэлэлтэнүүдые хэһэнэйнгээ ашаар урда жэлнүүдэйхиһээ үлүү ехээр ургаса хуряахабди гэжэ хүлеэнэлди даа. Саашадаа теплицэнүүдээ үшөөшье олон болгожо, ажахыгаа үргэдхэхэ түсэбтэйбди, - гэжэ Анатолий Езепчук хараалһанаа нюунагүй.

Хамта дээрээ 720 дүрбэлжэн метрэй гурбан теплицэ Поселье һууринда түхеэрэгдэнхэй. Экологиин сэбэр, химиин элдэб бодосогүйгөөр эдеэ хоолой ургамал: томат, үгэрсэ, һонгино, мангир, баклажан, перец г.м. ургуулагдана. Тэдэнь мүнөө- мүнөө монсойжо эдеэшэхэнь.

Эхинһээ эсэс хүрэтэр, хуу өөрын гараар хэгдэһэн ажал. БГСХА-гай гол байшанай газаахи теплицэнүүд соо ямар овощ һуулгаха талаар асуудал туршалгын гуримаар шиидхэгдээ һэн. Тиигэжэ манай эндэхи уларилда эгээл ехэ ургаса үгэхэ сортнууд шэлэгдэжэ, рассада хэгдэһэн юм. Удаань Поселье һууриндахи теплицэнүүдэй бэлэн болоод, хушагдажа байхада, газарта һуулгагдаа.

Үшөө нёдондо энэ газарта БГСХА- гай теплицэнүүд байгаагүй. Харин мүнөө академиин газар дээрэ хэгдэжэ байһан ажал хараад, эндэхи зон эрхэ бэшэ «үльгэрэй ороной сэсэрлиг боложо байна» гэжэ хэлэнэ. Теплицэһээ бэшэ талмайнуудыньшье болбосон түхэлтэй болгогдоно. Хажуугаарнь хартаабха, хапууста таригдаа. Ургуулһан овощнуудаа наймаалжа, олзо олохо түсэбтэй. Июлиин хуушаар БГСХА-гай үйлэдбэрилһэн эдеэ хоол «Николаевский» гэһэн дэлгүүрнүүдтэ худалдаанда табигдаха. Мүнөө дээрээ шалгалта гаража, тусхай зүбшөөл бүридхэжэ байнхай.

БГСХА-гай хүдэлмэришэдэй тэмдэглэһээр, академиин шэнэ дарганарай оролдолгоор олохон асуудалнууд шиидхэгдэжэ эхилээ. Юуб гэхэдэ, агроном, мелиоратор, агро-бизнес эрхилэгшэд, инженер, малай эмшэд, газар эсхэмжэлэгшэд мэтын мэргэжэлтэдые газар дээрэ гаргажа, ажалай дүршэл олгуулангүй бэлдэхэ гээшэ худал ха юм. Юуб гэхэдэ, олоһон эрдэм мэдэсэеэ эгээл иигэжэ хэрэглэхэдээ, алдуу эндүүгээ мэдэржэ заһахадаа, ёһотой мэргэжэлтэн боложо гараха болоно бшуу.

Эдэ гурбан теплицэ - түрүүшын лэ алхамууд. Урдань яһала амжалтатай хүдэлжэ байһан үшөө хэдэн хуушан иимэ газарнуудай мүнөө һэень лэ үлэнхэй. Тэдэниие бултыень һаяын жэлнүүдтэ һэргээхэ зорилго БГСХА- гай дарганар табинхай. Тиихэдээ түрүү онол аргануудые нэбтэрүүлжэ, шэнэ үеын теплицэнүүдые түхеэрхэ. Гадна үбэлэйшье сагта ургамал ургуулжа байха асуудал хэлсэгдэнэ. Эдэ бүхы түсэбүүднай бэелүүлэгдэхэнь болтогой!