​Буряад Уласта хүдөөгэй ипотекэ хүшхэрхөөр гү?

«Хүдөө нютаг һууринуудые эрид хүгжөөлгэ» гэһэн тусхай программа байгша оной январиин 1-һээ бэелүүлэгдэжэ эхилэнхэй. Ородой Холбоото Уласай хүдөөдэ ажаһуугшадай тоо олошоруулхын тулада тэдэниие болбосон түхэлтэй гэрнүүдээр хангаха зорилготойгоор энэ программа бэелүүлэгдэнэ. Тиигэжэ гүрэнэймнай ажаһуугшадай хүдөөдэ түбхинэгшэдэйнь хуби 25 процент хүргэхэ ехэ түсэб табигданхай. Энэ программын түрүүшын дүнгүүдые согсолонгоо, «Россельхозбанк» гэһэн акционернэ бүлгэмэй Буряад Уласай таһагай дарга Оксана Сахьяноватай уулзажа харилсабабди.

- Оксана Петровна, хүдөөгэй ипотекэ хайшан гэжэ хэрэглэжэ болохоб? Манай уншагшадта энээн тухай тодорхойгоор хөөрэжэ үгыт.

- Энэ урьһаламжын ёһоор, эрхэтэднай бэлэн гэр гү, али өөрын газар дээрэ баригдаһан байра абаха эрхэтэй юм. Гэхэ зуура, үмсын газартай зондо энэ урьһаламжа абажа, шэнэ гэр бариха ябадал хоригдоногүй. Иимэ өөрын гэхэ газаргүй байбал, баһал энэ урьһаламжын хүсөөр газар абажа, удаань шэнэ гэр тэрээн дээрээ бодхооходонь болохо юм. «Алас Дурна зүгэй гектар» гэжэ түсэлдэ хабаадажа, газартай болоһон зон баһал хүдөөгэй ипотекэ абаха эрхэтэй. Гол шухала эрилтэмнай хадаа танай абахаяа һанаһан гэр байратнай гү, али барилга эрхилхэ газартнай хүдөө нютагта оршохо ёһотой болоно. Россиин Засагай газарай тогтоолоор хүдөөгэй ипотекэ үгэгдэхэ нютаг тосхонуудай тусхай список баталагданхай.

- Хүдөөгэй ипотекын гол шухала эрилтэнүүд тухай хөөрэжэ үгыт?

- Хүдөөгэй ипотекэ 3 процентээр үгтэнэ. Энээнииень Ородой Холбоото Уласай хүдөө ажахын яаман тусхай тогтоолоороо баталдаг. Харин манай «Россельхозбанкда» ами наһанай даадхал хэһэн зон 2,7 процентээр иимэ урьһаламжа абаха аргатай байна. Тиимэһээ энэ урьһаламжа хэрэглэжэ, Буряад Уласаймнай ажаһуугшад уужам, болбосон түхэлтэй гэр байра абажа түбхинэнэ. Гэхэтэй хамта, гэр байра абаха хэрэгтэ 100 мянган түхэригһөө эхилжэ, 5 сая түхэриг хүрэтэр урьһаламжанууд үгтэнэ. Гэр байрын үнэ сэнгэйнь 10 хуби түлбэрииень ипотекэ абагшад түрүүн оруулха хэрэгтэй юм.

- Ямар хүн хүдөөгэй ипотекэ абаха эрхэтэйб, эдэ зондо ямар эрилтэнүүд табигданаб?

- Хүдөөгэй ипотекэ абаха зондо - юрын лэ эрилтэнүүд. Гол түлэб 21 наһаяа гүйсэд хүрэнхэй зонһоо эхилжэ, 65 наһандаа хүрэһэн эрхэтэд иимэ урьһаламжа абаха аргатай. Манай банкын гол илгаань хадаа үмсынгөө гэртэхи байдалаа хараад байдаг зон энэ программада хабаадалсаха аргатай юм.

- Мүнөө бидэн хүдөөгэй ипотекэ тухай хөөрэлдэбэбди. Харин юрын эд бараатай болохын түлөө урьһаламжа танай банк баһал 3 процентээр үгэнэ гэжэ дуулаһан байнаб. Энэ урьһаламжанууд юугээрээ илгаатайб? Энэ мэдээн манай уншагшадые баһал һонирхуулхал байха.

- Тобшохоноор хэлэбэл, иимэ эд бараанай урьһаламжа тодорхой зорилготойгоор үгтэгдэдэг. Жэшээлбэл, хүдөөдэ байдаг зон үмсынгөө гэр һэльбэн шэнэлжэ, уһа болон түлеэ залһаяа оруулжа, болбосон түхэлтэй болгоохоёо һанабал, энэ урьһаламжа абаха аргатай. Тиимэһээ барилгын болон һэльбэн шэнэдхэлгын ажал хэдэг эмхинүүдэй үзүүлһэн хангалтануудыешье энэ мүнгөөрөө түлэжэ болохо юм. Мүн лэ гэр байра болбосон түхэлтэй болгоходоо хэрэглэгдэдэг оньһон түхеэрэлгэнүүдые абахада хоригдоногүй. Иимэ урьһаламжа табан жэлэй болзороор үгтэнэ.

- Оксана Петровна, хүдөөгэй ипотекын үрэ дүнгүүд тухай хөөрэжэ үгыт. Үшөө юун тухай нэмэхэ байнабта?

- Энэ программада хабаадажа, өөрын гэр байратай болоһон зоной түлөө би үнэн зүрхэнһөө баясанаб. Тус программа аша үрэтэй, һонирхолтой гэжэ тэмдэглэхээр. Мүнөөдэрэй байдалаар, Буряад Уластамнай хүдөөгэй ипотекэ 212 айл бүлэ абанхай. Энэмнай аяар 320 сая түхэригэй урьһаламжа болоно ха юм. Өөрын гэр байра абаха арга боломжотой зон бүри олон болохо гэжэ найданабди. Һүүлэй һүүлдэ Буряад Уласаймнай ажаһуугшадай байдал энээнһээл дулдыдана ха юм.

- Хөөрэлдөөнэйнгөө эсэстэ манайнгаа уншагшадта юун гэжэ хандаха байнабта?

- Эгээл һонин мэдээсэлээ хөөрэлдөөнэйнгөө түгэсхэлдэ хэлэхэ гэжэ шиидээ һэнби. Эдэ үдэрнүүдтэ манай банк үшөө нэгэ шэнэ хангалта үзүүлхэ аргатай болобо. Байгша оной январиин 1-һээ хойшо ипотекын урьһаламжа абаһан зондо хүнгэлэлтэнүүд үзүүлэгдэхэ. Тиимэһээ эрхэтэднай анхан абаһан урьһаламжаяа «хүдөөгэй ипотекэ» болгохо аргатай. Энэ хадаа гансал хүдөө нютагуудай ажаһуугшадта хабаатай гээд, үшөө дахин һануулнаб. Гэхэтэй хамта, эхын капитал хүдөөгэй ипотекэдэ хэрэглэжэ болохо.

- Оксана Петровна, манай асуудалнуудта харюусаһандатнай баярые хүргэнэбди.

Бэлигто ЦЫРЕНДОРЖИЕВ хөөрэлдэбэ