Хуралдаан тухай һанамжанууд

«Хуралдаанай үедэ буд­дын шажанай урда байһан бодото эрилтэнүүдые най­руулха гэжэ бидэ оролдооб­ди. Мүнөө сагта үнэн бодото байдал харуулһан мэдээсэл худал хуурмагһаа илгахань хүндэ болонхой. Тиимэһээ хүн һайн болбосоролтой, мэ­дэсэ ехэтэй болохые оролдо­хо ёһотой. Маанадай харюу­саха ёһотой нэгэдэхи эрилтэ - лама санаартанда болон буд­дын шажангаар һонирходог хүнүүдтэ шанартай болбосо­рол олгохо. Хоёрдохи эрилтэ - тэсэбэригүй дээрэһээ бэе бэеэ ойлголсожо һуралга. Гурбадахи эрилтэ - хэд ураг­шаа һанаатайб, тэдэниие дэмжэхэ. Олон багшанар даншье һаа даруу номгонууд, бидэшье даб гээд тэдэниие дууланагүйбди», - гэжэ М.В. Ломоносовой нэрэмжэтэ гүрэнэй Ехэ һургуулиин Ази болон Африкын оронуудай институдай захирал, Буд­дын шажанай болбосорол ба эрдэм шэнжэлэлгые дэм­жэлгын жасын юрэнхылэгшэ Алексей Маслов хэлээ.

Тэрэнэй хэлэһээр, буддын шажан — энэ эндэ тэндэ бай­даг дасангууд лэ бэшэ, энэ хүнүүдэй нэгэдэл болон бэе бэетэеэ тааража харилса­ха шадал, энэл даа, Буддын шажанай I Уласхоорондын хуралдаанай шухала үүргэнь.

Буддын шажантай Шри-Ланкада гүрэн доторхи нии­гэмэй болон экономическа хүшэр, түрын үзэл бодолой тогтууригүй байдалнууд гол эрилтэ болоно гэжэ энэ оро­ной Соёлой сайдай шажан мүргэлэй ба буддын шажа­най хэрэгүүдээр нэгэдэхи орлогшо Сомаратна Вида­напатирана онсолжо тэмдэ­глээ:

- Манай орондо ни­итэ баялигта нүлөөлдэг гол түлэб экономическа һандаралтай холбоотой эрилтэнүүд тон олон. Дан ехэ хүшэр хүндэнүүдтэй үхибүүднайшье бү ушарһай даа гэжэ буддын шажанай эрдэнитэ баялигуудые хэрэ­глэхые Шри-Ланкагай Заса­гай газар оролдоно. Шажан мүргэлэй үндэһэн дээрэ эхин болбосорол хүгжөөлгэдэ ехэ зүдхэмжэ хэгдэнэ. Бүхы асуу- далнуудые һургуулиһаал эхилжэ шиидхэхэбди гэжэ бидэ ойлгожо мэдэрнэбди.

Буддын шажанай Хитадай мүнөө үеын ажабайдалда үзүүлжэ байһан нүлөө тухай Хитадай буддын шажанта­най эблэлэй түрүүлэгшын орлогшо, Юнхэгүн хиидэй шэрээтэ Ху Сюэфэн үгэ хэлэ­хэдээ дурдаа:

- Буддын шажан хүнүүдэй бүхы орёо асуудалнууд, уйдхар гуниг өөһэдынь һанаа сэдьхэлдэ оршодог, тиимэһээ дүй дүршэлэй, дадалай хүсөөр тэдээнһээ сүлөөржэ болохо гэжэ тооло­дог. Ушар иимэһээ мүнөөнэй байдалда буддын шажан тон шухала үүргэ дүүргэнэ. Хитад орондо буддын шажан хуби­лалтануудта ороо, Хитадай хүгжэлтэдэ, бүхы дэлхэй дэ­эрэхи арад зоной аза жарга­лай хүгжэлтэдэ ехэ хубитаяа оруулаа гэжэ тэмдэглэнэб.

«Энэ хуралдаан олон ондоо оронуудай буддын шажанай эблэлнүүдэй дунда үнгэргэлгэ эрдэмэй, шэнжэлэлгын, болбосоролой болон соёлой харилсаануудые үргэдхэн хүгжөөлгэдэ шэглүүлэгдээ.

Энэдхэгэй буддын ша­жанай шэнжэлэлгын ехэ һургуулиин уласхоорон­дын хэрэгүүдээр захирал Арвингд Кумар Сингхын тэмдэглэһээр, тэрэнэй гүрэндэ буддын шажан зөөлэн хүсэн гэжэ хэрэглэг­дэнэ, тиигээд ниигэмэй шу­хала хэрэгүүдые урагшатай­гаар шиидхэдэг.

Энэдхэг орондо будаадын шажан гүрэнэй гүн ухаанай болон соёлой нэгэ ехэ шухала хэһэгынь болодог. Буддын шажан Энэдхэгтэл мүндэлжэ, энэл оронһоо АСЕАН-ай гүрэнүүдтэ, Монголдошье, Солонгостошье, Япон улас- ташье болон Ази түбиин бэшэшье оронуудаар тараа. Буддын шажанай дэлхэй- гээр дэлгэрһэниие Энэдхэгэй уласхоорондын харилсаа- нуудта зөөлэн хүсэн гэжэ хэрэглэгдэнэ, тиигээд лэ өөһэдын ниигэмэй болон олониитын шухаг асуудалнуудые шиидхэлгэдэ ехэ үүргэ дүүргэнэ. Шухала ш и и д х э б э р и н ү ү д ы е абахадаа, Энэдхэг гүрэн буддын шажанай һургаал бодолнуудые хэрэглэдэг,— гэжэ Арвингд Кумар Сингх хөөрэнэ.

Буддын шажанай хүгжэлтын, соёлой, гүн уха­анай, бодото ажаябуулгын асуудалнуудые бүхы тээһээнь зүбшэн хэлсэлгэ, мүн лэ уласхоорондын харилсаа хэлсээнүүдэй шэнэ талмай байгуулга - Буддын шажан­танай I Уласхоорондын «Буд­дын шажан болон мүнөө үеын эрилтэнүүд» хуралдаа­най зорилгонь болоно.