Сэнгэн амарыт, нүхэд!

Заабол холын хари гүрэнүүдээр, далайнуудаар аяншалха бэшэ, харин түрэл нютагайнгаа бай­гаалиин үзэсхэлэнгүүдтэй, нангин таабарита газарнуудтайнь танилса­хань шухала. Дулаанай сагта хүл до­огуурнай ургадаг үрмэдэhэ ногоо хэ­рэглэжэ, гол булагуудай уhанда оро­жо, бэеэ элүүржүүлгын арадай олон арганууд байдаг. Жэл бүри дулаанай сагта үндэр хадын оройдо гаража байхада, мүн лэ хүнэй хии мориниинь hэргэдэг. Миин талын дундахи олон ехэ шулуунуудтай талмайнуудые эрьен хаража байхада, баhал үндэр хадын оройдо гараhан мэтэ нүлөөтэй байдаг ха.

Элүүр энхын 108 алхам

Гол горходой, мүрэнүүдэй эрье­дэ амарха үедөө түбэд ламанарай бэеэ hайжаруулдаг арга хэрэглэхэ­дэ болохо. Энэ ехэ орёо бэшэ аад, хүсэтэй арга хүнэй бэедэ тэнхээ ша­нар ба хүсэ шадал нэмээжэ, hудаhата hужааень бүхэжүүлдэг. Тэрэ арга­ар урдажа байhан голой уhан соогуур 108 дахин алхалха хэрэгтэй. Yдэр бүри гүйсэдхэбэл, хүлэй хабдар hэлхэнгүүд hалажа, бэеын бүхы ор­гануудта hайн нүлөө үзүүлдэг гэжэ тэмдэглэгдэнэ. Хүлэй табагай ба ула таланууд муу энергиhээ сэбэрлэгдэ­жэ, тэндэхи олон арбаад тусхай био- точканууд эршэмтэйгээр хүдэлжэ эхилдэг.

Тус арга хүйтэнэй сагта гэртээ ванна, душ соо гүйсэдхэхэдэ болохо. Хоёр-гурбан сантиметрын тухай хэмжээнэй уhа ванна соо юулээд, харин аргатай hаа, урдаад ошожо байhан уhан соо 108 дахин алхалбал, бүри hайн гэжэ хэлэгдэнэ. Тиихэдээ түрүүшээр бүлеэншэг уhан соо эхилээд, үдэр бүри 1 градусаар хүйтэн болгожо, hүүлэй hүүлдэ сэб хүйтэн уhан соо умбадаг болобол, бэе ехээр бүхэжэдэг. Yшөө ваннын (таазай) оёорто голой эрьеын хайр шулуу гү, али гэбэл, тусхай массажай хадхуурнуудтай хатуу хибэс дэбдибэл, бүри hайн. Эндэ гол шухала анхарха юумэн гэбэл, уhа руу орохынгоо урда тээ хүлнүүд дулаан байха ёhотой, тиигээд дүүргэжэ гараhанайнгаа удаа ехээр аршаха хэрэггүй, өөhэдөө хатаха ёhотой.

Голливудай энеэбхилээн

Зунай амаралтаhаа шоколад мэтэ гоё үнгэтэй арhатай ба голливуудай ялагар сагаан энеэбхилээтэй бусахын тулада заабол холын курорт ошохо хэрэггүй. Огород соогоо ажаллахадаа, уданшьегүй амтатай хүрин зүhэтэй арhатай болодог гэжэ мэдэнэбди.

Харин голливудай энебхилээтэй болохо хүсэлтэй зондо эдэ зүбшэлнүүд зорюулагдана. Хаа-хаанагүй ургадаг таба hалаа гэhэн ургамалаар шүдэеэ арилгабал, наймаанай ямаршье пастануудhаа hайнаар сэбэрлэдэг ба мүйлэ бүхэжүүлдэг. Түрүүн амаа уhаар зайлаhанай удаа таба hалаагай нэгэ набшаhа абажа жажалаад, хургаараа нюхан үрэжэ байгаад, шүүhыень мүйлэ руугаа нэбтэрүүлхэ хэрэгтэй. Удаань шүдэнэйнгөө щёткоор ногоон зүйлөөрөө шүдөө үрэжэ сэбэрлэгты. Эм домто ургамалай фитонцидууд, пектинүүд болон элдэб минералнуудынь шүдэ, мүйлэ аргагүй hайнаар бэхижүүлдэг. Тиигээд шүдэндөө ямаршье хоро хүргэнгүй, сагааруулхын тулада хуурай hүөөр үрижэ сэбэрлэгты. Шүдэнүүдтнай саб сагаан болохоhоо гадна, хуурай hүн мүн лэ тэдэниие бүхэжүүлдэг.

Далайhаа – хабшаахайн хуяг

Хэрбэеэ далайн эрьедэ амараа hаа, тэндэhээ далайн хабшаахайн яhан хуягые асараад, гэрэйнгээ үүдэнэй дээрэ үлгэбэл, хулгайшад ба тонуулшадhаа эрхимээр аршалха. Хабшаахайн хуяг соо далайн онгосо­нуудай дээрмэшэдэй, тонуулшадай hүнэhэнүүд байрладаг гэhэн үгэтэй. Тиимэhээ газарай «жэжэ –hужа» хул­гайшадые, тонуулшадые байрлаhан газартаа дүтэлүүлдэггүй ха.

Харин гэнтэ гол мүрэнэй хажуу­да амараад, голой хабшаахайнуудай баригдабал, шанаад, мүн лэ хуягуу­дыень гэртээ абаад ерэгты. Тэрэ ха­даа архиншадые архиhаа гаргахада туhалдаг сэнтэй дом юм. Хуягуудые жэжэлжэ нюдэhэнэй удаа, үдэрэй 2-3 дахин бага халбагын хахадаар ар­хиншанай эдеэн руунь нюусаар хо­лижо эдюулдэг. Тэрэниие бариhан хүн хатуу харые уухадаа, ойнь гутажа бөөлжэдэг болоод, саашадаа архиин үнэртэшье дурагүй болодог ха.

Баглаа сэсэгүүд

Тала дайдаар сэнгэхэдээ, сэсэгүүдэй hайханиие зүрхэ сэдь­хэлдээ шэнгээгты, хангалаарнь амта- шаан амилагты. Хэн нэгэнэй бэлэглэhэн гү, али гэбэл, өөрын суглуулhан баглаа сэсэгүүдые гэртээ уhан соо асаржа табяад, элдэб арга­ар удаан байлгаха гэжэ бү оролдогты. Гурба хонуулаад, хайрагүй хаяха хэ­рэгтэй, тиибэл, гэр доторхи энергети­кэ арюудхагдадаг ха. Тэрэ болзорhоо сааша зогсоhон сэсэгүүд хосоролой муу элшэ гэрэл сасажа эхилдэг гэжэ Фэн-шуй эрдэм hургана.

Боргооһон, батаганаанhаа

Зунай элдин сагта залхуутай боргооһон, батаганаанууд ехэ гаса­лан үзүүлдэг. Тэдээнhээ аршалдаг элдэб химическэ хэрэгсэлнүүд бо­гони сагай туршада туhалдаг, олон зондо аллерги үзүүлдэг. Дахин-да­хин түрхихэдэ, арhа хатаадаг, зохол­годог гэхэ мэтэ олон дутагдалну­удтай гэжэ мэдэнэбди. Харин эндэ доро үгтэhэн арадай хэрэгсэл ямар­шье хорогүй байхаhаа гадна, удаан саг соо шумуулнуудhаа аршалдаг. Бүридэлынь: ургамалай тоhон (ямар­шье hаа хамаагүй) + 9% столово уксус + шампунь. Бултыень (1:1:1) нэгэ адли хэмжээтэйгээр абажа hайнаар худха­хада, hүн мэтэ сагаан үнгэтэй шэнгэн зүйл болодог. Нэгэл түрхеэд, удаан саг соо амараар жэмэс түүхэ, амарха наадаха, огород соо ажаллаха болом­жо үгтэдэг. Гансал унтахынгаа урда тээ угаажа hалгахаяа бү мартагты!

Зүүдэндээ – хари гүрэнүүдээр

Хари гүрэнүүдээр аяншалха мүнөө дээрээ арга боломжогүй байбашье, зүүдэндээ холын оронуудаар ябаад ерэхэдэ, ямаршье hаад хорюулгүй бшуу даа? Хари гүрэниие ба тэдэ­нэй эрхэтэдые зүүдэндээ харахада, хүнэй ажаhуудалда болохоо байhан ехэ хубилалтанууд тушаа дохёо гэhэн тайлбаритай. Хэрбэеэ хитад, индус, монгол болон бусад Азиин яhатан үзэгдэбэл, зүүдэлэгшын ухаа сэдьхэ­лээрээ хүгжэн ургаhаниие харуулна. Анхан сагhаа зүүн зүгэй арадууд сэ­сэн ухаанай hүлдэ тэмдэг болодог. Араб – hаяын сагта ехэ хүхюутэй найр нааданай болохо тушаа мэдүүлнэ. Харин негр үзэгдэбэл, нэгэ талаар, эхэнэрнүүдтэ инаг дуранай ушар­та ябадалнууд тушаа, нүгөө талаар, зүүдэлэгшые хуурмаг худалша зоной тойроод, хараар хардажа байhан ту­шаа hэргымжэлнэ. Турциин эрхэтэн ба бусад «халуун шуhатай» арадуу­дай түлөөлэгшые зүүдэндээ хараhан хүнэй бодото байдалдаа ехээр мэхэлүүлжэ байhаниие дохёолно.

Тиигээд хари гүрэнэй эрхэтэн зүүдэн соотнай хадамда гарахые гү, али hамга абахые дурадхабал, та­най ажалдаа харюусалгата данса­нуудтай хүдэлхэдөө ба элдэб хэлсээ баталаануудай үедэ ехэ алдуу гар­гахаа байhан тушаа hэргымжэлнэ. Харин хари гүрэн руу байраар зөөжэ ошобоб гэжэ зүүдэлбэл, эрхилhэн хэрэгэй амжалтатайгаар түгэсэжэ, зүүдэлэгшын хуби заяанда шэнэ hайн шатын эхилхэ тушаа мэдүүлдэг.

Сагаан дали

Эмтэй домтой аршаан булагуудаа- раа Забайкалиин хизаар Кавказтай сасуулмаар гэжэ мэдээжэ. Yшөө хомо­рой домто ургамалнуудаараа суурха­даг. Онон голой эрьеын шадархи тал­майнуудаар «Молочай Палласа» гэhэн сэнтэй үндэhэтэ ургамал ургадаг.

Түбэдэй, Алтайн, Алас Дурнын, Монголой, Буряад Уласай болон За­байкалиин хизаарай үндэр хада уулануудай орьёлнуудаар сагаан дали гэhэн ургамал үндэрөөр сэг­нэгдэдэг. Түбэд эмнэлгээр хүнэй наhа утадхадаг гэдэг үбhэн үни ур­данай сагhаа нюуса эм домто ур­гамалнуудай тоодо байhан. Ехэ ла­манарай бисалгалай үедэ хэрэглэ­дэг, бөөнэрэй - бүтээлнүүдтээ, хаан түшэмэлнүүдэй – бэеэ hайжаруулжа, удаан хүгшэрхэгүйн тулада уудаг байhан үбhэн мүнөө олоной аша туhада хэрэглэгдэдэг болоhон.

Сагаан дали хадаа женьшень, ал­тан үндэhэн, лимонник болон бу­сад домто ургамалнуудhаа hураггүй хүсэтэйгөөр хүнэй бэедэ хүсэ шадал оруулдаг. Ори ганса набшаhыень нэгэ стакан халуун уhанда эдеэшүүлээд ууhан хүн бүхэли үдэрэй туршада хүсэ шадал дүүрэн ябадаг.

Хитадта шуhанай үндэр дараса аргалдаг шухала эмүүдэй тоодо ородог. Бүхы органуудые эдэгээхэ аргатай, бэеын хүгшэрхые аалидхадаг. Архиин мангарhаа түргэн абардаг. Ехээр ханяадаг, hула бэетэй үхибүүдтэ сагаан дали уулгахада, бэень шангаржа, ханяадан тушаа мартадаг.

Аршаан булагуудаар, эм домто ургамалнуудаар баян нютагта ажаhуудаг зон холын хариин курортнуудгүйгөөр бэеэ аргалжа, элүүр энхэ ябаха аргатайбди.