335
Дээдэ Онгостойдо нэгэ һарын туршада түрүүшын аэродром бэлдэгдээ. Тэрэл 1925 оной июлиин 1-дэ түрүүшын самолёдууд буугаа. «Москва-Бээжэн» гэһэн шэглэлээр ниидэн гаталгын хабаадагшад байгаа. Иигэжэ Верхнеудинск Зүүн Сибирьтэ өөрын аэродромтой түрүүшын хото болоһон байна.
1926 оной май һарада Москваһаа эльгээгдэһэн 27 авиа-мэргэжэлтэд аэродром дээрэ хүдэлжэ эхилээ. Һая нээгдэжэ байһан «Верхнеудинск – Урга» гэһэн шэглэлээр ниидэхэ самолёдые хангаха уялга тэдээндэ тодхоогдоо. Июлиин 22-то үглөөнэй 6 сагта «Моссовет» гэһэн 6 һууритай самолёт «Верхнеудинск - Алтан Булаг - Урга» гэһэн шэглэлээр ниидэжэ гараа. Түрүүшын жэлдэ агаарай энэ онгосоор 116 пассажир, 1200 килограмм почто, 12 тонно ашаан шэрэгдэһэн байгаа. Харин ганса 1931 ондо энэ харгыгаар 1080 хүн ниидээ гэжэ тоо баримтанууд гэршэлнэ.
«Москва-Владивосток», «Эрхүү-Шэтэ» гэһэн шэглэлнүүдээр ниидэжэ байһан самолёдууд Верхнеудинскда буужа эхилээ. Агаарай томо онгосонуудай асаруулагдахада, зүүн бэедэ шэнэ аэропорт баригдажа эхилээ.
1935 оной мартын 13-да Улаан-Үдэһөө түрүүшын рейс Баргажан руу табигдаа. 1940 ондо Багдарин хүрэтэр самолёт ниидэдэг болоо.
Саг ябаха бүри шэнэ самолёт, вертолёдууд Улаан-Үдын аэропорт дээрэ худалдан абтагдаа. Тэдэ ганса хүн зониие зөөдэг техникэ бэшэ, мүн абаралга-бэдэрэлгын албанда, санитарна авиациин, ашаанай уялгануудые дүүргэдэг болоо.
1959 ондо шэнэ вокзал ашаглалгада тушаагдаа, мүнөө «Хуушан вокзал» гэжэ нэрлэгдэнэ. Тэндэ «Байкал» гэһэн уласхоорондын аэропортын гол һуури байрлана.
1966 ондо Нижнеангарск, Хурамхаан, Баргажан, Багдарин, Таксимо, Хэрэн һууринууд, Закаменск хото Улаан-Үдэтэй агаараар холбогдоо. Удангүй Хоринск, Романовка, Сосновоозерское, Горячинск гэхэ мэтэ бусад нютагууд руу самолёт ниидэдэг болоо һэн.
1970 ондо ниидэлгэ-буулгын зурууд һэльбэн шэнэлэгдэжэ заһабарилагдаа. Энээнэй ашаар 1975 ондо 646 мянган пассажир хангагдаа. Мүн 1978 оной мэдээсэлээр, Улаан-Үдэһөө Москва, Горький, Челябинск, Новосибирск, Тюмень, Хабаровск, Якутск болон бусад хотонууд руу самолёт ниидэдэг байгаа.
Шэнэ аэровокзал 1982 ондо хүдэлжэ эхилээ. Олон тоото хүнүүдые хангалгада туһалаа. 1984 онһоо хойшо уласхоорондын аэропорт гээд нэрлэгдэнэ.
2007 ондо ниидэлгэ-буулгын зурууд үргэдхэгдэжэ, ута болгогдоо. Шэнэ гэрэлэй дохёо үгэлгын хэрэгсэлнүүд табигдаа. Тиимэһээ һүниндөө, үбэлдөө эртэ үглөөгүүр самолёт бууха аргатай болоо.
2023 оной 6 һарын туршада Улаан-Үдын аэропорт дээгүүр 318 830 хүн гараа. Бүхэли жэлдээ нэгэ сая хүнүүдые хангаха түсэбтэй.
Автор: Борис БАЛДАНОВ
