Ниигэм 22 aug 2023 900

Үреэлэй үзүүртэ – тоһон

Үреэл гээшые хэлэжэл байха хэрэгтэй – аргагүй ехэ элшэ хүсэтэй амаршалга гээшэ. Үреэлэй хүсэн шэнгэжэ, гэрлэжэ байһан залуушуулай ерээдүйень гэрэлтүүлэн, ута сагаан харгытай байлгаха гэжэ буряад зон этигэдэг.

ҺАМГА АБАЖА БАЙҺАН ХҮБҮҮНДЭ

Дураяа нэгэдэһэн нүхэртэй, 
Һаналаа нэгэдэһэн һамгатай болобош. 
Эхилхэһээ – эбтэйхэн, 
Захалхаһаа – замтайхан, 
Сагаан сэдьхэлтэй, 
Сэхэ харгытай, 
Үридөө энхэрэлтэй, 
Ажалдаа – амжалтатай, 
Абадаа адли баян, 
Эжыдээл адли элбэг, 
Унашагүй сэргэтэй, 
Унтаршагүй галтай, 
Дундагүй - дүүрэн, 
Дутуугүй – хүсэд, 
Дүрбэн тээшээ тэгшэ 
Жаргахатнай болтогой! 

Мүнөөдэр ханилһан нүхэршни 
Гарташни – түшэг боложо, 
Бэедэшни – хани боложо, 
Нэрэдэшни – нэмэри боложо, 
Гэртэшни – шэмэг боложо оробо. 
Тиимэһээ эрын сэдьхэлээр хайрлажа ябаарай! 
Толотоһон жаргалаа олоһон Та хоёр 
Тогтооһон гэрээ тоһодожол, 
Түлиһэн галаа һэргээжэл, 
Түрэл түхимөө мэдэлсэжэл, 
Һайхан сайгаар унда хэжэ, 
Һайхан замаар харгы хэжэ, 
Буряад эрхим айл боложо 
Ажаһуухатнай болтогой! 

ХАДАМДА ГАРАЖА БАЙҺАН БАСАГАНДА

Хүүхэн түрэһэн хубитайдаа 
Хүнэй болобо гээшэш, 
Харида заяатай түрэһэндөө 
Хадамай болобо гээшэш. 
Хари холын газарта 
Хүхюутэйхэн ябаарай, 
Өөрын дулаан дайдаяа 
Һанан дурсан ябаарай. 
Үбэрөөр дүүрэн басагадтай, 
Хүнжэлөөр дүүрэн хүбүүдтэй, 
Хари хүндэ хэлүүлэнгүй, 
Хара нохойдо хусуулангүй, 
Эрхим һайхан эхэнэрэй 
Дүүрэн жаргал эдлээрэй! 

Хайрата һайхан басагамни, 
Хадамда гаража ошобош даа. 
Алтан наран шэнги энеэбхилэн, 
Ургы сэсэг шэнги һалбаран, 
Ирагуу һайхан үгөөрөө 
Инаг нүхэрөө уяруулан, 
Хөөрүү зулгы зангаараа 
Хүн зоноо урмашуулан, 
Ороһон айлшадаа амтархама 
Халуун сайханаар угтан, 
Гараһан айлшадаа баясама 
Галтай нюдөөр үдэшэн, 
Баяр жаргал болохо 
Баатар ажалша хүбүүдтэй, 
Бэлиг ура ехэтэйхэн 
Бэрхэ сэбэр басагадтай боложо, 
Хайрата инаг нүхэртэеэ 
Хүхижэ, жаргажа һуугаарайт! 

ШЭНЭ ГЭРЭЙ БАЯРТА

Хүрин зандан сэргыетнай 
Хүлэгэй жолоо эзэлжэ, 
Хүжэ мүнгэн богоһыетнай 
Хүндэтэй айлшад алхажа, 

Улаан дүлэтэ гуламтадатнай 
Уран үреэл ханхинажа, 
Алтан айлшад олоороо 
Аяга сайетнай амасажа, 

Эгээл зохидоор баригдаһан 
Энэ һайхан байшан соотнай 
Наранай толон задаржа, 
Бэлигэй толон бадаржа, 

Дүрбэн сэхэ буландань 
Хүүгэдэй энеэдэн ханхинажа, 
Дүрбэн сагаан ханадань 
Үреэлэй дээжэ шэнгэжэ, 

Түлижэ байһан галтнай 
Түмэн жэлдэ бадаржа, 
Байрлажа байһан нютагтатнай 
Бадма сэсэг һалбаржа, 

Тоонтоёо тахин, хүндэлэн, 
Таатай зохидоор жаргыт даа! 
Элүүр энхэ зандаа 
Эрхим байдал түхеэрыт даа! 

Аабагар жаахан зээ басагамнай 
Алтан үендөө хүрэжэ, 
Үдэрэй үнгэрхэдэ үндыжэ, 
Хоног бүхэндэ хүгжэжэ, 
Хүнэй хэмдэ хүрэбэш, 
Зоной тоодо оробош. 

Уг үргэлжэлүүлхэ үримнай 
Үнэр баян боложо, 
Олон бэлигтэй, дүүрэн хэшэгтэй, 
Элдэбын харгыда төөрингүй, 
Эжынгээ зааһаар ябаарай даа. 

Асатай харгыда төөрингүй, 
Ахашуулай зааһаар ябажа, 
Арадтаа – алдартай, зондоо – суутай, 
Сэдьхэлдээ олон нүхэдтэй, 
Сээжэдээ сэсэн зугаатай, 
Бэрхэхэн, сэбэрхэн басаган боложо үндыхэшни 
болтогой!

Буряад орон соогоо мэдээжэ блогер Намжилма Цыденова бэлдэбэ

Автор: Намжилма ЦЫДЕНОВА