Гэр бүлөөрөө урлана

Буряад Баир Рабданов ба ород Людмила Петрова хоёрой гэр бүлэ нэгэл хамтын хэрэг бүтээнэ — тэдэ дурасхаалта бэлэгүүдые: гэр доторхи элдэбын ба­раа, уран зурагаар шэмэглэгдэһэн табагуудые, түйсэнүүдые, хайрсаг­хануудые, модоор үндэһэн буряад хэлбэритэй хүүхэлдэйнүүдые урлана. Баир Уланович Бэлигтэ хүбүүнтэеэ һиилэнэд, тэдэнииень Людми­ла Леонидовна уран гоёор зуран шэрдэжэ шэмэглэдэг. Хуша модоор урлагдаһан хүүхэлдэй — тон өөрсэ жэшээ. Иимэ урлалнуудые ондоо хэншье хэдэггүй гэжэ Баир Уланович хөөрэнэ:

- Хүүхэлдэйнүүд яһала гоё, һайхан болонод, хубсаһыень үндэһэн бу­ряад хэлбэритэйгээр зуранабди. Эдэ хүүхэлдэйнүүдээр Буряад оро­нойнгоо бүхы үзэсхэлэнтэ һайн һайханиие дамжуулха гэжэ орол­донобди. Багаханшье, мүн томо­шье хүүхэлдэйнүүдые урланабди. Нэгэтэ хүүгэдэй сэсэрлиг манда: үбгэн аба, хүгжэн эжы, аба, эжы, аха эгэшэ хоёр, дунда аха эгэшэ хоёр, дүү хүбүүн ба дүү басаган гэһэн гэр бүлэ бүтээхыемнай захяа. Тиигэжэ хүүхэлдэйнүүдэй заншалта буряад гэр бүлэ мүндэлөө.

Баир Людмила хоёрой өөһэдынь гэр бүлэ үнэр баян, тэдэ гурбан үхибүүдээ гарыень ганзагада, хүлыень дүрөөдэ хүргэнэ, зургаан аша зээнэрээ бөөмэйлнэ. Баирай хүгшэн эжы ашаяа уран зурагта дур­луулаа юм, абань — модоор урлал­гада, гэрэй эзэн өөрөөшье багаһаа модоор урлаха дуратай байгаа. Баир Людмилатаяа Хяагтын урлалай учи­лищи дүүргэһэн юм. Тэдэ өөһэдөө гэрээ баряа, сэсэрлиг һуулгаа. Бэ­лигтэ хүбүүниинь Ивалгын Үбэр Байгалай арадуудай колледж уран зурааша-һиилүүршэ мэргэжэлээр дүүргэһээр, гэр бүлынгөө хэрэгтэ дуратайгаар хабаадана. Виктория ашань баһал академическэ болбо­соролтой болохоёо Хяагтын урлалай һургуулида һураа. Иигэжэ Рабда­новтанай гурбан үе дуратай хэрэгээ хэнэ, тиигэжэ арадай урлалай занша­лые дээрэ үргэжэ байнад.

- 2006 ондо Хитад түлөөлэгшэдэй ерэхын урда тээ дурасхаалай бэлэгүүдые урлаха һаналтай болоо һэмди. Тиихэдэ хотын захиргаа- най мэргэжэлтэн намайе уряад, гадаадын айлшадта дурасхаалай бэлэгүүдые бүтээхыемни дурадхаа һэн. Тэрэ үедэ хотын дэлгүүрнүүдтэ гансал хитад зүйлнүүд байгаа, Хяаг­тымнай училищиин хэды бэрхэ ура­шуулые һургажа байгаашье һаань, эндэхи урашуулай бүтээлнүүдые олохогүйш - харин манай хото ганса республикымнай бэшэ, бүхыдөө ма­най орон руу орохо үүдэн болоно ха юм. Тиихэдэл би энэ хэрэг эрхилхэ гэжэ шиидээ һэм - хэрэгтэй байгаал даа, тиигээдшье һанаандамни ехэ­тэ таараа юм, - гэжэ Баир Рабданов хөөрэнэ.

Рабдановтанай гэр бүлэ 15 жэ­лэй туршада Буряад оронойнгоо үзэсхэлэн һайханиие, арад зонойнь арюун заншалнуудые сахиха, эб най­рамдал тухай, түрэл дайдадаа дурлал магтан дуулаһан өөһэдынгөө түүхэ урлан байгуулна. Хамтынь хэрэг энэ гэр бүлын хэдэн үеые хамтаруулаа. Байгша ондо үндэһэн «Бага болон дунда олзын хэрэг» түсэлэй дэм­жэлгээр Рабдановтанай уран гартай бүлэ Зүүн зүгэй экономическа хурал­даанда хабаадаха.

- Энэ хэмжээ ябуулгада («Энэ ма­най гэр бүлынхид» гэһэн урилдаан­да - авт. ажаглалта) ондо ондоо гэр бүлэнүүдэй олон үенүүд хабаадаһай гэжэ бидэ хүсэнэбди. Эндэ «бидэ» гэхэдээ, би Юрэнхылэгшын ба За­сагай газарай захиргаануудай гэшүүдые хэлэнэб. Хайшан гэжэ гэр бүлэ хүгжэнэб, арга мэдэсэ яажа үеһөө үедэ дажуулагданаб, манай гэр бүлэнүүдэй заншалта уг баялиг ямар аргаар манай ниигэмдэ да­ган сахигданаб, эдээн дээрэл манай гүрэн түрэ бата бэхеэр тогтон байна гэжэ харуулха шухала, - гэжэ Влади­мир Путин хэлээ.

«Энэ манай гэр бүлынхид» гэһэн урилдаанда хабаадаха мэдүүлгэнүүд 2023 оной ноябриин 4 болотор это­семейное.рф сайтда абтаха. Энэ урилдаанда гурбан үеһөө үсөөн бэшэ, дүрбэн болон олоншье түрэл гаралнууд хабаадаха аргатай. Жэ­шээлхэдэ, 6-һаа 17 хүрэтэр наһанай үхибүүд, түрэлхид гү, али хуулита түлөөлэгшэдынь, мүн лэ үбгэн аба­нарынь гү, али гэр бүлынь бэшэ­шье уран гартан оролсохо. «Энэ ма­най гэр бүлынхид» гэһэн урилдаан хэдэн шатаһаа бүридэнэ: онлайн шэлэлгэһээ эхилээд, нютаг можын, федеральна тойрогой шатануу­дай удаа 2024 оной зун Москвада түгэсэхэ, тэндэ бүхы оронһоомнай 300 гэр бүлэ сугларха юм.

Гэр бүлэнүүдэй урилдаа байгуул­ха үүсхэл Самарын Скатковтанай гэр бүлэ гаргаа юм. 2022 ондо «Росси – арга боломжонуудай орон» АНО- гой Ажаглалтын зүблэлэй зүблөөндэ энэ үүсхэл Россиин Юрэнхылэгшэ, Ажаглалтын зүблэлэй Түрүүлэгшэ Владимир Путин дэмжээ. 2023 ондо Эрдэм мэдэсын үдэртэ гүрэнэй тол­гойлогшо энэ түлэбэй эхилһэн тухай соносхоо.