​Түбэд эмшэд туhаяа дурадхана

Ямпил багша: «Хэрэгтэй эмүүд хүрэхысэ нөөсэлэгдэнхэй»

Буряад орондо мэдээжэ болоһон түбэд эмшэн Ямпил багша коронавирустай тэмсэхэ хэрэгтэ туһаламжа үзүүлхээр бэлэн байһан тухайгаа мэдүүлжэ, уласай Толгойлогшо Алексей Цыденовтэ болон элүүрые хамгаалгын сайд Евгения Лудуповада бэшэг бэшэбэ. 

Заншалта эмнэлгын заабаряар

- Хэдэн зуун жэлэй түүхэтэй заншалта эмнэлгымнай ашагтай байһаниинь Хитад гүрэндэ баталагдаа. Имагтал түбэдүүдэй байдаг можо оронуудта коронавирус халдаһан зоной түргөөр эдэгэхэ ушарнууд бүридхэгдөө ха юм. Юрэнхыдөө, Хитадта европын эмнэлгэһээ гадуур, заншалта арганууд албан ёһоор хэрэглэгдэдэгынь мэдээжэ. Тиигэжэ коронавирустайшье тэмсэхэдээ, «зэргэшээ мори хүллэжэ», богонихон болзор соо иимэ һайн дүн туйлаа ха юм, - гээд, Ямпил багша тэмдэглэнэ.

Үнэхөөрөөшье, Хитадта коронавирусай түлэг дундаа дэлгэржэ байхада, Түбэдэй бэеэ дааһан аймагтал эрхэ байдал тогтууритай гэжэ мэдээсэл гарадаг бэлэй. Ушар шалтагаанииень тайлбарилхадаа, Ямпил багша иигэжэ онсолно: «Арад зоной харюусалгатай байһаниинь баһал нүлөөлөө юм аабза. Түбэдтэ байдаг түрэлхидтэеэ харилсахадамни, хоёр һарын туршада гэрһээ гарангүй, Ногоон Дара эхынгээ тарни уншаад лэ, засагай эрилтэ жэншэдгүй сахяад байһан тухайгаа хөөрэнэ. Нээрээшье, үбшэн халдахаяа һанаагүй һаа, үйлсэ гудамжаар хэсэнгүй, харилсаагаа хизаарлаад байхань шухала». 

Хитадта албан ёһоор бүридхэгдэһэн 56 үндэһэтэнэй хэр угһаа хэрэглэжэ ерэһэн анагааха ухаанай дүршэлые бүхыдэнь «заншалта хитад эмнэлгэ» гээд лэ нэрлэдэг. Тиимэһээ тон түбэд эмнэлгын ашаар алибаа амжалтанууд туйлагдаа гэһэн мэдээсэл олохонь хэсүү байха. Можо ороноорнь лэ тухайлхаһаа бэшээр эмшэлхы онсолигыень элирүүлхэнь бэрхэ.

- Хитадай 5 можо нютагта түбэдүүд байдаг: Түбэдэй өөртөө заһаха оронһоо гадна, Юннань, Сычуань, Цинхай, Ганьсу. Тиигэжэ эгээл эдэ газарнуудтал коронавирус эдэгээхэ талаар тон һайн дүнгүүд харуулагдаа бшуу. Илангаяа Цинхай можын эмшэд түрүү гэжэ нэрлэгдээ. Тэдэнэй зохёоһон эм Хитадташье, мүн хари гүрэнөөршье үргэнөөр хэрэглэгдэнэ, - гэжэ Ямпил багша тэмдэглэнэ. 

Нээрээшье, «РИА Новости» мэдээсэлэй агентство үшөө мартын 23-да: «COVID-19 түхэлэй шэнэ коронавирустай тэмсэхэ талаар заншалта хитад эмнэлгэ һайн үрэ дүнгүүдые харуулна», - гэжэ Хитадай Гүрэнэй хүтэлбэриин Заншалта хитад эмнэлгын хэрэгүүдэй талаар Намай хорооной дарга Юй Янхун гэгшэ тэмдэглээ. Тэрэнэй хэлэһээр, коронавирус аргалха талаар хоёр эм үлүү ехэ үрэ дүнтэй байна гэжэ элирээ. Нэгэдэхинь, 13 үнгын сэсэгээр болон эмэй ургамалаар бүтээгдэһэн тан. Тэрэниие хүртэһэн хүнэй халууниинь буурана, ханяаданиинь намдана, мүн уушханай хадхаляа эдэгэнэ. Энэ эмэй туһатайнь Италидашье баталагдаа – 100 мянган шэрхэг эм тиишэнь эльгээһэн байгаа ха юмбибди, мүнөө үшөө тэдыел түхеэржэ ябуулхамнай. Харин хүндөөр хүрэһэн хүнүүдые табан ургамалай үндэһэн дээрэ түхеэрэгдэһэн эмээр таринабди. Юрэнхыдөө, Хитадта коронавирус халдаһан зоной 91,5 хубиие заншалта эмнэлгэ хэрэглэн аргалаабди. 90 хуби ушарнуудтань һайн дүнгүүд харуулагдаа», - гэжэ дуулгаһан байна.

«Хубитаяа оруулхые шиидээб» 

Ямпил багшын хэлэһээр, Хитадта, Энэдхэгтэ болон бусадшье гүрэнүүдтэ ажаһуужа, ажаллажа байһан түбэд гарбалтай эмшэд хоорондоо холбоотой байдаг. Тиигэжэ Америкэдэ байдаг хэдэн танилнуудынь коронавирус хүртэһэн аад, өөһэдыгөө эмшэлээд эдэгээ юм ха. 

- Иимэ ушарнууд олон. Эгээл тиимэһээ Буряад орондо коронавирустай тэмсэхэ хэрэгтэ хубитаяа оруулха гэжэ Алексей Цыденовтэ болон элүүрые хамгаалгын сайдта бэшэг бэшэхэ гэжэ шиидээб. Буряадай Эрдэмэй түбтэ түбэд эмнэлгэ шэнжэлдэг мэргэжэлтэдшье энэ үүсхэлыемни дэмжэнэ. Тиигэжэ мүнөө харюу хүлеэжэ байнаб. Зүбшөөлөө үгөө һаань, тэндэнь ошожо, эмүүдээ хүртөөхэб. Хамагай шухалань – хамгаалга ха юм. Тусхай эрилтээр түхеэрэгдэһэн эмнэлгын газар байха ёһотой, - гэжэ Ямпил багша тэмдэглэнэ. 

Тиимэһээл Юрэнхылэгшын үнөөхи шиидхэбэриеэ абахаһаань үшөө урид, Буряад орондо түрүүшын ушарай бүридхэгдэхэтэйл сасуу Ямпил багша өөрынгөө эмнэлгын газарта үбшэнтэниие хүлеэн абахаяа болиһон байна. Мүнөө тон хүндэ байһан хүнүүдтэл эмыень эльгээнэ. 

- Хэзээ хүдэлжэ эхилхэбта гэжэ асуужа, үглөөнһөө үдэшэ болотор зон хонходоно. Теэд байдалай хүсэд номгортор түдэхэ гэжэ шиидээб. Юрэдөө, Улаан-Үдэмнай хүдэлөөн ехэтэйл байна – самолёдууд ниидэнэ, поезднууд ябана, зарим эмхи зургаанууд, үйлэдбэринүүд ажаллаһаар. Энэнь аюултай! Гүрэнэй талаһаа улам шанга хиналтын табигдаа һаань, энэ үбшэниие хахад һара соо даража болохоор байгаа, - гэжэ Ямпил багша онсолно. 

Угайдхадаа Буряад Уласта заншалта эмнэлгын хэр угһаа үндэр хэмжээндэ хүгжэһыень ашаглабал, эрхэ байдал эрид һайжаруулхаар гэжэ түбэд эмшэн этигэнэ. Гадна коронавирус дарахамни гэжэ шэнэ эм зохёохо гэжэ тухашархашье хэрэггүй юм ха. 

- Нэгэ эмээр олон түрэлэй үбшэн эдэгээхээр байха. Жэшээлхэдэ, түбэд эмшэд хүнэй халуурхые арбан янзаар аргалдаг. Тиигэжэ гол болоһон хэдэн эмээ худхахадаа, үбшэнтэн бүхэнэй онсолиг хараалхань тон шухала. Би яһала үнинэй хүниие эмшэлнэ ха юмбиб даа. Мүнөө болоод, дүршэлөө сэгнэхэдээ, энэ хэсүү байдалда бодото туһаламжа үзүүлхэ аргатайб гэжэ мэдэрнэб, бэедээ этигэнэб. Мүн хэрэгтэй эмүүдээшье хүрэхысэ нөөсэлэнхэйб, - гэжэ Ямпил багша мэдүүлнэ. 

25 жэлэй туршада Буряад ороной ажаһуугшадай элүүр мэндые сахиха хэрэгтэ бэе сэдьхэлээ сүм зорюулһан түбэд эмшэн нёдондо зун «Буряад Уласай элүүрые хамгаалгын һалбариин урда габьяатай байһанай түлөө» медаляар шагнагдаһан байна. Гадна тэрэнэй найруулһан хэдэн тан Ородой Холбоото Уласай Элүүрые хамгаалгын яаманай албан ёһоной зууршалгада хүртэнхэй. Иигэжэ мэргэжэлтэ эмшэдэй дүхэригтэ Ямпил багшын яһала хүндэтэйень хараадаа абан, уласаймнай хүтэлбэрилэгшэд үнөөхи бэшэг соогоо дурадхаһан туһаһаань арсангүй байхашье аалам.

Гэрэл зураг tibet-center.ru