​​Таабаритайхан байгты – таахые оролдохобди

Байгша долоон хоногой эсэстэ хабарай түрүүшын һайндэр, Эхэнэрнүүдэй уласхоорондын үдэр тэмдэглэгдэхэнь. Энэ үдэртэ дашарамдуулан, мүнөөнэй эхэнэр хүнэй дүрэ ямархан гээшэб гэжэ эрэшүүлһээ асууһан байнабди. Эхэнэрнүүд гээшэ һүүлэй сагта эрэ хүнһөө алиш талаараа дутахаяа болёо, үнэн дээрэ тиимэ гү?

Александр Очиров, Хурамхаанай аймагай Ажаһуугшадые ажалаар хангаха түбэй захирал:

- Эхэнэрнүүд инаг гансадаа энхэргэн дулаанаар хандаха, эрэ нүхэрэйнгөө шэлэһэн харгы зам дэмжэхэ, дүмэхэ ёһотой. Үхи хүүгэдээ һайнаар һургаха, хүмүүжүүлхэ гээшэ эхэнэрһээ аргагүй дулдыдана. Эрэ хүн хээрэ, талаар эдихэ уухаяа бэдэржэ, ажал хэнэ ха юм даа. Хэды тиигэбэшье мүнөөнэй сагта эхэнэрнүүднай бидэнһээ дутуугүй ажал хэнэ, мүнгэ алта олоно. Нюдөө хужарлуулха сэсэг ургуулхаяа һанабал, тэрэнээ һайнаар уһала, үрмэдэһыень түүжэ хая, тиихэдэшни сэсэг һалбарха гэдэг арадай сэсэн үгэ бии ха юм. Тэрээндэл адли эхэнэрээ дүнгэжэ байбалшни, бүхы юумэн хуу урагшатай байха.

Жаргал Бадмаев, сагдаа:

- Эхэнэр хүн гээшэ энэ дэлхэйн шэмэг. Эхэнэрэй түлөө эрэ хүн хада хабсагай урбуулха аргатай, дайн дажаршье үүсхэжэ магадгүй. Эхэнэр хүн гээшэ шэлэһэн эрэ нүхэртөө үнэн сэхэ, үри хүүгэдтээ урин мээхэй байха ёһотой гэжэ би һанаха байнаб. Ажабайдалдаа ушарһан бэрхэшээлнүүдээ гэр бүлынгөө дүхэригтэ шиидхэхэ, олондо тараахагүй гэжэ оролдохо. Һүүлэй үедэ илангаяа Интернедтэ эхэнэрнүүд нүхэрөө доромжолжо бэшээд толилно. Тэрэ ехэ буруу ааша ябадал гэхэ байнаб.

Сергей Соголов, сэтгүүлшэн:

- Эрэ хүн эхэнэрэй нюдэн соо өөрынгөө дүрэ хаража байха ёһотой. Эхэнэр хүн хэзээдэшье, ямаршье сагта сэбэр сэхэ, мэхэ гохогүй байха гэжэ оролдохо. Сагай ямарханшье үедэ эхэнэр хүн хадаа эхэнэр ёһоороо үлэхэ хэрэгтэй. Эрэ зоной үгэ хүүртэ оролсохо бэшэ, дуугай шагнаархаад, һүүлдэнь эрэ нүхэртөө һанаһанаа хэлэхэ хэрэгтэй. Зарим залуу басагадые харахада, үлүүсэ энэ тэрэ юумэндэ тархияа шэхээд ябаха ушарнууд болодог. Минии һанахада, тэрэнь буруу. Харин мүнөө бүхы юумэн ондоо боложо байна, тиигэбэшье энэ оршон байдалай юрьеэн соогуур анханай буряад-монгол эхэнэрэйнгээ шэнжэ алдангүй, үри хүүгэдтээ дамжуулжа байбал, һайн лэ байгаа.

Булат Самбилов, зүжэгшэн:

- Эхэнэр хүн оршон тойрондо досоохиёо дууһан уудалжа харуулхагүй, багахан таабаритайхан байха. Эхэнэр гээшэ урин налгай зангаараа эрэ хүнэй улаахан зүрхэ хайлуулжа, сэдьхэлдэнь сэсэг тарижа шадаха аргатай байха ёһотой гэжэ һанагдана. Хэдышье һайн, шадалтай эрэ хүн эхэнэрэй холын хараагүй һаа, уруудадаг ушарнууд болодог. Ухаатай эхэнэрэй хани нүхэр хэзээдэшье түрүү, ажал хүдэлмэринь урагшатай байдаг. Тиимэһээ, илдам һайхан эхэнэрнүүд, эрэшүүлээ дүнгэжэ, үргэжэ ябабал, таанадшье һалбархат.

Валерий Цыбиков, арадай дархан:

- Гэр бүлын жаргал дууһан эхэнэр хүнэй гарта. Гал гуламтаяа тахижа, үри хүүгэдээ үндылгэхэ гээшэ эхэнэрэй нангин уялга мүн. Гэрэй эзэн эхэнэр ороһониие ундалуулха, эдеэлүүлхэ арга шадалтай, һайн зантай байха зэргэтэй. Харин һүүлэй жэлнүүдтэ бүхы юумэн хуу ондоо болоо. Олон эхэнэрнүүднай урдандаа ганса эрэшүүлэй хэдэг ажал эрхилдэг болоо. Авто-хүлэг жолоодоно, барилдана, сохилдоно. Барилдаха, наншалдаха гээшэ тон лэ эрын наадан ха юм. Эхэнэр хүнэй хатархада, гүйхэдэ, тон тааруу гэжэ би һананаб. Эхэнэрэй һайханаар хубсалаад, бэеэ наринаар абаад ябахые харахада, хэды гоё гээшэб. Би өөрөө барилдаашан хүн һэн хойноо басагадай барилдахые, түмэр үргэхые буруушааха байнаб. Энэ тон минии өөрын һанамжа.

Владимир Бухаев, «Амар сайн» дуунай бүлгэмэй ударидагша:

- Эхэнэр хүн хадаа нэн түрүүн эхэ ха юм даа. Тиимэһээ эхын дулаан альганһаа дээрэ юумэн энэ дэлхэй дээрэ үгы гэжэ хэлэхэ байнаб. Гүлмэр залуу басагадшье энэ дэлхэйдэ үри бэе түрэжэ, эхын жаргал эдлэхэ саг ерэхэ. Эхын үндэр нэрэ доро унагаангүй, дээрэ үргэн ябаха хэрэгтэй. Һайн эхэнэрэй гэртэ ходол дулаан, үхи хүүгэдынь садхалан, сэбэр нягта байдаг. Юрэдөө, эхэнэрэй нүлөө энэ наһандамнай амаргүй ехэ даа. Хэмнайшье хадаа өөрын түрэһэн эхэтэй, эгэшэ дүүтэй, тиимэһээ эхэнэрнүүдээ хүндэлжэ ябаял даа.

Баир Тыхеев, жолоошон:

- Аб адли хүн энэ замбида байдаггүй. Энэ ушараар эхэнэршье, эрэшье хүниие нэгэ адли хэбтэ оруулжа жэшэхээр бэшэ ха юм даа. Хүн бүхэн өөрын дабтагдашагүй онсо маягтай байдаг. Буряад араднай хэр угһаа муугаа дараад, һайгаа үргөөд ябаха гэжэ дэмы хэлсэдэг бэшэ. Тиимэһээ хүнэй муу тала хөөрэлдөөд яахамнайб. Яагаашье һаа, бүхы юумэн эхэнэрһээ эхитэй. Хүн хэлэндэ ороходоо, “эжы” гэжэ үгэ анха удаа хэлэнэ ха юм. Тиимэһээ эхэнэрнүүднай худал хуурмаг үйлэ гаргангүй, хэрүүл аманда оронгүй ябабал, һайн байха гэжэ һанагдана. Эрэ хүн эхэнэрээ хүндэлжэ, һанаһан юумыень бүтээхэ гэжэ оролдожо ябаха хэрэгтэй. Бэе бэеэ ойлголсобол, шиидхэгдэхэгүй асуудал байхагүй.