Ниигэм 8 jul 2020 464

Богоо илгажа суглуулха хэрэгтэй

 Хүн түрэлтэн хадаа эхэ байгаалиин дайсад гээшэлди даа. Амаргүй ехэ бог шорой, үлэгдэл хаядаһануудые хойноо үлөөжэ, оршон тойронхиёо бузарлажал байдагбди.

 Хэрбээ хүгжэнги гүрэнүүдтэ үлэгдэл хаядаһануудаа илгажа суглуулаад, шэнээр үйлэдбэрилжэ ашагладаг болонхой һаань, манай гүрэндэ иимэ һэдэлгэ гаргабашье, хэрэг урагшалнагүй. Ушар тиимэһээ “богоо илгажа суглуулдаг болохо тухай юун гэжэ һананат?” гэһэн асуудал табяабди.

Виталий Нестеров зүжэгшэн:

- Үнэхөөрөөшье, һүүлэй хэдэн арбаад жэлэй туршада тон ехэ хог гарадаг болоо. Тэрэнээ шэнээр болбосоруулан хэрэглэбэл, ехэл һайн ааб даа. Мүнөө хүдөө нютагаар ябахада, үнгын сэсэгүүдэй һалбаржа байһан тала дайдые элдэб эсын целлофан, хууха амһарта юумэн бузарлана. Энэ ехэл буруу. Теэд мүнөөнэй хуулиин ёһоор эдэ мэтэ хог өөрынгөө газаа галдахань хоригдоно. Галдажа байтараа баригдабал, ялада унахаш. Харин богоо илгажа суглуулаа болоходошни, тэрэнииеш һүүлдэнь үнөөхил нэгэ газарта дахин холижо обоолжорхихо. Тиимэһээ амяарла, боли - илгаагүй болоно ха юм. Бодото дээрээ хог үйлэдбэрилжэ эхилбэлнь, би илгаад лэ байхаб.

Наталья Соломинская, хүнгэн атлетикээр дэлхэйн абарга:

- Манай нютагта энэ талаар ба­гаханааршье һаа хүдэлөөн боложо эхилээ гэхэ байнаб. Би олон жэлдэ Францида ажаһууһамби. Тэндэ энэ талаар оройдоо асуудал байхагүй. Бидэнэй үглөөгүүр бодоод, нюураа заатагүй угаадагтал, тэдэ богоо илга­жа хаядаг юм. Хара багаһаа тиигэжэ хүмүүжүүлэгдэһэн хадань маанад шэнгеэр бог шоройгоо хамаагүй хаяха гэжэ ой ухаанданьшье орохогүй. Тиимэһээ бидэ хүүгэдээ гэртээ багаһаань эхилээд, саашадаа һургуулиданьшье зүбөөр һургаха ёһотойбди. Арад зоной арайл гэжэ хоолойгоо тэжээжэ байгаа сагта бог, хогоо илгаха гээшэ хүндэхэн бай­ха. Харин байдалынь һайжарбал, бүхы юумэн, тэрэ тоодо байгаалида хандасаньшье һайн тээшээ хубил­жа эхилхэ гэжэ һананаб. Илангаяа манай Буряад ороной ажаһуугшад Байгал далайгаа аршалжа, оршон тойронхидоо нягтаар, гамтайгаар хандажа, бог шоройгоо илган суг- луулха ёһотойбди.

Евгения Панарина, «ЭкоАльянс» эмхиин хэблэлэй албанай хүтэлбэрилэгшэ:

- Буряад орондо, бүхыдөө гүрэндэмнайшье иимэ ябуулга һаял эхилжэ байна гээд хэлэхэ хэрэгтэй. «Экология» гэһэн үндэһэн түсэлэй ашаар бэелүүлэгдэнэ. Багаханшье алхамуудаар энэ хэрэг бүтэжэ байна гээд хэлэхэ байнаб. Манай эмхиин, мүн олониитын нэгэдэлнүүдэй ашаар хүн зоноо оршон тойронхиёо сэбэрлэжэ, байгаалидаа гамтайгаар хандажа, богоо илган суглуулжа һургаха талаар ехэ ажал ябуулагдана. Томо-томо эмхинүүд өөһэдөө богоо илгаад тушаахадаа, багахан мүнгэнэй урмашуулгада хүртэдэг. Тиин бидэ иимэ дүрим, гурим нэбтэрүүлжэ, илангаяа хүүгэдээ һургаха ёһотойбди.

Намжилма Бухатиева, наһанайнгаа амаралтада байһан эхэнэр:

- Хүн бүхэнһөө суглуулһан түл- бэри мүнгөөрөө бог шорой илгажа, үйлэдбэриин томо-томо эмхинүүдые барюулаад, үни ажаллажа эхилээд байха ааб даа. Теэд мүнөө юум? Илга, болишье - нэгэл нүхэн соо хаягдаад байха. Үнэн дээрээ хог ил­гажа, хэрэгтэй зүйлнүүдыень дахин буйлуулжа хэрэглэдэг сагай ерээ һаань, һайн гээшэ. Теэд хэзээ манай ажаһуугшад хүгжэнги гүрэнүүдэй байдалда багаханааршье һаань дүтэрхы болохо гээшэб?

Цырегма Гыргенова, «Буряад ФМ» радиогой сурбалжалагша:

- Би Японидо һургуули гарахаяа ошоходоо, бог шоройгоо яажа арил­гадаг, илгадаг байһыень хараад, ехэ­тэ гайхаа һэм. Минии ошоходомни, тэндэхи зон яагаад хогоо илгахаб гэжэ абаһаар лэ харуулаад үгөө. Тии- гээд тон түрүүн улаан пакет соо бо­гоо хээд гарахадамни, ганса сагаан үнгэтэй пакет соо хэхэ хэрэгтэй гэжэ нэгэ хүн ойлгуулаа. Япон гүрэндэ ариг сэбэрые сахиха талаар тон һайнаар ажал хэгдэнэ. Үйлсэ гудам­жануудынь ходол угаагдажа байха. Зониинь гэжэ ябаһан газартаа юумэ хаяхагүй, ехэл журамтай юм. Жэжэ божо юумэеэ миин илгажа хаядаг һаа, хүнжэл, дэрэ гэхэ мэтын томо юумэ хаяхаяа һанабал, тусхай газар­та мүнгэ түлөөд тушаадаг. Тэдэнэй зэргэдэ хүрэхын тула тон ехэ ажал хэгдэхэ ёһотой. Эхилээл ха­дань, болоо гээшэ. Би богоо илгажа суглуулхаар бэлэмби.

Туяна Нестерова:

- Буряад-монгол арад оршон тойронхи байгаалидаа ехэл гамтайгаар хандадаг байһан гээшэ. Байрлаһан газартаа бог шорой үлөөхэһөө байтагай, хэрэггүй һаань, газарай зүлгэшье малтадаггүй байһан. Мүнөө сагта бидэ тон ехээр хаядаһа үлөөдэһэ гаргажа, байгаалидаа харша нүлөө үзүүлнэбди. Тиимэһээ манай гүрэн дотор түргэн лэ хогоо үйлэдбэрилжэ эхилбэлнай, ехэ һайн байгаа.

Автор: Булат БАДМАЕВ