Шэхэндэ хадуугдан, сэдьхэлдэ хүрэхэ

Юрэнхылэгшын грантын ашаар бэелүүлэгдэхэ үшөө нэгэ түсэл тухай «Үнэнэйнгөө» үнэн уншагшадта дуулгаха хүсэлэнтэй байнабди. «Хии морин» гэһэн түбэй зохёоһон «Юһэн эрдэни» гэжэ нэрэтэй түсэл дэмжэгдэжэ бэелүүлэгдэхэ болоһон байна. Тус түсэл дүршэл ехэтэй багша Сэсэгма Жигжитовна Цыбикова залан хүтэлхэ юм. Тэрэ өөрөө бүхы наһаараа хүдөөгэй һургуулида хари хэлэнүүдэй багшаар ажаллаһан намтартай. Буряад хэлэ болон уран зохёол заадаг бэшэшье һаа, түрэл хэлэндээ угаа дуратай, тэрэнэйнгээ хуби заяанай түлөө ходол һанаата боложо ябадаг хүн. Эгээл тиимэһээ энэ түсэл багшын сэдьхэл зүрхэндэ мүндэлһэниинь гайхалгүй.

 - Энэ түсэлэй гаршаг доро буряадаар 210 аудио-хэшээл бүтээгдэхэ. Тэдэнэй 105 хэшээлынь уран зохёолой хэлэн дээрэ һаа, бэшэ 105- иинь cэлэнгын буряадуудай нютаг хэлээр найруулагдаха. Эдэ хэшээлнүүд «Буряад-ФМ» радиогоор агаарай долгиндо гаража байха. Тиихэдэ «Мүнгэн хонхонууд» гэһэн хүүгэдэй дуунай студиин эдир дуушад 40 шэнэ дуунай клип зохёон бүтээхэ. Дээрэнь 40 видео- буулгабари нэмэгдэхэ, ойлгоһоноо бэхижүүлэн шалгалгын 9 тест бэлдэгдэхэ, – гээд, радиогой захирал Жанна Дымчикова хөөрэнэ.

Тус хэшээлнүүд 9 бүлэгһөө бүридэнэ, бүлэг бүхэндэнь 10-11 хэшээл орохо юм байна.

Буряад-монгол арад түмэндэ 9 гэһэн тоо гүнзэгы удхатай. Эгээл тиимэһээ энэ түсэл «Юһэн эрдэни» гэһэн нэрэтэй болоһон.

Юрэнхы һургуулида хари хэлэ зааха онол арга дээрэ үндэһэлэн, мүн багшын баян дүршэл хэрэглэжэ, Сэсэгма Жигжитовна хэшээлнүүдээ зохёоно. Шадамар бэрхэ багша «Буряад-ФМ» радиодо түрэл Яруунынгаа үдэр хүтэлдэг хадаа эдир хүүгэдтэ зорюулһан хэдэн аудио-хэшээлнүүдые бүтээжэ туршаһан байна. Тэрэ туршалгань урагшатай байжа, шагнагшадта яһала һайшаагдаа. Тиигэжэ урид эхилһэн ажалаа үргэлжэлүүлэн, энэ түсэл зохёобо ха юм даа. Түрэл хэлэнэйнгээ хүгжэлтэдэ горитой хубитаяа оруулжа байһан мэргэжэлтэдэй гаргаһан хэшээлнүүд багшанарай ажалда нэмэри туһа болохо. Бүхы хэшээлнүүд, видео- буулгабаринууд, тестнүүд https://buryadxelen.com// гэһэн сайт соо толилогдохо.

Энэ түсэл бэелүүлхын түлөө Буряадтаа мэдээжэ хэдэн бэлигтэн оролдоно. Жаахан хүүгэдэй ойлгосодо тааруу, үгүүлхэдэ бэлэн, удхаараа һонин шүлэгүүдые Нина Артугаева болон Цырен-Ханда Дарибазарова хоёр зохёонод. Шүлэгшэдэй мүрнүүдые уянгатуулан, хүгжэм зохёогшо Нар-Оюу дуун болгоно. Тиихэдэнь «Мүнгэн хонхонуудай» хүүгэд хоолой ниилүүлэн дуулана, харин Роман Шагланов гэжэ залуу хүбүүн клип бүтээжэрхинэ. Клип бүтээхэ гээшэ ехэ ажалтай юм. Аяар 40 буулгабариин 16-иинь буулгагдаад байна. Энэ ехэ түсэл дүүргэхэ хэрэгтэ жэл хахад саг үгтөөтэй. Тиигэбэшье зохёохы ажалтанай хүсэл оролдолгоор болзорһоо урид дүүргэгдэжэшье болохо.

Хэлэндэ һургалгын заабаринуудай гол эрилтэнүүдые хараадаа абан зохёоһон энэ түсэл хүүгэдэй, түрэлхидэй һонирхол татахаар гэжэ һанагдана.

Тус хэшээлнүүдые шагнажа һуухадаа, хүүгэд үгын удха ойлгохо, дабтан байжа хэлэхэдээ, хэлэнэйнгээ нугалбари уян болгохо. Саг үргэлжэ буряад аялга шагнажа байхадаа, хэлэндэ ороходонь нилээд бэлэн болохо. Англи, немец хэлээр дуу шагнахадаа, хүүгэд шууд сээжэлдэдэг ха юм.

- Хүн гээшэ шэхээрээ дуулахадаа, яһала һайнаар мэдэсэ хадуужа абадаг гээд мэдээжэ. Үшөө тэрэнээ гоё зураг дээрэ хаража байбал, үшөөшье тодоор һанажа абаха болоно. Тиимэһээ энэ бүтээжэ байһан ажалнай түрэл хэлэнэй багшанарта, сэсэрлигэй хүмүүжүүлэгшэдтэ тон хэрэгтэй болохо бэзэ гэжэ найданабди, – гээд, түсэл зохёоһон багша Сэсэгма Цыбикова хэлэнэ.

Буряад хэлэ шудалхада хэрэглэгдэдэг аудио, видео-хэшээлнүүд хомор гээд, сэхыень хэлэхэ хэрэгтэй. Тиимэһээ иимэ түхэлэй хүдэлмэринүүдые бэлдэхэ мэргэжэлтэдэй бии боложо байһаниинь тон һайн ааб даа. «Юһэн эрдэни» гэһэн аудио-хэшээлнүүд үе-үе болоод лэ, «Буряад-ФМ» радиогой агаарай долгиндо зэдэлжэл байха болоно. Тус радио шагнагшад хэд бэ гэхэдэ, газар дэлхэйн алишье буланда ажаһуугаа буряадууд болоно. Тэдэнэр түрэл нютагһаа хэды холо байгаашье һаа, эдэ хэшээлнүүдые шагнажа, хэлэеэ мүлижэ байха аргатай бшуу. Мүнөө «Буряад-ФМ» радиогой агаарай долгиндо хүүгэдтэ зорюулагдаһан «Эдир репортёр», «Шагай», «Тулгын галай хөөрөөн» гэһэн 3 дамжуулга гарана. Багашуул хара багаһаа түрэл хэлэндээ оробол, тэрэнээ хэзээдэшье, хаагууршье яба – мартахагүй. Эгээл тиимэһээ эдиршүүлдээ түрэхэһөөнь буряад һайхан хэлэеэ дамжуулха болоно гээшэбди.