Интернет сүлжээндэ эдэбхитэйгээр ажал ябуулдаг наhатай зоной тоо арбаад жэлэй саана хурга дарама үсөөн hаань, hүүлэй жэлнүүдтэ олон болоо гээд адаглахаар. Тэдэнэй дундаhаа онсо илгармаар ажал ябуулдаг бэрхэшүүл бии. Социальна холбоонууд соо hууhан зон тэдэниие hайн танидаг болонхой. Хэжэ байhан ажалынь хэр эрилтэтэйб, хэды шэнээн саг эзэлнэб гэхэhээ эхилээд, социальна холбоонуудай аша туhа тухай тэдэнhээ асуубабди.
Намжилма Бальжинимаева:
- 2011 оной декабриин 20-до хүбүүдтэеэ суг хамта «Мүнгэн тобшо» блог нээгээбди, тэрэмнай саашадаа сайт болоо һэн. Гадна социальна холбоон соо “Мүнгэн тобшо”, “Алтан гадаһан”, “Буряадуудай уг гарбал” гэһэн бүлгэмүүдые хүбүүдтэеэ зохёогообди. Энэ ажалыемнай сэсэгтэй жэшэхээр: сэсэгые уһалха, эдеэлүүлхэ, анхарха, ажаллаха хэрэгтэй. Ямаршье ажал дуратайханаар хэхэдэ, бүтэмжэтэй ха юм.
Үдэрэй туршада сайтдаа оло дахин орожо, ажал хэдэгби. Мэдээсэл, гэрэл зураг, видео-бэшэлгэ табинаб. Уншагшадай анхарал алдахагүйн тула үдэр бүри шэнэ һонин табинаб. Тиигэхэдэмни тэрэ дороо бүхы дэлхэй дүүрэн тарашана - Ази, Европо, Америкэ түбиин хүнүүд һонирхон уншана. Сайтынгаа статистика хараад, өөрөө гайхадагби. “Алдарта гэрэл зурагшын зориһон зам” гэжэ Данзанай Батсайхан тухай толилолгыем 7 хоног соо 2 405 хүнүүд һонирхожо уншаhан байгаа. Һургуулиин һурагшад, оюутад асуудал табидаг. Хүн бүхэндэ харюу бэшэдэгби. Хэжэ байһан ажалаарни һонирхоод, нэгэшье хүн буряад хэлэндээ hонирхолтой болоо hаань, эрхим гээшэ гэжэ бододогби. Түрэл арад зондоо ямар туһа хэхэ гээшэбиб, үри бэеэ, хүбүүдээ, ашанараа эхэ хэлэндээ эльгэтэйгээр хүмүүжүүлхын тула ямар юумэ хэхэ ёһотой гээшэбиб гэжэ зүрхэнэйнгөө шэмшэртэр һанаашалжа, хүсэ шадалаа зорюулжа, Интернет соо ажалаа ябуулнаб.
Светлана Целовальникова:
- Вконтакте сүлжээндэ аша хүбүүмни анха түрүүн оруулаад үгөө. Хожомынь фейсбугта өөрөө орожо эхилээб. Тиихэдээ буулгаhан гэрэл зурагуудаа ниитэлүүлдэг болооб. Түнхэнэй «Саяны» сониндо гэрэл зурагшаар хүдэлхэдөө, дугаар бүхэнэйнгөө hонин материалнуудые социальна холбоондо тунхаглажа байгааб. Һаянай инстаграмда гэрэл зурагуудаа оруулжа эхилээб.
Социальна холбоонуудай ашаар олон нүхэдтэй болооб. Намайе олониитэ hайн танидаг болоо. Гэрэл зурагуудыемни хараад, мэдэхэгүй юумыем заажа үгэнэ. Жэшээнь, Буряадай янза бүриин шубуудые буулганаб. Теэд нэрыень мэдэхэгүйб. Социальна холбоон соо hуудаг зон нэрыень хэлээд үгэнэ.
Yдэрэй туршада социальна холбоонууд руу олон удаа орожо, нүхэдтэеэ харилсанаб. Тэдэнтэеэ ходо холбоотой байгаагүй hаамни, минии хуудаhа хэншье шагаахаяа болихол. Баhал ажал лэ даа.
Любовь Жамбаева:
- 2015 онhоо бүхы шахуу социальна холбоонууд соо hуунаб. Yдэрэй туршада 10-аад удаа орожо, нүхэдэйнгөө толилолгонуудые харадагби. Намда ехэл туhатай байна - ажал хэрэгни урагшатайгаар ябуулагдана. Пенсионернүүдэй партида ороод, тэрэнэйнгээ ажал хүдэлмэритэй Буряадай олониитые ходо танилсуулжа байнаб. Сэдхүүлшэн бэшэшье hаа, дутуугүйгөөр ажал хэнэб.
Светлана Чимитова-Шойжонова:
- 2018 оной январиин 14-дэ түрэлхидни намдаа смартфон бэлэглээ. Тиигээд вайбер хэрэглэжэ hургаа. Телефоноо гарhаа табингүй харилсажа мэдээб. Заримдаа гэртэхинhээ нюужа, хүнжэл соогоо ороод, нүхэдтөө бэшэдэг байгааб. Удаань «Одноклассники» соо орожо hурааб. Тиигэhэнэйнгээ ашаар Эрхүүдэ оюутан хаhаяа суг үнгэргэhэн нүхэдөө оложо, тэдэнтэеэ холбоо тогтоожо, дээдэ hургуули түгэсхэhөөр 40 жэлэй ойн баярай уулзалга эмхидхээб. Мүнөө бүхы байгаа социальна холбоонууд соо hуунаб – инстаграм, вконтакте, фейсбук, телеграм, мессенджер... Тиигэжэ мүнөө боложо байhан hонин мэдээнүүдhээ хойнотоногүйб гэхэдэ болохо. Социальна холбоонуудгүйгөөр байжа шадахаяа болёоб.
Сэрэгма Дондокова:
- Интернет сүлжээн манай ажабайдалда бүхөөр ороо. Тэндэһээ бүхы һонин мэдээнүүдые дууланабди, баяр жаргалаараа хубаалданабди, уйдхараа мэдүүлнэбди. Далайн саана һуудаг түрэлхидөөрөө, нүхэдөөрөө ходо харилсанабди. Интернедэй ашаар бүхэдэлхэй холбоотой болоо. “Буряад үнэнэй” үнгэргэдэг байһан “Бүхэдэлхэйн ёохор” энээниие бодотоор гэршэлээ. Буряадһаа гарбалтай аяар 17 хари гүрэндэ ажамидаржа байгаа буряадууд энэ хэмжээ ябуулгада оролсоо бэлэй. Хожомынь эмхидхэгдэхэеэ болиходоньшье, заримашуул урданайнгаа ёһоор Ехэ Сагаалганай үдэр ёохорложо байгаа...
Социальна холбоонуудай ашаар олондо аша туһатай ажал ябуулхаяа оролдоноб. Хэдэн томо бүлгэмүүдые нээнхэйб. Эгээл томо бүлгэм доторни 11 мянга гаран зон һууна. Тэдэ зонойнгоо ашаар хэдэн удаа ёһотой туһаламжа үзүүлжэ шадааб гэхэ байнаб.
Наһан болоһон басаганайнгаа хүбүү эмшэлхын тулада мүнгэн хэрэгтэй болоо гээд, Вконтакте уншаад, туһалха гэжэ шиидээ һэмби. Хитадта эмшэлгэ гарахаяа ошоторнь, мүнгэ суглуулалсааб. Россиин элдэб тээһээ мүнгэ эльгээгээ. Буряадаймнайшье шадалтайшуул - Лев Бардамов, Иринчей Матханов болон бусад эльгээгээ.
Удаань нэгэ айл туһа эрижэ хандаа һэн. Хоёр үхибүүдэй эхын эмшэлэлгэдэ баһал мүнгэ суглуулалсааб. Хоридо эхэ эсэгэдээ зунайнгаа амаралтада ошоһон оюутан басаганай толгой эрьежэ, шуһанай хоморой үбшэндэ нэрбэгдээ гэжэ элирээ һэн. Тиихэдэнь Хориин ажаһуугшадта хандахадамнай, үхибүүд хүрэтэрөө 5, 10, 50 түхэриг эльгээжэ байгаа. Мүнөө тэрэ басаган эмшэлгэ гараад, элүүр мэндэ ажаһууна.