Ниигэм 6 jun 2021 765

​«Буряад үнэнэй» шогуудһаа: Санджэ-Сүрүн: аман үгын алтан шэнжые олоод...

Буряадай арадай ирагуу найрагша Галина (Санджэ-Сүрүн) Раднаева мүнөө үеын уран зохёолшод сооһоо эгээл түрүүлэн зохёохы ажалайнгаа намтар эхилһэн ха. Доодо-Бургалтайн һургуулиин 8 класс дүүргээд, “Зэдын үнэн” сониндо корректорээр хүдэлхөөр ороо һэн.

Бишыхан коллективтэ бэе бэеэ һэлгэхэ ушар хэзээшье болодог. Нэгэ мэдэхэдээ, Санджэ-Сүрүн набор хэжэ һурашаһан, оршуулгада тоти болошоһон, хэн нэгэнэй үгы байбал, аймагайнгаа буряад сониниие оршуулаад гаргажархидаг шадалтай болошоод байһан. Ажабайдалай ёһотойл хэшээл гараһан гэел даа.

Үдэшын һургуулида ябаад, болбосоролой аттестат абаба. Эндэһээ Литературна институт шууд зорибо. Дүүргэһэнэй удаа “Буряад үнэн” сониндо хоёр жэл, Буряадай телевиденидэ нэгэ хэды соо хүдэлөө.

Мэргэжэлтэ ажалдаа шунажа, уран зохёолой, поэзиин талаар өөрын онсо шэнэ урасхал бии болгоһон габьяатай. Шүлэг, зохёолнуудынь бусадһаа илгарма эршэтэй, публицис бодомжо сохидолтой гээд мэдээжэ.

Нэгэтэ иимэ ушар болоһон.

- Фольклор тухай танай һанамжа? – гээд, хэншьеб асуугаа ха. Хурса хутагаар отолһон шэнги харюу Галина үгэһэн:

- Алтан нара, мүнгэн һара гэдэг хуушанайнгаа ёһо орхиё. Сколько можно по одному и тому же кругу вращаться. Нужна авторская, новая поэзия с новыми веяниями.

Литературна институдта ородой, хилын саанахи уран зохёолой баялиг, нөөсэ шудалаад байхадаа, үнэхөөрөөшье, “Аяга сай – эдеэнэй дээжэ” гэһэн үгэ дан лэ һаа жиирэй, хуушарһанаар һанагдажа болоо.

Гэбэшье 1990 ондо һанаан бодолдонь хүлеэгдээгүй хубилалта болобо. Санджэ-Сүрүн Зэдэ нютагтаа буужа, элинсэгэйнгээ бууса һэргээбэ. Хартаабха, огород тариба. Клубай ажал һэргээбэ. Үзэл, бодолоо шэнээр шүүжэ үзөөд, урданайнгаа һанамжаһаа 180 градус нүгөө тээшээ эрьелдэн... арадай аман зохёол суглуулжа эхилбэ.

Нютагайнь үбгэд, хүгшэд үгэдөө оруулаа юм һэн гү, һахюуһа бурхадынь хүтэлөө юм һэн гү – мүнөө фольклорист Галина Раднаева «Хатан эжы Зэдэмнай» гэһэн ниитэ гаршагтай 5 боти ном буряад, сартуул хэлэн дээрэ гарганхай, ямаршье эрдэмтэ хүдэлмэрилэгшэһөө дутуугүй мандажа байна бэшэ аал?

Аман үгэ гэхэдэ, хажуудаашье халгаадаггүй байһанаа алтантай сэнтэй шэнжыень оложо, арадтаа бэлэглэһэн Санджэ-Сүрүнэй наһан соогоо өөрөө өөртэйгөө тэмсэжэ, зүришэл сооһоо зүнтэй үнэнииень элирүүлжэ ябаһаниинь иимэл даа.

Автор: Галина БАЗАРЖАПОВА-ДАШЕЕВА​