Ниигэм 30 jun 2021 650

​Улаан-Үдын хүндэтэ эрхэтэдэй дунда – тамиршад

Буряадай ниислэл байгуулагдаһаар эдэ үдэрнүүдтэ 355 жэлэйнгээ ой тэмдэглэжэ байна. Энэ ушараар «Улаан-Үдэ хотын Хүндэтэ эрхэтэн» гэһэн хүндэтэ нэрэ зэргэдэ анха түрүүшынхиеэ гурбан хүн хүртэбэ.

Улаан-Үдэ хотын Һунгамалнуудай зүблэлэй түрүүлэгшэ Чимит Бальжинимаевай хэлэһээр, урда жэлнүүдтэ нэгэ-нэгэ хүн дэбжүүлэгдэдэг байгаа.

- Ойн баяртай онуудта хүндэтэ нэрэ зэргэнүүдтэ хүртэхэ хүнүүдэйнгээ тоо олон болгообди. Мүн тиихэдэ Паралимпиин, Сурдолимпиин наадануудта шалгарһан тамиршадаа дэмжэхэ гэжэ хэлсээбди. Эдэ ушарнуудаар нёдондо Улаан-Үдэ хотын Уставта нэмэлтэ оруулагдаа, - гэжэ Чимит Бальжинимаев хөөрэнэ.

Улаан-Үдын ЛВРЗ-гэй захирал Сергей Заборских «Хүндэтэ эрхэтэн» болобо.

- Мүнөөдэрэй байдалаар заводнай яһала хүгжэжэ байна. Олон захилтайбди, урдамнай хэгдэхэ ажал ехэ. Гурбан халаанда хүдэлжэ байһан ажалшадай ашаар иимэ хүндэтэ нэрэ зэргэдэ хүртэбэ гээшэб. Баяраа хүдэлмэрилэгшэдтэеэ хубаалданаб, - гэжэ Сергей Заборских баяраа мэдүүлнэ.

Буряад ороноо спортын талмайнууд дээрэ холо ойгуур суурхуулжа ябаһан олон тамиршад «Хүндэтэ эрхэтэн» гэһэн нэрэ зэргэдэ хүртэнхэй. Олимпиин наадануудта хабаадаһан Буряад ороной түрүүшын тамиршан Пётр Николаев, Олимпиин наадануудта мүнгэн болон хүрэл медальнуудта хүртэһэн Инна Степанова болон Любовь Волосова, барилдаагаар дэлхэйн абарга Борис Будаев гэгшэд хүндэтэ нэрэ зэргэдэ хүртэнхэй. Физкультура болон спорт залуушуулай дунда олон жэлдэ хүгжөөжэ, физкультурын багшаар хүдэлһэн, һургуулинуудай шадамар бэрхэ захирал Казимир Иванов эдэнэй тоодо оролсоһониинь гайхалгүй. 1936 оной октябриин 22-һоо 1937 оной мартын 6 болотор ябагаар, санаар Улаан-Үдэһөө Москва хүрэтэр 6065 километр зайе гаталһан табан басагадай нэгэн Софья Ананьевна Тыхеева ниислэлэй «Хүндэтэ эрхэтэн» юм.

Иимэ нэрэ солотой, хүндэтэ эрхэтэдэй тоодо үшөө хоёр тамиршанай ороһониинь баярламаар. Барилдаагаар Сурдолимпиин абарганууд боложо шадаһан Александр Цоктоев Григорий Кожевников хоёрто «Хүндэтэ эрхэтэн» гэһэн нэрэ зэргын үнэмшэлгэнүүд барюулагдаа.

Александр болон Григорий хоёрой одон 2009 ондо Сурдолимпиин наадануудта ялараа һэн гээд һануулая. Тиихэдэ А. Цоктоев оройдоол 17 наһатай ябаа. Удаань Сурдолимпиин наадануудта тэрэ хоёр дахин шангай һууринуудые эзэлһэн намтартай. Мүнөө үедэ ээлжээтэ наадануудтаа бэлдэжэ байнхай.

Григорий Кожевников тэрэ гэһээр барилдаагаа орхижо, ниитын ажалда ороо.

Мүнөө үедэ «Хобой» гэһэн спортын һургуули нээгээд, эдир тамиршадые бэлдэнэ. Өөрөөшье барилдаанай һоригшоор хүдэлнэ. Һүүлэй байдалаар 60 гаран хүн «Улаан-Үдэ хотын Хүндэтэ эрхэтэн» гэһэн нэрэ зэргэдэ хүртэнхэй.

Автор: Борис БАЛДАНОВ