Үхэр малнай үдэхэнь болтогой!

Һайндэрнүүдэй литэ һаяхана иража байтараа, нэгэ һонирхолтой үдэр обёорбоб. Үнеэндээ баярые хүргэхэ һайндэр июлиин 12-то тэмдэглэгдэнэ. Энеэдэтэйшье шэнги. Теэд адуу малаа хүндэлжэ ябаха ёһотойбди. Юундэб гэхэдэ, үхэр малайнгаа ашаар хэды мянган хүн ажамидарна гээшэб. Багаһаа хойшо һү тарагыень эдижэ үндынэбди.

“Һайн эрэ мориёо магтадаг, муу эрэ һамгаяа магтадаг” гэһэндэл үхэр малдаа соло дуудажа туршахамнай. Гэхэтэй хамта, хүдөөһөө гарбалтайшуулые һонирхолтой ушарнуудые һанахыень дурадхаабди.

Батор Будаев, Ородой Холбооной габьяата артист:

- Минии багада долоон үнеэ гэртэхимни һаадаг байгаа. Үбэлэй хүйтэндэ түлыень гэртээ оруулаад байдаг һэмди. Нэгэ томо үхэрнай үбэлдөө хотон руу орожо үгэдэггүй һэн. 40 градус хүйтэндэ газаа хоноод, яахашьегүй. Нютагаймнай бүхы зон гайхадаг бэлэй.

Тугалтайгаа наадаһанаа һанагшагүйб. Багадаа үйлсөөр ябаһан гахай дээрэ һуухаяа һанахадаш, гүйжэ ошохо. Ганса өөһэдынгөө гахай унаад, тоомоо таһаржа ябахаш. Мүргэдэг нэгэ тэхэтэй һэмди. Аляархаад, бүхы хорёогоороо намнуулаад гүйхэш, дүтэлхэдэнь - хорёодо гүйжэ гарашахаш.

Залуу ябаад, үнеэгээ һаадаг байгааб. Мүнөө мартагдаал даа.

Ольга Сотникова, Буряад Уласай спортын байшануудые ашаглалгын түбэй мэргэжэлтэн:

- Минии бага байхада, эжымнай “Белка” гэдэг нэгэ үнеэгээ гэртээ оруулаад, һаадаг байгаа. Мүнөөшье болотор ехээр гайхадагби. Газаа һаалгангүй, гэртэ орожо һурашаһан байгаа гү даа гэжэ һанагшаб. Харин үбэлдөө тугалнууднай уяатай байгша һэн. Нэгэнь ходо алдууршаха. Гэр соогуураа собхоржо гүйгөөд, хүнэй орон дээрэ гарашагша һэн. Би эгэшэтэеэ тэрээнһээнь айгаад, хоргодогшо һэмди. Ахайнар ерээд, гэдэргэнь уяхыень һанагшаб.

“Маруся” гэжэ нэрэтэй үнеэгээ һамнадаг һэмди. Сагаан толгойтой казах үүлтэрэй энэ үнеэмнай ехэ дуратайгаар байгаад үгэгшэ һэн. Сугларһан нооһоорнь лаптаа наадахаяа бүмбэгэ хээ һэмди.

Баярма Раднаева, “Буряад ТВ” телесубагай ахамад редактор:

- “Сашка” гэжэ нэрэтэй үнеэмнай дошхон зантай, үхибүүдтэ дурагүй байгша һэн. Энээнһээ боложо, дуратай үнеэн гэжэ намда байгаагүй юм шуу. Сашкаһаа бидэ үхибүүд булта айдаг байгаабди, холуур тойроод гарахаш.

Нэгэ дахин тэрэмнай тугаллаад, хүхэниинь ехээр хабдашоо. Үриеэ дүтэлүүлхэгүй, хүхүүлдэггүй байгаа. Манай ехэшүүл тэрэниие барижа, харшада хашаад, эмнээ бэлэй.

Багаһаа хойшо эжымнай үнеэ маанадта һаалгадаггүй байгаа. Тэдэниинь ондоо хүниие бэедээ дүтэлүүлхэгүй.

Болот Ширибазаров, “Буряад үнэн” мэдээсэлэй албанай мэргэжэлтэн:

- Балшар болон эдир наһамнай БАМ-да үнгэрөө. 1990-ээд онуудта түрэл Агадаа бусаһан байнабди. Уран зурааша абадамни ажал олдоогүй. Тиимэһээ фермер болохо гэжэ шиидхэбэри абтаа.

Оройдоол хэдэн жэлэй хугасаада яһала баян ажахытай болошообди: 30 гаран үхэр мал, 100 гаран хонин, макавеевскэ үүлтэрэй гахайнууд гэхэ мэтэ. Һонирхолтойнь гэхэдэ, бүхы үхэр малаа нюур шарайгаарнь, нэрээрнь таняад байгша һэм.

Гахайнгаа түлөө минии аха харюусадаг һэн. Үхэр мал намда даалгагданхай бэлэй. Хэдэн үнеэднай хальмаг үүлтэрэй, “Эреэдэй” гэгшэеэ дахаад ябаха. Нүгөө хахадынь симментал үүлтэрэй “Соохордой” гэгшэтэй “нүхэсэхэл” даа. Юундэб даа, хоёр талаһаань ходо бэе бэетэеэ тэмсэдэг һэн. Тугалнуудыньшье ехэ болоод, бэе бэеэ үзэдэггүй һэн.

Мүнөөшье болотор тэдэ үхэр малаа абамни хараад ажаһуудаг.

Борис БАЛДАНОВ, сурбалжалагша:

- Нэгэ һүни манайда хоёр үнеэднай тугалтай болошоо. Тэдэмнай эмэ тугалнууд байшоо. Эдэ хоёрто нэрэ үгэхэ даабари намда эжы үгөө. Тэрэ үедэ “Богатые тоже плачут” гэһэн сериал гаража байгаа. Тэндэхи Кандида болон Дульсина гэһэн басагадай нэрэ тугалнуудтаа үгөө һэм. Кино соогоо Кандида номгон даруу зантай һэн. Дульсинаниинь аашалха дуратай - нэгэ дороо һуухагүй хүн бэлэй. Мүн тугалнуудни нэрэдээ тааража, киногойнгоо геройнуудта адли зан абаритай болошоһон юм. “Тиимэ бэрхээр яагаад тааруулаабши”, - гэжэ олон хүнүүд намһаа асуугша һэн.

Хэдэн жэлэй үнгэрһэнэй удаа тугалнуудтаа нэрэнүүдые тааруулһанаа дахинаа мэдэрээб. Оюутан ябаад, зунайнгаа амаралтада гэртээ ошооб. Нэгэ үдэр эжымни ажалдаа орой болотор ябаа. Тиихэдэнь ерээд мөөрэлдэжэ байһан үнеэдээ һааха гэжэ шиидээб. Үнөөхи Дульсина эльбүүлээшье һаа, һаалгахаяа зогсожо үгэнгүй, гүйжэ ябашоо. Кандида хамаагүй байгаад үгөө. Теэд үни удаанай үнеэ һаагаагүйһөө боложо, удаан һуугааб. Хэдэн саг болоод, Кандида толгойгоо дээшэ доошонь хүдэлгэжэ эхилээ, урдахи хүлөө дэбһээдшье абаа. Тиигэжэ байтараа, хойшоошье харангүй, ябашоо бэлэй.