Ниигэм 2 aug 2021 427

​Цагаанай талын хохидол

(Түгэсхэл. Эхиниинь урдахи дугаарта).

- Би һөөргөө ерэхэб. Бидэ Рабдантай сугтаа бусахабди. Манай бусажа шадаагүй һаа, Арданиие эсэгэдэнь адляар хүмүүжүүлээрэйгты.

- Бутухан, үгы! Бутухан! Юугээ хэлэһэн хүн гээшэб! Басаган, бусыш!

Харин Алима эмдэрэнхэй һэеы гэрнүүдэй, барилгын түгдэрхэйнүүдэй дундуур танил харгыгаараа Байгал руу тэгүүлшэбэ. Урдаһаань хүн зон гүйлдэжэ ябаа. Тэдэнэй дунда нютагайнь ахалагша ябаа. Тэрэнь һүүхирбэ:

- Хайшаа гүйшэбэш? Шаргадаа түргэн гүй! Ехэ уһан дүтэлжэ ябана, хоёр саг болоод, бүхыдөө юумэн уһанда абташахань!

 - Минии үбгэниие хараагүй һэн гүт?

 - Тэрэ шамайе бэдэржэ ябаа һэн. Байгал тээшээ гүйлгэшөө һэн.

Алима саашаа гүйшэбэ, тиигэһээр хүн зоной, амитанай абяан дуулдахаяа болёо, гансал хүл доронь далайн уһан бурьялна ба мүльһэн таршаганана. Газар дороһоо уурал ууяжа, томо мүльһэн дархинууд ба арбайн бодошоһон газарай хара сахаригууд харгы халхалжа, дарамта болошонхой зогсоно.

Үбгэнөө түргэн гэгшээр олохо гэжэ шиидэжэ ябахадаа, тэрээн тухай дулаан дурсалганууд эжэлүүдгүй һанаандань ороодхино. Энэ һандараан соогуур яажа тэрэниие олохо юм бэ. Рабданиинь хаана юм бэ? Инаг гансаниинь хаана юм бэ? Энэ түгшүүритэй бодолһоо Алима залд гэнэ. Зүрхэ сэдьхэлэйнь «хүйтэн мүльһэнэйнь» хобхоржо, инаг дуран сэдьхэлһээнь булгилан гаража, энэ осол шэнги орьёлжо байгаа.

- Рабда-а-а-а-а-а-а-ан! - гэжэ бүхы хүсэ шадалаараа тэрэ һүүхирнэ, нулимсануудынь амииень хаана.

Хүйтэн уһан хүлнүүдэйнь үбдэгүүдые дааруулжа, дээшээ боложол байба.

 Шэхээ дүлиирэнхэй, сүхэршэһэн Алима дүтын мүльһэн дархида мүлхижэ гараад, нюдөө аняад хэбтэшэбэ. Үгы, тэрэ Рабдангүйгөөр ажаһуужа шадахагүй. Тиибэшье инаг дураниие бэе дээрээ үзэһэн зандаа наһа барахань гээшэ. Үри бэедээ эхын инаг хайрые нэбтэрүүлһэн зандаа. Һайн эрэ хүндэ дуранай мэдэрэлдэ эзэлэгдэһэн зандаа.

Рабданай тэрэниие үргөөд, үни удаан хаядаһан түгдэрхэйнүүд дээгүүр мүнхэрэнхэй һууриндаа ерэжэ, эмдэрэнхэй онгосо абажа, Оймурай хада руу зубшаһыень Алима һананагүй. «Алима бэеэ шангаар бари, шангала. Бидэ мэнэ гэһээр өөһэдынхидөө хүсэхэбди. Арданаа гар дээрээ абахаш. Бүхы юумэн һайн тээшээ болохо...», - гэжэ инаг гансынгаа хэлэжэ байһанииень шагнажа, онгосо соогоо мэдээгээ ороһон юм. Гансал аяар холын боро тэнгэри тээшэ шэртэжэ, «Һайнши даа...», - гэжэ аргаахан шэбшэхэ шадалтай байба.

 Зол жаргалай түлөө үшөө юун хэрэгтэйб даа?

Оюна ЦЫДЕНОВА оршуулба