​Урьһаламжа - туһа гү, али тушаа гү?

2020 оной мэдээгээр, Буряад Уласай ажаһуугша бүхэн банкнуудай урда дунда зэргэ 246,6 мянган түхэриг үритэй гэжэ РИА “Новости” шэнжэлэлгэ хэһэн байна. Харин Росси гүрэн дотор урьһаламжын мүнгэ абаһан зоной тоо 13 хубяар дээшэлээ. 2021 оной түрүүшын 6 һара соо ипотекэ абаһан зоной тоо мүн лэ ехэ болоо. Урьһаламжын мүнгэ абахада, туһа болоно гү, али тушаа гү? Хэды дахин түрэсэтэйгөөр бусааха мүнгэ ямар юумэндэ хэрэглэн абахаар бэ? Энэ асуудалда юрын ажаһуугшад харюусаба.

Руслан Саможапов:

- Манай гүрэн дотор урьһаламжын мүнгэ абаһан зон захаһаа байха гэжэ һананаб. Бишье абажа үзэһэн байнаб. Абангүй байгаа һаа, дээрэ хаш даа. Хэды дахин ехэ мүнгэ бусааха баатай болоно гээшэб. Үхибүүдээ һургаха, гэр бариха, авто-унаашье абахаяа мүнгэ урьһалаад, ехэ үридэ ороно. Элдэб шалтагаанһаа боложо, бусаажа шадаагүй зоной тоо олошорно. Теэд ажабайдалда элдэб сагууд тохёолдодог ха юм даа. Ехэ олзо оршотой, худалдаа наймаа хэдэг, түргэн бусааха аргатай эрхэтэдтэ урьһаламжын мүнгэн туһатайшье байжа магад.

Мыдыгма Цыренова:

- Салинтай зондо эдеэ хоолоо, авто-унаагай түлишэ, зарим тэды хубсаһа хунараа, тон хэрэгтэй юумэеэ абаад байхада, урьһаламжын мүнгэ абаһанай хэрэггүй. Харин ехэ юумэ абахада, хэрэгтэй гэжэ һананаб. Ажалгүй, олзо багатай зондо урьһаламжын мүнгэ абахань хэсүү. Мүнөө эдэ үдэрнүүдтэ Центробанк тогтомол хэмжээгээ (ключевая ставка) ехэ болгобо. Удахагүй үшөө нэмэхэ гэжэ мэдээсэл уншаа һэм. Тиихэдэнь банкнууд урьһаламжын мүнгэнэй процент баһал дээшэлүүлхэ юм ааб даа. Хараһан хүндэ диилдэхэеэ болихо.

Баярма Баторова:

- Мүнөөнэй зоной байдалда урьhаламжын мүнгэн шухала hуури эзэлдэг. Манай бүлэ, жэшээнь, гэр байра, автоунаа гэхэ мэтэ үнэтэй томо хэрэгсэлнүүдые гансал урьhаламжын мүнгөөр абажа шадаабди. Тэрээнhээ гадуур, хүбүүнэйнгээ гэрлэхэдэ, мүн лэ тиимэ мүнгэнэй ашаар түрэ найр үнгэргэhэн ушартайбди. Банкын түрэсэтэй урьhаламжын мүнгэ абаад, hөөргэнь бусаахада, хэды ехэ хэсүү, зоболонтойшье hаа, саг болзор соонь түлөөд, дахин-дахин абажа, ажабайдалаа зохёон hуунабди. Бүхы дэлхэйн ехэнхи зон банкын урьhаламжын мүнгэ хэрэглэдэг гэжэ эли. Тэрэ хадаа мүнөөнэй сагай шэнжэ, зоной байдалай таhаршагүй хуби ха юм.

Эрдэм Будаин:

- Ипотекээр лэ мүнөө сагта хүн зоной ехэнхинь гэртэй болоно ха юм. Илангаяа залуушуулда таарамжатай, ехэ зохид программа бии болонхой. Урьһаламжын мүнгэн томо юумэ абахада хэрэгтэй болодог. Жэшээнь, ашаанай машина, гэр, теплицэ гэхэ мэтые абахада. Ашаанай машинаар хэды ехэ юумэ хэхээр гээшэб, үмсын гэртэй болохо баһал шухала, харин теплицэдээ үгэрсэ, помидор гэхэ мэтые тарижа, үбэлдөө эдихэ, үлүү гараһыень худалдажашье болохо ха юм. Гэрээ болбосон түхэлтэй болгоходо, хорёо соогоо уһа гаргахада, мүн лэ кредит абахада болохо гэжэ һананаб. Харин уһа үгы аад, бэеэ шэрэхэ үнэтэй автоунаа би абахагүй байнаб. Тон хэрэгтэй, олзо асарха юумэ абахада таарамжатай. Алта мүнгөөр хэһэн зүүдхэлнүүдые, телевизор гэхэ мэтэ жэжэ хэмжээнэй наймаа урьһаламжын мүнгөөр абанхаар, мүнгэеэ суглуулаад абабал дээрэ. Зарим зон аяншалхадаашье баһал урьһаламжын мүнгэ абадаг болошонхой.

Кредидэй процент ехэ. Тиигэбэшье зон абана. Теэд яахаб - мүнөө сагай шэнжэ юм гү, али тэсэбэри багатай болоо гүбди?